Kanał Sueski

Kanał Sueski (arab. قناة السويس [Qanā al-Suways]) — wykopany w latach 1859-1869 kanał głębokowodny dla statków morskich, łączący Morze Śródziemne z Morzem Czerwonym. W południowej części trasa kanału przebiega przez Jezioro Krokodyli, Wielkie Jezioro Gorzkie i Małe Jezioro Gorzkie.

Dane

Całkowita długość kanału wynosi 163 km, szerokość - 160-200 m (po modernizacji - do około 300 m), dopuszczalne zanurzenie statków - 11,6 m (po modernizacji - do 23 m). Średnia przepustowość kanału wynosi 60 statków na dobę. W roku 2008 kanał przepłyneło 21415 statków. Średni czas przejścia statku przez kanał - 15 h. Co 10 km wybudowano zatoki dla mijających się statków. Dzięki wybudowaniu Kanału Sueskiego skrócono trasę żeglugową z Londynu do Bombaju o około 7,5 tysiąca kilometrów.

Główne porty

  • Port Said - przy północnym wejściu do kanału,
  • Al-Kantara,
  • Ismailia,
  • Suez - przy południowym wejściu.

Historia

Pomysł połączenia Morza Czerwonego ze Śródziemnym trudno określić jako nowy.

Starożytność oraz średniowiecze

Starożytna wieść głosi, iż to Senuseret I (Sezostris) zaprojektował bezpośrednie połączenie Nilu z Morzem Czerwonym. Legendę podtrzymują teksty greckie i łacińskie (Strabon, Pliniusz Młodszy), jednakże nie potwierdziło jej żadne świadectwo archeologiczne.

Dopiero w epoce saickiej, za panowania Nykaua II (Necho; 609-594 p.n.e.), faktycznie przekopano pierwszy kanał od peluzujskiej odnogi Nilu do północnego krańca Jezior Gorzkich.

W 522 roku p.n.e., po podbiciu Egiptu przez Persów, król perski Dariusz I wrócił do tego projektu i zostawił po sobie inskrypcję głoszącą, że on ukończył ten kanał. Grecki historyk Herodot w pismach z V wieku p.n.e. przekazuje nam, że kanał nie przebiegał najkrótszą trasą między morzami, a statki potrzebowały czterech dni na jego przebycie. Był on wystarczająco szeroki, aby mogły nim płynąć obok siebie dwa trójrzędowe statki (triremy). Kanał Dariusza przebiegał prawdopodobnie na wschód od Nilu, a potem łączył się z jednym z jezior leżących na trasie współczesnego kanału.

Kanał, przedłużony do morza za panowania Ptolemeusza II Filadelfosa (285-246), zaniedbany na początku epoki rzymskiej, został na nowo przekopany za panowania Trajana (98-117). Dano mu wówczas nowe ujęcie na Nilu, kilka kilometrów na północ od Kairu. Ten właśnie kanał miał podobno odrestaurować Amr Ibn al-As pod nazwą Kanału Przywódcy Wiernych. Jednakże w 767 r. kalif Al-Mansur nakazał zamknąć kanał, by odciąć zbuntowanym miastom Al-Hidżazu zaopatrzenie w zboże.

Wiek XVIII i XIX

Inżynierom z ekspedycji egipskiej przypadła zasługa pierwszego projektu bezpośredniego połączenia Peluzjum z Suezem, wraz ze wszystkimi tego konsekwencjami. Bonaparte, otwierając drogę do Suezu, zamierzał zadać Wielkiej Brytanii decydujący cios - niemal taki, jakim dla Genueńczyków i Wenecjan było w 1487 r. odkrycie Przylądka Dobrej Nadziei. Prace niwelacyjne, rozpoczęte w styczniu 1799 r. pod kierunkiem Charles'a Le Pere'a, trwały zaledwie kilka miesięcy. Błąd na jakimś odcinku doprowadził Le Pere'a do wniosku, że przy wysokiej wodzie wytwarza się znaczna różnica poziomów (10 m) między obydwoma morzami i dlatego kanał morski powinien mieć śluzy.

Mimo sprzeciwu autorów opracowań teoretycznych tę koncepcję przyjmowano niczym dogmat przez prawie pół wieku. Właśnie jej to bronili saint-simoniści, którzy przybyli do Kairu w 1833 r. Zdaniem owych rewolucyjnych intelektualistów Kanał Sueski miał być pierwszym z wielu przekopów transoceanicznych, nieodzownych w rozwoju handlu. Muhammad Ali ograniczył się tylko do zebrania grupy 20 inżynierów i techników, którzy mieli budować zaporę w Delcie. Epidemia dżumy w 1835 r. położyła kres budowie i rozproszyła fachowców. Zostawili oni jednak po sobie następców, m.in. Linanta de Bellefondsa i Ferdynanda de Lessepsa. Tego, wówczas konsula Francji w Aleksandrii, oczarowała analiza sporządzona przez owych fachowców, przekonując o wykonalności projektu. Przejął też od nich pomysł zgromadzenia funduszy potrzebnych do realizacji planów: założenie spółki akcyjnej i uzyskanie pożyczki publicznej.

Utworzenie służb tranzytowych i założenie w 1839 r. Overland Road (tranzyt przez Egipt komunikacji pocztowej między Londynem a Indiami) przywróciły zainteresowanie projektem połączenia Morza Śródziemnego z Czerwonym. W 1846 r. saint-simoniści założyli w Paryżu spółkę badającą warunki przekopania Przesmyku Sueskiego, która zgromadziła przemysłowców i przedsiębiorców angielskich, niemieckich, austriackich i francuskich.

Niwelacje terenu, przeprowadzone w 1847 r. przez Bourdaloue, potwierdziły, że nie ma różnicy poziomów między obydwoma morzami. Linant de Bellefonds przygotował dokumentację techniczną. Jednakże sprzeciw Turcji, nieufność Anglii, choroba Muhammada Alego opóźniły wprowadzenie projektu w życie. Kedyw Abbas, który w 1849 r. objął rządy po swoim dziadku, był nieprzyjazny wobec Europejczyków, gdyż obawiał się wzrostu ich wpływów w Egipcie.

Ferdinand de Lesseps, francuski dyplomata, uzyskał w 1854 roku od wicekróla Muhammada Saida Paszy (Egipt w owym czasie był częścią imperium osmańskiego) zgodę na rozpoczęcie prac nad kanałem, który miał przebiegać najkrótszą trasą na północ od Suezu przez Jezioro Gorzkie do Morza Śródziemnego. Lesseps zdobył poparcie wicekróla i wielu francuskich akcjonariuszy, którzy zainwestowali w Spółkę Akcyjną Kanału Sueskiego. Brytyjczycy, którzy mogli wiele zyskać na utworzeniu krótszej drogi do Indii, nie kupowali akcji. Mimo że kanał miał skrócić drogę z Londynu do Bombaju o 7343 km, rząd brytyjski robił wszystko, co mógł, aby projekt ten udaremnić. Krytykowano go jako "fizycznie niewykonalny i zbyt kosztowny, aby przynieść zyski".

Od uroczystości rozpoczęcia robót do ich ukończenia 10 lat później de Lesseps nadzorował budowę, która czasami była trudna, lecz nigdy nie niemożliwa do przeprowadzenia. Początkowo de Lesseps korzystał z przymusowej pracy ludzi lecz od 1864 zrezygnowano (pod naciskiem Wielkiej Brytanii) z pracy robotników egipskich. Firmy francuskie dostarczyły kilkadziesiąt potężnych koparek, pogłębiarek i transporterów o napędzie parowym. Wybudowano także kolejkę parową na szynach do transportu urobku.

Warunki poprawiły się wystarczająco, żeby ściągnąć do pracy Europejczyków, głównie z krajów śródziemnomorskich. Byli wśród nich także Polacy, m. in. hydrotechnik Stanisław Janicki, kierownik robót Mieczysław Geniusz i urzędnik Cyprian Kuczewski.

Wodę pitną dla ok. 25 tysięcy robotników dostarczano specjalnie zbudowanym kanałem. U śródziemnomorskiego końca trasy, na terenie, który naprawdę można nazwać odzyskanym, zbudowano Port Said. Do czasu ukończenia w 1863 kanału doprowadzającego wodę pitną drążono Kanał Sueski z północy na południe. Potem można było rozstawić oddzielne obozy wzdłuż przyszłej drogi wodnej. Ukończony kanał miał 161 km długości,15 m głębokości i 137 m. szerokości. Co 10 km zbudowano zatoki dla mijających się statków.

W 1865 nastąpił kolejny kryzys podczas budowy kanału (lecz już ostatni) spowodowany epidemią cholery i febry.

W sierpniu 1869 w Jeziorach Gorzkich doszło do połączenia wód Morza Śródziemnego z Morzem Czerwonym.

Uroczyste otwarcie kanału nastąpiło 17 listopada 1869, z udziałem wielu koronowanych głów i książąt, m. in. Franciszka Józefa i cesarzowej Eugenii. Głównym punktem programu było przedefilowanie międzynarodowej eskadry z Port Saidu do Suezu. Kedyw Ismail Pasza zamówił na tę okoliczność u Giuseppe Verdiego operę Aida, lecz nie doszło do jej wystawienia w tym terminie.

Po wykupieniu akcji przez ówczesnego premiera Anglii, kanał od 1882 znalazł się pod pełną kontrolą Wielkiej Brytanii, mając dla niej strategiczno-wojskowe znaczenie w skali światowej.

Wiek XX

Po uzyskaniu w 1922 niepodległości przez Egipt, Brytyjczycy zmuszeni zostali do ewakuacji swych baz wojskowych ze strefy kanału, który w 1956 został znacjonalizowany przez Nasera. Nacjonalizacja kanału była przyczyną wojny sueskiej 1956 prowadzonej przez wojska izraelsko-francusko-brytyjskie przeciwko Egiptowi. W czasie wojny czerwcowej w 1967 wschodni brzeg kanału został obsadzony przez wojska izraelskie, a żegluga na kanale - wstrzymana. Po wojnie październikowej w 1973 i przywróceniu kontroli Egiptu nad obydwoma brzegami kanału, w lutym 1974 podjęto wstępne prace nad oczyszczeniem kanału oraz jego odbudową i modernizacją. 5 czerwca 1975 nastąpiło ponowne otwarcie kanału i udostępnienie dla żeglugi.

Status prawny

Podpisany w Konstantynopolu w 1888 r. Traktat w sprawie Kanału Sueskiego zapewnia wolną żeglugę w czasie wojny (również stronom wojującym) i pokoju dla wszystkich statków, w tym okrętów, niezależnie od ich bandery (art. 1). W przypadku wojny, w której państwo kanałowe jest neutralne prawo do wolnego przejścia zostaje zachowane z uwzględnieniem zasad neutralności wojennej. W sytuacji wojny, podczas której państwo kanałowe jest stroną wojującą wolne przejście nie dotyczy okrętów i statków handlowych przeciwnika państwa kanałowego oraz statków bandery neutralnej przewożących kontrabandę wojenną.

Zobacz też

Wymienione w następujących kategoriach:
Zostaw komentarz
Wskazówki i porady
Zorganizowane przez:
Mousha Pasha
13 march 2013
I ♥ Suez Canal ... this is my work zone and I love the Canal Cities ♥
Kristina Shalaby
25 kwiecień 2014
Pack your patience. Sometimes it can take hours to get through security
Maritza Barnes
7 may 2013
Crossing the Suez on a bright sunny breezy afternoon!
Astla Abed
22 march 2014
Doing my #Run #live_fit
M2HMOUD 김새론 김새론
It is my work
Ahmed Magdi
30 march 2016
ﻗﻨﺎﻩ ﺍﻟﺴوﻳﺲ ﺍﻟﻤﺼﺮﻳﻪ.
Pokaż więcej komentarzy
foursquare.com
6.7/10
2 527 osoby zostały tutaj
Tolip Family Park Hotel

rozpoczynając $100

Jaz Little Venice Golf Resort

rozpoczynając $107

Mercure Ismailia Forsan Island Hotel

rozpoczynając $88

Retal View Resort El Sokhna

rozpoczynając $46

The Westin Cairo Golf Resort and Spa Katameya Dunes

rozpoczynając $100

Mirita Hotel ,10th Of Ramadan

rozpoczynając $58

Polecamy zabytki w pobliżu

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
El Ferdan Railway Bridge

The El Ferdan Railway Bridge is a swing bridge that spans the Suez

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Most nad Kanałem Sueskim

Most nad Kanałem Sueskim - most drogowy znany również jako Most Po

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Wielkie Jezioro Gorzkie

Wielkie Jezioro Gorzkie (arab. البحيرة المرة الكبرى; translit. al-Buha

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Małe Jezioro Gorzkie

Małe Jezioro Gorzkie (arab. البحيرة المرة الصغرى = Al-Buhajra al-Murr

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Lighthouse of Port Said

The Lighthouse of Port Said is one of the most important architectural

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Jezioro Manzala

Jezioro Manzala (także: Jezioro Manzila, arab. بحيرة المنز

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Museum of Modern Art in Egypt

Museum of Modern Art—Port Said is a modern and contemporary art m

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Ahmed Hamdi Tunel

Ahmed Hamdi Tunel - drogowy tunel w Egipcie pod Kanałem Sueskim. Ok.

Podobne atrakcje turystyczne

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Villa Ephrussi de Rothschild

Villa Ephrussi de Rothschild - willa należąca do baronowej B

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Kanał Grande

Kanał Grande (wł. Canal Grande) – długa (3,8 km) arteria wodna Wene

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
NDSM wharf (NDSM werf)

NDSM wharf (NDSM werf) jest atrakcją turystyczną, jeden z B

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
North River Terminal

The North River Terminal or Rechnoy Vokzal (русский. Речной

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Южная дамба (Комплекс защитных сооружений Санкт-Петербурга от наводнений)

Южная дамба (Комплекс защитных сооружений Санкт-Петербур

Zobacz wszystkie podobne miejsca