Kijowski funikular (ukr. Київський фунікулер) – linowo-terenowa kolejka miejska w Kijowie, która łączy między sobą historyczny Stary Kijów oraz Padół. Funikular porusza się po wzgórzu znanym pod nazwą Volodymirska górka (ukr. Володимирська гірка), gdzie otwiera się wspaniały widok na rzekę Dniepr. Trasa kolejki przebiega tylko przez dwie stacje, a właścicielem jest przedsiębiorstwo Kyivpastrans (ukr. Київпастранс).
Funikular był zbudowany w latach 1902–1905 i jest drugim funikularem w Ukrainie, tuż po Odeskim funikularze.
Tyle lat ile istnieje Kijów, tyle samo i istnieje problem połączenia między Starym Kijowem, a Padołem. Początkowo starodawni mieszkańcy Kijowa posługiwali się krętymi ścieżkami, zaś potem korzystano już z Andrzejewskiego zejścia (ukr. Андріївський узвіз), który pod tą nazwą znany był jeszcze w przeszłym stuleciu. Wkrótce po trasie Chreszczatyk – Padół puszczono pierwszy tramwaj. Choć trasa i wydłużyła się, ludzie mogli z komfortem przemierzać dany odcinek drogi.
Pomysłodawcą linowo-terenowej kolejki miejskiej łączącej górną i dolną część miasta był inżynier Artur Adolfowicz Abrahamson (ukr. Артур Адольфович Абрагамсон); opracowaniem projektu zajęli się M.K. Piatnickyj (ukr. М.К. П'ятницький) oraz M.I. Barysznykow (ukr. М.І. Баришников). Budowa funikularu trwała od 1902 do 1905 roku. Uroczyste otwarcie odbyło się 20 maja 1905 roku, chociaż pasażerów zaczęto przewozić dopiero z 21 maja. Trasa przebiegała 200 metrów w górę. Na samym początku dzięki funikularowi można było dotrzeć z Volodymirskiej górki do ulicy Borychiv Tik (ukr. вулиця Боричів Тік). Funikular otrzymał nazwę elektrycznej linowo-terenowej kolejki św. Michała Archanioła, gdyż znajdował się tuż obok Monastyru św. Michała Archanioła o Złotych Kopułach.
Trasa kolejki początkowo była krótsza na 38 metrów. Na ulicy Oleksandrivskij (ukr. вулиця Олександрівська) – dzisiaj ulica Piotra Sahajdacznego (ukr. вулиця Петра Сагайдачного), gdzie teraz znajduje się ostatnia stacja niegdyś znajdowały się prywatne siedziby, z właścicielami których nie udawało się osiągnąć porozumienia.
W tamtych latach takie rozwiązanie wyglądało niebywale nowocześnie: szyny bardzo dobrze trzymały się żelaznej estakady, bardzo dobrze pracowały także i same maszyny. Aczkolwiek w 1928 roku wydarzyła się nieprzyjemna sytuacja: podczas planowej zamiany kanatu wagon, który znajdował się w górnej części pękł, zleciał w dół i uszkodził inny wagon. Funikular po raz pierwszy był zrekonstruowany w latach 1928–1929: pracownicy położyli jeszcze około 40 metrów trasy. Z tamtego czasu dolną stację było przeniesiono na róg ulicy Pіotra Sahajdacznego i Plac Pocztowy (ukr. Поштова площа).
W latach 1941–1943 ludzie także mogli korzystać z usług funikularu. Kolejką można było poruszać się już od 8 października 1941 roku.
A wszystko to dlatego, że funikular zużywał bardzo mało energii. 12 maja 1942 roku skrócono czas komendancji (na ulicy można było przebywać tylko do 21:00). Z takich też względów czas pracy funikularu było przedłużono do godziny 20:00. Za 1942/43 rok (z kwietnia 1942 po marzec 1943) policzono, iż z usług przewozu kolejki skorzystało 1,050 mln. pasażerów – w dwa razy więcej niż przewidywano. W ostatni dzień, 31 marca 1943 sprzedaż biletów oszacowano na 1100 karbowańców, co równało się 2500 pasażerów. Regularnie przeprowadzano testy na wytrzymałość mechanizmu, np. załadowywano wagon balastem o wadze 8 ton (dwa razy więcej od oszacowywanego obciążenia = waga 60 pasażerów) i odczepiano linę. Automatyczny hamulec szynowy zahaczał się o kolej i wagon zatrzymywał się.
W 1958 roku przeprowadzano kardynalną rekonstrukcję funikularu: w maszynowni zainstalowano nowoczesny sprzęt gwarantujący całkowite bezpieczeństwo pasażerów. A pod koniec 1984 jeszcze raz odnowiono sprzęt.
Co roku dany typ transportu przewozi około 2,8 mln pasażerów, wśród których większą część stanowią turyści.
Przed nadejściem wojen aż do 1961 roku koszt biletu utrzymywał się na poziomie 15 kopiejek, dzięki czemu był najtańszym środkiem transportu. Od 1 stycznia 1957 roku skasowano bilety na przejazd. Aby opłacić przejazd trzeba było opuścić 15 kopiejek w przeznaczony na to kasownik.
Podczas niemieckiej okupacji, do momentu wznowienia ruchu pasażerskiego, które nastąpiło 7 października 1941 roku Rada miasta Kijów uchwaliła nowy cennik. Od tamtej pory jeden przejazd kosztował 20 kopiejek (przedtem – 15) oraz 45 kopiejek za przewiezienie bagażu. Począwszy z 16 listopada ceny znowu wzrosły: 30 kopiejek za 1 osobę i 1 karbowaniec za bagaż. Biorąc pod uwagę to, iż latem 1942 roku kilogram chleba kosztował 100 karbowańców, a litr mleka – 40, przejazd funikularem można było uznać prawie że za bezpłatny. 24 lutego 1942 było sporządzone nowe rozporządzenie, w którym cena za 1 przejazd stanowiła już 40 kopiejek. (W dokumencie planowaną datą wejścia rozporządzenia w życie było 1 lutego. Prawdopodobna jest jednak wersja, że w dokumencie wkradła się pomyłka i faktyczną datą było 1 marca).
Od 1 stycznia 1961 roku po przeprowadzeniu pieniężnej reformy przejazd kosztował 2 kopiejki. Cena ta utrzymywała się przez ponad 25 lat.
Do listopada 2008 roku w autobusach, trolejbusach, tramwajach i funikularze wykorzystywano takie same ujednolicone bilety. Dzisiaj do przejazdu funikularem wykorzystywane są żetony. Wartość jednego przejazdu to 1,5 hrywni, a z 7 lutego 2015 roku – 3.