Bazylika Matki Bożej Większej

Bazylika Matki Bożej Większej lub Bazylika Matki Bożej Śnieżnej (wł. Basilica di Santa Maria Maggiore, w litugii: Rzymska Bazylika Najświętszej Maryi Panny) — rzymska bazylika położona na wzgórzu Eskwilin. Należy wraz z bazylikami: św. Piotra na Watykanie, św. Jana na Lateranie i św. Pawła za Murami do bazylik papieskich (dawniej zwanych patriarchalnymi)[1] Rzymu i Watykanu.

Historia

  • 352 – zgodnie z legenda papież Liberiusz i rzymianin Jan ujrzeli we śnie Matkę Boską, która powiedziała im, że w miejscu, w którym w środku lata spadnie śnieg, zostanie zbudowany kościół. W nocy z 4 na 5 sierpnia 352 wzgórze Eskwilińskie pokrył śnieg. Papież w obecności ludu rzymskiego wytyczył zarys przyszłego kościoła.
  • 431 – rozpoczęcie budowy na zlecenie papieża Sykstusa III, po soborze efeskim, na którym ogłoszono kult Matki Boskiej. W tym czasie na wzgórzu Eskwilin znajdowała się świątynia Junony Lucindy, opiekunki rodzących kobiet. Kolumny z tej świątyni wykorzystano przy budowie nowego kościoła.
  • 1288-1292 – papież Mikołaj V zleca dobudowanie apsydy i transeptu
  • 1673 – Carlo Rainaldi przebudowuje apsydę
  • 1743 – Ferdynand Fuga na zamówienie papieża Benedykta XIV projektuje obecną fasadę kościoła.

Architektura i wystrój

Do elewacji przylegają dwie, jednakowe fasady pałaców kapituły. Po prawej stronie, nad bryłą budowli góruje romańska kampanila o wysokości 75,0 m. Loggia w fasadzie ozdobiona jest mozaikami z XV wieku. W centralnej części znajduje się medalion z postacią Chrystusa. Ułożone w pasy sceny ilustrują legendę o śniegu, związaną z powstaniem bazyliki.

Trójnawowe wnętrze bazyliki ma długość 86,0 m. Posadzka ułożona z porfiru i marmuru to XII-wieczne dzieło kamieniarzy ze szkoły Cosmatich (arte cosmatesca). Renesansowy sufit zaprojektowany przez Giuliano da Sangallo został ozdobiony złotem przywiezionym przez Krzysztofa Kolumba.

Wzdłuż ścian nawy głównej, powyżej kolumn, znajdują się mozaiki z V wieku przedstawiające sceny z Starego Testamentu. Łuk tęczowy zdobią pasy mozaiki wykonane w latach 432-440. Ukazują sceny z Nowego Testamentu, tworząc cykl poświęcony Matce Bożej. Widoczna jest scena Zwiastowania, Pokłon Trzech Mędrców, Rzeź Niewiniątek. Pośrodku łuku przedstawiony jest tron Boga-Ojca pomiędzy św. Piotrem i św. Pawłem oraz symbole ewangelistów. U podstawy łuku, po stronie prawej, mozaika przedstawia Betlejem, do którego zmierza lud pogański ex Gentibus; po stronie lewej – Jerozolima i lud żydowki ex Circoncisione (Kościół Obrzezanych). Jest to symboliczne ukazanie ludu Bożego, którego pasterzem jest papież. W apsydzie znajduje się scena Koronacji Matki Bożej wykonana w 1295 według projektu Jacopo Torritti. Ołtarz główny osłania baldachim, a pod nim znajdują się relikwie żłobka Jezusa (Sacra Culla).

Do bocznej nawy, po prawej stronie, przylega do bazyliki baptysterium z XIX-wiecznym wnętrzem. Z baptysterium można przejść do zakrystii której ściany i sklepienie pokrywają freski. Wśród nich widnieje obraz przedstawiający zamek w Malborku.

Na wysokości ołtarza głównego znajdują się dwie kaplice. Kaplica po stronie prawej to kaplica Sykstusa V, nazywana jest też kaplicą Sykstyńską. Zbudowana pod koniec XVI wieku według projektu Domenico Fontany, na planie krzyża greckiego z kopułą nad centralną częścią. Znajdują się w niej nagrobki Sykstusa V i Piusa V. Płaskorzeźby zdobiące nagrobek Sykstusa V obrazują ważniejsze wydarzenia mające miejsce podczas jego pontyfikatu. Wśród nich jest scena obrazująca pojednanie pomiędzy Zygmuntem III a arcyksięciem Maksymilianem, do którego przyczynił się legat papieski, kardynał Hipolit Aldobrandini (późniejszy papież Klemens VIII). Osoby biorące udział w tej scenie nie wykazują podobieństwa do postaci historycznych (wyjątkiem jest legat papieski), sama sceneria też jest fantazyjna. Rzeźbiarz akcję umiejscowił w Rzymie (widoczna jest w tle bazylika św. Jana na Lateranie).

Kaplica po lewej stronie, podobna w założeniach, zbudowana została zgodnie z projektem Flaminio Ponzio, ukończono ją w 1613. Jest to kaplica Pawłowa (od pontyfikatu Pawła V) albo Borghese (od rodowego nazwiska papieża). Znajdują się w niej nagrobki Pawła V i Klemensa VIII. Polskim śladem jest fresk przedstawiający świętą Kingę wśród dwóch innych niewiast. Fresk namalowany został nad nagrobkiem Klemensa VIII.

W 1614 papież Paweł V polecił ustawić przed bazyliką kolumnę pochodzącą z bazyliki Maksencjusza. Na niej znajduje się figura Matki Bożej.

Archiprezbiterzy Bazyliki Santa Maria Maggiore od XII wieku

Urząd archiprezbitera Bazyliki jest poświadczony źródłowo od XII wieku, jednak do XV wieku kompletna lista nie jest znana. Początkowo nie wszyscy sprawujący ten urząd duchowni byli kardynałami:

  • Rainiero (1127-1130)
  • Matteo (1153)
  • Paolo Scolari (1176–1187)
  • Rolando (1189-1193)
  • Pietro Sassoni (1212)
  • Romano (1222)
  • Aston (1244)
  • Romano (1258)
  • Ottobono Fieschi (1262-1276)
  • Giacomo Colonna (1288-1297)
  • Francesco Napoleone Orsini (1298-1312)
  • Giacomo Colonna (ponownie) (1312-1318)
  • Pietro Colonna (1318-1326)
  • Nicola Capocci (po 1350-1368)
  • Pierre Roger de Beaufort (1368-1370)
  • Marino Giudice (1383-1385)
  • Marino Bulcani (1385-1394)
  • Stefano Palosio (1394-1396)
  • Enrico Minutoli (1396-1412)
  • Rinaldo Brancaccio (1412-1427)
  • Francesco Lando (1427)
  • Jean de la Rochetaille (1428-1437)
  • Antonio Casini (1437-1439)
  • Giovanni Viteleschi (1439-1440)
  • Niccolo Albergati (1440-1443)
  • Guillaume d'Estouteville (1443-1483)
  • Rodrigo Borgia (1483-1492)
  • Giovanni Battista Savelli (1492-1498)
  • Giovanni Battista Orsini (1498-1503)
  • Giuliano Cesarini (1503-1510)
  • Pedro Luis Borja Lanzol de Romani (1510-1511)
  • Robert Guibe (1511)
  • Francisco de Remolins (1511-1518)
  • Leonardo Grosso della Rovere (1518-1520)
  • Andrea della Valle (1520-1534)
  • Paolo Emilio Cesi (1534-1537)
  • Alessandro Farnese (1537-1543)
  • Guido Ascanio Sforza (1543-1564)
  • Karol Boromeusz (1564-1572)
  • Alessandro Sforza (1572-1581)
  • Filippo Boncompagni (1581-1586)
  • Decio Azzolini (1586-1587)
  • Domenico Pinelli (1587-1611)
  • Michalangelo Tonti (1611-1622)
  • Giovanni Garzia Millini (1622-1629)
  • Francesco Barberini (1629-1633)
  • Antonio Barberini (1633-1671)
  • Giacomo Rospigliosi (1671-1684)
  • Felice Rospigliosi (1684-1688)
  • Philip Thomas Howard (1689-1694)
  • Benedetto Pamphili (1694-1699)
  • Giacomo Antonio Morigia (1699-1701)
  • Pietro Ottoboni (1702-1730)
  • Ludovico Pico de Mirandola (1730-1743)
  • Girolamo Colonna di Sciarra (1743-1763)
  • Marcantonio Colonna (1763-1793) [1]
  • Giovanni Francesco Albani (1793-1803) [2]
  • Antonio Despuig y Damato (1803-1813) [3]
  • Giovanni Filippo Gallarati Scotti (1814-1819) [4]
  • Antonio Maria Doria Pamphili (1819-1821) [5]
  • Annibale Sermattei della Genga (1821-1823) [6]
  • Benedetto Naro (1824-1832) [7]
  • Carlo Odescalchi (1832-1838) [8]
  • Giuseppe Antonio Sala (1838-1839) [9]
  • Luigi del Grado (1839-1845) [10]
  • Costantino Patrizi Naro (1845-1867) [11]
  • Luigi Amat di San Filippo e Sorso (1867-1878) [12]
  • Gustav Adolf von Hohenlohe (1878-1896) [13]
  • Vincenzo Vannutelli (1896-1930) [14]
  • Bonaventura Cerretti (1930-1933) [15]
  • Angelo Maria Dolci (1933-1939) [16]
  • Alessandro Verde (1939-1958) [17]
  • Carlo Confalonieri (1959-1986) [18]
  • Luigi Dadaglio (1986-1990) [19]
  • Ugo Poletti (1991-1997) [20]
  • Carlo Furno (1997-2004) [21]
  • Bernard Francis Law (2004- ) [22]

Linki zewnętrzne

Kategoria: Bazyliki Większe

Wymienione w następujących kategoriach:
Zostaw komentarz
Wskazówki i porady
Zorganizowane przez:
Chris Phillips
24 august 2015
Rather drab-looking exterior hides a fantastic interior. The largest church dedicated to Mary in all Rome.
Cara DeMore
29 december 2014
I'd say go in the daytime, because we went at night and a lot of the interior was not lit up. I could see where the light from the windows would help. A great church you otherwise!
Cross Pollinate Travel
6 november 2012
Basilica Santa Maria Maggiore – Piazza Santa Maria Maggiore (Termini) - One of the basilicas of Rome in all its Baroque style glory. If you like mosaics, this is a definite must-see.
Paulo Rementeria
28 july 2018
The las arquitectural work of Michelangelo. A bit forgotten by tourists and a gem amidst too many churches. It has some Vatican artwork and some hidden surprises.
Vivek Chaudhuri
27 may 2019
At night with light on, without too much crowd - you can enjoy serene thoughtful moments. And imagine how this city ruled much of the world back in the days.
Jessica
29 august 2017
It has the relic of the Holy Crib, shards from the Holy Manger, a piece of the True Cross, and the tombs of St. Matthew, St. Jerome, and Pope Pius V.
Pokaż więcej komentarzy
foursquare.com
Hotel Best Roma

rozpoczynając $463

Hotel Infinito

rozpoczynając $75

Daniela Hotel

rozpoczynając $66

Espana Hotel

rozpoczynając $88

Shiva B&B

rozpoczynając $64

B&B Manzoni Holidays

rozpoczynając $94

Polecamy zabytki w pobliżu

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Santa Prassede

Bazylika Santa Prassede, jeden z najstarszych kościołów Rzymu, po

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Eskwilin

Eskwilin (łac. Esquilinus mons) - jedno z siedmiu wzgórz rzymskich, p

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Bazylika św. Pudencjany w Rzymie

Bazylika św. Pudencjany w Rzymie (wł. Basilica di Santa Pudenziana) −

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Porta Esquilina

The Porta Esquilina was a gate in the Servian Wall and it dates back

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Wiminal

Wiminal - jedno z siedmiu wzgórz rzymskich, położone w śr

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Mojżesz (rzeźba)

Mojżesz jest marmurową rzeźbą renesansowego artysty Michała Anio

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Bazylika św. Piotra w okowach

Bazylika św. Piotra w okowach (Basilica di San Pietro in Vincoli a

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Bazylika Matki Bożej Anielskiej

Bazylika Matki Bożej Anielskiej (wł. Santa Maria degli Angeli e dei M

Podobne atrakcje turystyczne

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Basilica of St. Sernin, Toulouse

The Basilica of St. Sernin in Toulouse, France, is the former abbey

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Bazylika Notre-Dame de Fourvière

Bazylika Notre-Dame de Fourvière - bazylika w Lyonie. Wybudowana z

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Bazylika św. Pawła za Murami

Bazylika św. Pawła za Murami (San Paolo fuori le Mura) – jedna z czt

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Baptysterium we Florencji

Baptysterium San Giovanni jest najstarszym budynkiem zlokalizowanym na

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Bazylika Eufrazjana w Poreču

Bazylika Eufrazjana (chorw. Eufrazijeva bazilika) - bazylika w Poreču

Zobacz wszystkie podobne miejsca