Jezioro Tyberiadzkie

Jezioro Tyberiadzkie (hebr.: ים כנרת, Jam Kineret; arab.: بحيرة طبريا, Al-Bahr at-Tabarijja) jest największym jeziorem słodkowodnym Izraela, położonym na północy kraju w Galilei. Niektórzy nazywają je morzem, jednak w rzeczywistości jest to jezioro przepływowe, przez które przepływa rzeka Jordan, która wraz z jeziorem stanowi podstawowe źródło wody dla Izraela. Specjalny system wodnych rurociągów transportuje wodę z północy kraju na południe z jeziora Tyberiadzkiego aż na pustynię Negew.

]] ]]

Nazwa

Bardzo często Jezioro Tyberiadzkie jest nazywane Jeziorem Genezaret albo Jeziorem Galilejskim, czasami Morzem Galilejskim. We współczesnym języku hebrajskim jest znane pod swoją biblijną nazwą: Morze Kinneret (hebr. ים כנרת, Yam Kinneret) - Księga Liczb 34:11; Jozue 13:27.

Nazwa Galilea odnosi się do regionu Galilei, w której jest geograficznie położone. Natomiast nazwa Kinneret prawdopodobnie pochodzi od hebrajskiego słowa kinnor (harfa albo lira) i odnosi się do kształtu jeziora. Religijne teksty chrześcijańskie nazywają je Jeziorem Gennesaret (Ewangelia Łukasza 5:1), co odnosi się do małej żyznej równiny położonej po zachodniej stronie jeziora.

Arabowie nazywają jezioro Buhairet Tabariyya (arab. بحيرة طبريا), co oznacza Jezioro Tyberiadzkie, od nazwy miasta Tyberiada.

Dane geograficzne

Jezioro ma obwód około 53 km, długość 21 km i szerokość 13 km. Całkowita powierzchnia jeziora wynosi 166 km², maksymalna głębokość 43 m. Jest to najniżej położone jezioro słodkowodne na Ziemi (209 m p.p.m.).

Znajduje się ono w depresji, w tak zwanej dolinie ryftowej, 213 metrów poniżej poziomu morza. Tektoniczny Rów Jordanu powstał w wyniku rozdzielenia się płyt tektonicznych afrykańskiej i arabskiej. Cały obszar podlega częstym trzęsieniom ziemi, a w przeszłości był to obszar aktywności wulkanicznej. Świadczą o tym liczne skały bazaltowe i magmowe. Powstałe w tym miejscu jezioro, z wyjątkiem części południowej i północno-wschodniej, jest otoczone stromymi zboczami, które wznoszą się na wysokość około 200 m n.p.m. po stronie zachodniej i 300 m po stronie wschodniej. Jest zasilane licznymi małymi strumieniami, jednak jej głównym źródłem wody jest rzeka Jordan, która wpada do jeziora w jego północnym krańcu, a wypada w południowym.

Z uwagi na niskie położenie, w tym rejonie jest zazwyczaj bardzo ciepło, zarówno latem, jak i w zimie. Podczas gorącego lata temperatura wody dochodzi nawet do 33°C. Jednak niskie położenie i otoczenie wysokich wzgórz powodują, że jezioro charakteryzuje się nagłymi i gwałtownymi burzami. Stąd opowieść Nowego Testamentu o Jezusie Chrystusie, który uciszył burzę.

Nad jeziorem leży miasto Tyberiada. Na północy znajduje się interesujący region Tabga i wykopaliska archeologiczne w Korozain, Kafarnaum oraz w Betsaidzie. Na południowym krańcu jeziora znajduje się pierwszy kibuc Degania, założony w 1910 roku.

Informacje hydrologiczne

Jezioro Tyberiadzkie jest zasilane przez rzekę Jordan, która w górnym swoim biegu jest zasilana przez trzy strumienie: Hasbani spływający z gór Libanu (średni roczny przepływ wody 125 mln m3</sub>/rok), Banias spływający ze Wzgórz Golan (średni roczny przepływ wody 125 mln m3</sub>/rok) oraz Dan spływający z góry Hermon (średni roczny przepływ wody 250 mln m3</sub>/rok). Dodatkowo, małe górskie strumienie spływające z Górnej Galilei (średni roczny przepływ wody 140 mln m3</sub>/rok) zasilają rzekę Jordan, która przepływając przez Dolinę Hula pozostawia w systemie irygacyjnym 100 mln m3</sub>/rok. W rezultacie do Jeziora Tyberiadzkiego dociera 540 mln m3</sub> wody/rok.

Dodatkowo do jeziora dochodzą wiosenne okresowe strumienie (65 mln m3</sub>/rok), opady atmosferyczne (65 mln m3</sub>/rok) oraz lokalne dopływy (70 mln m3</sub>/rok). Daje to razem przyrost o 740 mln m3</sub> wody/rok.

Z Jeziora Tyberiadzkiego po stronie południowej wypływa rzeka Jordan (70 mln m3</sub> wody/rok). Krajowy system wodny zabiera 500 mln m3</sub> wody/rok, a parowanie 270 mln m3</sub> wody/rok.

Temperatura wody w kolejnych miesiącach roku (w °C) - średnia pomiarów z lat 1969-1983:

głębokość
w m
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
0 15,7 14,7 16,0 19,4 23,2 26,7 27,9 28,6 28,4 26,3 22,3 18,0
5 15,7 14,7 15,4 18,7 22,6 25,9 27,4 28,3 28,2 26,2 22,3 18,0
10 15,7 14,7 15,0 17,7 21,5 24,7 27,1 28,1 28,1 26,2 22,3 18,0
15 15,7 14,6 14,7 16,7 19,2 21,5 24,6 26,5 27,3 26,0 22,3 18,0
20 15,7 14,6 14,5 15,9 17,4 17,4 17,7 18,6 20,3 21,8 20,8 17,6

Źródło danych: World Lakes Database.

pH wody w kolejnych miesiącach roku - średnia pomiarów z lat 1969-1983:

głębokość
w m
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
0-12 8,0 8,3 8,6 8,7 8,8 8,9 8,7 8,6 8,6 8,5 8,3 8,0
12-22 8,0 8,1 8,1 7,9 7,9 8,0 8,0 7,9 7,9 7,9 7,9 8,0
22-32 7,9 8,1 8,0 7,7 7,7 7,6 7,6 7,5 7,5 7,5 7,7 7,7

Źródło danych: World Lakes Database.

Zanieczyszczenie

Od 2000 roku przeprowadzane są rutynowe pomiary dopływu substancji toksycznych do Jeziora Tyberiadzkiego. Pomiary wykazały dopływ związków chemicznych stosowanych w rolnictwie (pestycydy), jednak nie zaobserwowano odkładania się jakichkolwiek osadów pestycydów w jeziorze.

W ostatnich latach doszło do kilku przypadków otrucia ryb. Dochodzenia wykazały, że przyczyną ich było przypadkowe zanieczyszczenie wód dopływowych jeziora różnymi związkami chemicznymi, powstałymi na przykład w wyniku mycia cystern. Realizowane projekty ochrony środowiska zmierzają do nieustannego podnoszenia świadomości tego problemu. Wszystkie nadbrzeżne osady ludzkie posiadają systemy kanalizacji i prawie wszystkie mają stacje oczyszczania wody (90%). Generalnie mówiąc, wody Jeziora Tyberiadzkiego są czyste.

Historia

Na brzegach Jeziora Tyberiadzkiego, koło miejscowości Tabgha, odnaleziono szczątki człowieka neandertalskiego.

W czasach starożytnych w rejonie jeziora przebiegał ważny szlak handlowy Via Maris, który łączył Starożytny Egipt z imperiami położonymi na północy. Grecy, Machabeusze i Rzymianie założyli nad jeziorem liczne miasta, takie jak: Gadara, Tyberiada i Hippos. Żydowski historyk Józef Flawiusz opisał dobrze prosperujące rybactwo z 230 łodziami regularnie łowiącymi ryby na jeziorze.

Większość z apostołów Jezusa Chrystusa pochodziła z rybackich miejscowości położonych nad Jeziorem Tyberiadzkim. W tamtych czasach istniało tam wiele osad połączonych z sobą drogami i powiązaniami handlowymi. W ogólny sposób Ewangelia Marka 1:14-20, Ewangelia Mateusza 4:18-22 i Ewangelia Łukasza 5:1-11 opisują sposób powołania przez Jezusa swoich apostołów nad brzegami jeziora - Szymon i jego brat Andrzej oraz bracia Jakub i Jan byli rybakami. Najsłynniejsze kazanie na górze również było wygłoszone nad jeziorem, tak jak i liczne dokonywane przez Jezusa cuda i uzdrowienia chorych. To właśnie z tych powodów Jezioro Tyberiadzkie ma duże znaczenie dla chrześcijan.

Po żydowskim powstaniu przeciwko Rzymianom w 135, wszyscy Żydzi zostali usunięci z Jerozolimy. To właśnie wtedy nowym centrum żydowskiej kultury i nauki stał się region Jeziora Tyberiadzkiego, w szczególności miasto Tyberiada. Spisano tutaj treść Talmudu Palestyńskiego.

W okresie panowania Bizancjum jezioro stało się ważnym punktem dla przybywających do Palestyny chrześcijańskich pielgrzymów. Do ich obsługi powstały tutaj liczne gospody z miejscami noclegowymi. W 634 arabski kalif Umar ibn al-Chattab zdobył Palestynę. Arabowie nie przywiązywali wagi do miejsc kultu chrześcijańskiego i utrudniali pielgrzymowanie do takich miejsc położonych nad Jeziorem Tyberiadzkim. Jednak znaczenie jeziora nie podupadło, gdyż na początku VIII wieku stało się ono popularnym miejscem spędzania zimy.

W latach 1099-1291 Palestyna znajdowała się pod panowaniem Krzyżowców, którzy około 1140 wybudowali w pobliżu twierdzę Belvoir. W 1187 roku Saladyn pokonał Krzyżowców w bitwie pod Hittin, w dużej mierze dzięki temu, że odciął chrześcijańskie wojska od pitnej wody Jeziora Tyberiadzkiego.

W 1250 władzę nad Palestyną objęli Mamelucy, a w 1517 Turcy osmańscy. W tym czasie znaczenie jeziora podupadło, a większość nadbrzeżnych osad opustoszało. Jedynie Tyberiada utrzymywała swoje znaczenie i rozwijała się jako ośrodek rybołówstwa i handlu.

Czasy współczesne

W 1909 żydowscy pionierzy założyli swoją pierwszą osadę w rejonie jeziora - był to kibuc Kvutzat Kinneret. Później, pionierzy z Kinneret założyli najsłynniejszy kibuc Degania, który stał się chlubą całego ruchu syjonistycznego.

Podczas I wojny światowej cała Palestyna została zajęta przez wojska brytyjskie. W 1920 utworzono Brytyjski Mandat Palestyny, w skład którego wchodziło Jezioro Tyberiadzkie. W 1923 Brytyjczycy zawarli porozumienie z Francuzami o zmianie granic pomiędzy Francuskim Mandatem Syrii a Brytyjskim Mandatem Palestyny. Brytyjczycy oddali Wzgórza Golan w zamian za północną część Doliny Jordanu. W ten sposób granica przesunęła się na północno-wschodni brzeg Jeziora Tyberiadzkiego.

W 1947 roku ONZ podjęła decyzję o podziale Palestyny. Według tego planu jezioro miało znaleźć się w żydowskim państwie . Podczas wojny domowej w Palestynie w całej okolicy jeziora doszło do licznych starć żydowskich milicji z miejscowymi Arabami. Od 1948 jezioro należy do państwa Izrael.

Gospodarka

W 1964 Izrael wybudował krajowy system wodny doprowadzający wodę z Jeziora Tyberiadzkiego do siedzib ludności na południu kraju. Woda jest doprowadzana także na Zachodni Brzeg Jordanu i do Jordanii (warunki traktatu pokojowego izraelsko-jordańskiego). W ten sposób jezioro stało się głównym zbiornikiem wody pitnej dla całego regionu. Rosnące zapotrzebowanie na wodę i kolejne bezdeszczowe zimy powodują jednak zmniejszanie się ilości wody, która czasami spada do niebezpiecznie niskiego poziomu. Jest to źródłem dużego zaniepokojenia w Izraelu. Ten największy rezerwuar wody pitnej w regionie jest punktem zapalnym licznych sporów pomiędzy Syrią, Libanem i Izraelem. Szczególnie mocno o prawo korzystania z wody jeziora upomina się Syria, zaangażowana w spór o Wzgórza Golan.

Obecnie turystyka jest najważniejszą gałęzią gospodarki w rejonie jeziora. Cała okolica jest bardzo popularnym miejscem wypoczynku. Wybudowano tu liczne ośrodki wypoczynkowe. Szczególnie atrakcyjne dla turystów jest miasto Tyberiada, które każdego roku odwiedza ponad milion osób z całego świata. W rejonie Tyberiady występują gorące źródła wód mineralnych, w których występuje radon. Inne osady położone nad brzegami jeziora wyspecjalizowały się w rybołówstwie lub rolnictwie, szczególnie w uprawach bananów.

Fauna i flora

Spośród makrofitów zanurzonych największą rolę odgrywa wywłócznik kłosowy i jezierza morska. Wody jeziora cechują się dużym bogactwem gatunkowym ryb. Na skalę handlową odławia się tutaj sardynki i Tilapia, które są lepiej znane pod nazwą ryby św. Piotra. Na brzegach akwenu wśród szuwarów trzciny pospolitej i arundo trzcinowatego żyją licznie: mewy, perkozy, pelikany i inne gatunki ptactwa. O czystości wody najlepiej świadczy obfitość występowania żółwi, raków rzecznych i innych skorupiaków. Okoliczne zbocza przez połowę roku są nagie i przypominają step, jednak wiosną rozkwitają podzwrotnikową roślinnością. Na okolicznych łąkach rozkwitają oleandry. W okolicy znajdują się liczne plantacje bananów, awokado i innych owoców.

W kibucu Dan znajduje się centrum przyrodnicze, w którym zgromadzono eksponaty fauny i flory z całej Galilei. Audiowizualne prezentacje dają możliwość poznania najbardziej charakterystycznych naturalnych cech regionu.

Instytucje prawne

Zagadnienia związane z gospodarką wodną Jeziora Tyberiadzkiego reguluje Prawo Wody z 1959 roku. Odpowiedzialnymi za realizację i egzekwowanie prawa są: Komisarz Wody, Minister Rolnictwa, Kinneret Authority (utworzony w 1972). Lokalne władze samorządowe odpowiedzialne są za kontrolowanie jakości wody w dopływach oraz w jeziorze. Wsparcie naukowe udziela The Yogal Alon Kinneret Limnological Laboratory of the Israel Oceanograghic and Limnological Research Ltd. utworzone w 1968 przez Ministerstwo Energii i Infrastruktury oraz International Centre for Warm Freshwater Research - utworzone w 1987. Dodatkowe wsparcie instytucjonalne zapewnia Mekorot Water Company utworzone w 1964.

Znaleziska archeologiczne

W lecie 1986 roku na dnie jeziora w pobliżu Migdal natrafiono na łódź z czasów Jezusa. Poziom wody jeziora w roku 1985 był rekordowo niski. W rezultacie zwierciadło jeziora drastycznie się obniżyło, odsłaniając dość szeroki pas dna. Dwaj mieszkańcy pobliskiego kibucu Ginosar rodzeni bracia, wędrując po terenie poprzednio zalanym wodą, znaleźli trochę starych gwoździ i monet z brązu, oraz owalny zarys pogrążonego w błocie obiektu, który później okazał się łodzią z I w. n.e. o wymiarach 8,2 m długości i 2,3 m. szerokości. W pobliżu znaleziono również resztki ceramiki, a w środku łodzi lampkę oliwną. W czasie prac restauratorskich, wzniesiono wokół łodzi wał, a pod nią samą wydrążono tunele, w których umieszczono podpory z włókna szklanego a wrak zabezpieczono warstwą pianki pouliuretanowej. Następnie po przerwaniu wału łódź popłynęła 300 metrów do miejsca gdzie poddana została zabiegom konserwatorskim, które trwały 14 lat. Następnie osuszona łódź wykonana z 12 gatunków drewna została nasączona syntentycznym woskiem i przewieziona do muzeum Yigal Allona w Ginosar na równinie Genezaret nad Jeziorem Galilejskim, gdzie udostepniono ją zwiedzającym. Kopia łodzi, zbudowana w Polsce przez szkutników z Pomorza i franciszkanina o. dra Antoniego Dudka z Prudnika, znajduje się nad Lednicą w ośrodku Ogólnopolskich Spotkań Młodych.

Bibliografia

  • Enrico Galbiati, Filippo Serafini, Atlas historyczny Biblii, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2005. ISBN 83-7442-028-6
  • Świat - Atlas Geograficzny, Wydawnictwo Piętka, Katowice 2006. ISBN 83-7345-172-2
  • Przebudźcie się!, sierpień 2006, str. 13-15 - Galilejska łódź — niezwykłe znalezisko z czasów biblijnych.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Wymienione w następujących kategoriach:
Zostaw komentarz
Wskazówki i porady
Zorganizowane przez:
David Abarca
7 february 2016
More like a big lake than a sea, but for ancient times it fits, it's huge. Amazing place where most of Jesus miracles happened, nice views and kind of rocky beach
Angeline Teoh
9 december 2019
Very clean and nice sea where you can sail on a boat and enjoy the breeze. However not during winter as it can be windy and the waves are strong. You can enjoy the view of many mountains nearby
Susan Sussman
7 august 2014
Nice tourist town. Boat rides, hotels, market , can buy things cheaper there. Lake to swim in. Medical clinic. If needed, garages if needed a machanic.
Ebony Toussaint
31 may 2014
Sail on the Sea and enjoy the beautiful water and the breeze!
Leo Pérez Ramos
22 july 2019
Conocido por varios nombres, el mar de Galilea, persiste imponente al paso del tiempo, sus alrededores están llenos de atracciones turísticas y leyendas milenarias que enriquecen la visita.
Наталья Криворук
Место где Иисус ходил по воде. Любимое место отдыха израильтян. Много кафе, ресторанов, баров, отлично отелей и кибуцев
Pokaż więcej komentarzy
foursquare.com
Genghis Khan in the Golan

rozpoczynając $28

Between Water and Sky Guest House

rozpoczynając $195

Etnachta Afik Kibbutz Hotel

rozpoczynając $368

Kfar Kinneret

rozpoczynając $135

Bikta Belavan Lodge

rozpoczynając $213

Naomi's B&B

rozpoczynając $275

Polecamy zabytki w pobliżu

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Kursi (Wzgórza Golan)

Kursi (hebr. כורסי) - park narodowy obejmujący park arche

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Tomb of Maimonides

According to Jewish tradition, the Tomb of Maimonides (Hebrew: קבר הר

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Kafarnaum

Kafarnaum (hebr. כְּפַר נַחוּם‎ Kefar Nahum - miasto Nahuma.) Prze

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Betsaida

Betsaida (po hebr. dom rybaka) - miasto położone na północ od jez

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Ubeidiya

El-Ubeidiya – stanowisko archeologiczne w dolinie Jordanu, na p

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Hamat Gader

Hamat Gader (he-n. חַמַּת גָּדֵר) is a site in the Yarmouk River valle

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Horns of Hattin

Horns of Hattin (Arabic:Kûrun Hattîn) is the name of a square-shaped h

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Jubb Yussef (Joseph's Well)

The ruins at Jubb Yussef ('Joseph’s Well' in English, Arabic: ج

Podobne atrakcje turystyczne

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Morze Martwe

Morze Martwe (arab. ألبَحْر ألمَيّت, Al-Bahr al-Majit, hebr. יָם הַ‏

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Jezioro Kraterowe

Jezioro Kraterowe (ang. Crater Lake) – najgłębsze jezioro Stanów Zjed

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Dolina Hula

Dolina Hula (hebr. עמק החולה, `Emeq ha-Hūlāh) – rolnicza dolina poło

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Jökulsárlón

Jökulsárlón (isl. 'laguna lodowcowa') – jezioro w południowej Islan

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Pukaki

Pukaki (ang. Lake Pukaki) – jezioro morenowe położone na Wyspie Poł

Zobacz wszystkie podobne miejsca