Katedra w Ani

Katedra Matki Bożej w Ani (orm. Անիի Մայր Տաճար, wymowa: Anii Mayr Tačar; tur. Ani Ermeni Katedralı) – była główną świątynią Ani w czasach Bagratydów i siedzibą Katolikosa Wielkiego Domu Cylicyjskiego (w latach 992–1058). Zbudowana na przełomie X i XI wieku, zniszczona przez kolejne trzęsienia ziemi, zachowała się w formie ruiny. Znajduje się obecnie na terytorium wschodniej Turcji, przy granicy z Armenią.

Katedra w Ani jest powszechnie uważana za czołowy przykład ormiańskiej architektury sakralnej z jej początkowego okresu. Jako centralny pomnik strefy archeologicznej w Ani jest też znaczącym miejscem badania pochodzenia wielu gotyckich motywów architektonicznych.

Historia

Położona w pobliżu południowego skraju miasta Ani okazała, zachowana w stanie ruiny katedra, była największym i najważniejszym budynkiem w dawnej stolicy Armenii. Jest ona konstrukcją o światowym znaczeniu architektonicznym. Według różnych źródeł i napisów jej budowa rozpoczęła się w roku 989 za rządów króla Smbata II i zakończyła w roku 1001 (lub 1010, w zależności od odczytu napisu) na rozkaz królowej Katranideh (Katarzyny), żony króla Gagika I. Budowniczym katedry był Trdat, jeden z najbardziej znanych architektów średniowiecznej Armenii. W 1064 roku Ani zostało zdobyte i splądrowane przez Turków Seldżuckich, a jeden ze zwycięskich wojowników wspiął się na dach katedry i strącił duży krzyż, wieńczący stożkowy dach jej kopuły. Katedra została następnie przekształcona w meczet i przemianowana na Fethiye Camisi (Meczet Zwycięstwa). W 1124 roku katedra powróciła do chrześcijan, a według zachowanej inskrypcji na początku XIII wieku dokonano jej renowacji. W 1319 roku w wyniku trzęsienia ziemi została uszkodzona jej kopuła i od tamtego czasu budowla pozostaje nieużytkowana. W 1832 roku w wyniku kolejnego trzęsienia ziemi zawaliły się pozostałości podtrzymującego kopułę bębna, natomiast katastrofalne w skutkach trzęsienie ziemi z 1988 roku spowodowało uszkodzenia obu narożników zachodnich. Po 1998 roku częściowo runął dach świątyni, a w latach 2000−2001, w wyniku eksplozji dokonywanych w pobliskich kamieniołomach, nastąpiły dalsze zniszczenia, w tym uszkodzenie fasady zachodniej i ryzyko jej runięcia.

Architektura

Wygląd zewnętrzny

Katedra w Ani to trzynawowa bazylika oparta na planie centralnym z kopułą. Typ kopułowej bazyliki, stanowiącej podstawę anijskiej katedry, ustalił się w VII wieku. Jej twórca, architekt Trdat, wzorował się na świątyni w Zwartnoc. Budynek katedry jest poważnie uszkodzony przy wejściach i w narożniku północno-zachodnim. Nieistniejąca obecnie kopuła była wsparta na czterech wielkich filarach i dużych, lekko ostrołukowych arkadach. Ściany zewnętrzne mają artykulację pionową dzięki rzędom małych, ślepych arkad flankowanych wysokimi półkolumnami. Ich rytm jest przerwany poprzez wyższy i większy łuk odpowiadając centralnej części kościoła. Dwie głębokie trójkątne nisze wycięte nie tylko w apsydzie, ale również na wielkich ścianach, odpowiadają położeniu kopuły.

Znajdujące się w ścianach: północnej, południowej i zachodniej wejścia były tradycyjnie przeznaczone kolejno dla patriarchy, króla i wiernych. Wejścia te przypuszczalnie były poprzedzone gankami mającymi formę sklepionych baldachimów, wspartych na wolnostojących słupach.

Wnętrze

Wnętrze katedry jest wysokie i raczej mroczne, co było zamierzeniem jej budowniczych. Ponieważ apsyda i flankujące ją pomieszczenia boczne stanowią około jednej czwartej wewnętrznej przestrzeni, sklepienia na wschód od kopuły są znacznie krótsze niż te po stronie zachodniej. Cztery masywne, połączone w grupy filary w prostokątnej nawie wspierały zarówno kopułę jak i łuki podtrzymujące dach. Sklepienia beczkowe wzdłuż osi wschód-zachód i północ-południe są prawie tak samo wysokie, jak podstawa bębna i są zamarkowane na zewnątrz przez dwa przecinające się, dwuspadowe dachy. Zewnętrzna elewacja przestronnej, zadaszonej apsydy ma formę okna umieszczonego pomiędzy dwoma głębokimi wnękami. Kaplica w apsydzie, położona wyżej, niż posadzka w pozostałej części świątyni, składa się z dziesięciu półkolistych wnęk zawierających miejsca do siedzenia. Po obu stronach kaplicy znajdują się dwukondygnacyjne pomieszczenia, na których piętra prowadzą z prezbiterium wąskie schody.

Katedra przedmiotem zainteresowania World Monuments Fund

Katedra jest położona w samym sercu strefy archeologicznej w Ani i jest jedną z jej najbardziej imponujących ruin. Powszechnie uważana za czołowy przykład ormiańskiej architektury sakralnej z jej początkowego okresu jest też często traktowana jako źródło inspiracji dla wielu kluczowych motywów architektury gotyckiej, która ponad wiek później stała się dominującym stylem architektonicznym w Europie Zachodniej. Pomimo stanu, w jakim się znajduje, jest arcydziełem średniowiecznej architektury ormiańskiej. Stan zachowania katedry stał się przedmiotem międzynarodowego zainteresowania w 1996 roku, kiedy strefa archeologiczna Ani została umieszczona na inauguracyjnej liście obserwacyjnej World Monuments Watch, prowadzonej przez fundację World Monuments Fund. Wizje lokalne w terenie prowadzone były w 1996 i 1998 roku, w efekcie czego w kolejnych latach powstała dokumentacja obiektu i jego analiza. Rosnące zainteresowanie podjęciem prac konserwatorskich doprowadziło w roku 2009 do porozumienia z władzami tureckimi, mającym na celu wypracowanie wstępnego planu pełniejszej stabilizacji i ochrony katedry. WMF w ciągu najbliższych kilku lat będzie pracować nad tym projektem z lokalnym partnerem, Anadolu Kültürem. W końcowej fazie programu znajdą się takie zagadnienia jak: promocja historycznego i kulturowego znaczenia katedry w świadomości społecznej, jej prezentacja jako zabytku w jego kulturowym krajobrazie i poprawa dostępności strefy archeologicznej dla turystów.

W lutym 2014 uruchomiono stronę pozwalającą na wirtualne zwiedzanie katedry.

Linki zewnętrzne

Wymienione w następujących kategoriach:
Zostaw komentarz
Wskazówki i porady
Zorganizowane przez:
Nurşat Jan
2 june 2014
Restorasyon nedeniyle girilemiyor ama mutlaka gorulmeli..
Serhat Kahraman
3 september 2016
Katedralken Alparslan tarafından feth edilip cuma namazıyla camiye çevrilen muhteşem yapı. İsminide fetihten alıyor. Restorasyon çalışmaları devam ediyor
BestTraveller
21 february 2019
Harika... ermenistan sınırını ve askerlerin nöbetçi kulübelerini görebilirsiniz.
Arda Kumaşçılık
Anı ziyaret
Aslı Köse
20 january 2022
Neden caminin kapisi kilitli? Anlamak mumkun degil
Pokaż więcej komentarzy
foursquare.com
7.2/10
4 012 osoby zostały tutaj
Mapa
0.9km from Güllüce Mahallesi, Kars Yolu, 36000 Ocaklı Köyü/Kars Merkez/Kars, Turcja Wskazówki
Sat 10:00 AM–7:00 PM
Sun 10:00 AM–6:00 PM
Mon 10:00 AM–6:00 PM
Tue 10:00 AM–5:00 PM
Wed 10:00 AM–3:00 PM
Thu 10:00 AM–4:00 PM

Ani Katedrali | Fethiye Camii na Foursquare

Katedra w Ani na Facebook

Caucasus Hotel

rozpoczynając $41

Your cozy home in Kars.

rozpoczynając $26

Kar's Hotel

rozpoczynając $98

The Karspark Hotel

rozpoczynając $41

Kale Hotel Kars

rozpoczynając $44

North Star Hotel

rozpoczynając $56

Polecamy zabytki w pobliżu

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Ani (miasto)

Ani (orm.: Անի, łac.: Abnicum) – ruiny miasta na wschodzie obecn

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Тигніс (фортеця)

Тигніс (вірм. Տիգնիս) — середньовічна вір

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Dashtadem Fortress

Dashtadem Fortress (Armenian: Դաշտադեմի ամրոց) is a substantial f

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Mother Armenia, Gyumri

Mother Armenia (Armenian: Մայր Հայաստան Mayr Hayastan) monumental

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Sev Berd

Sev Berd or Black Fortress (Armenian: Սև բերդ; Russian: Чёрна

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Harichavank Monastery

The Monastery of Harich or Harichavank (Armenian:

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Marmashen monastery

Marmashen Monastery is a 10th century Armenian monastic complex

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Aruczawank

The Aruchavank church of St Grigor is located in Aruch. It is an

Podobne atrakcje turystyczne

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Eczmiadzyn

Eczmiadzyn (orm. Էջմիածին) - miasto w Armenii, w prowincji Armawir

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Holy Cross Church, Rostov-on-Don

Surp Khach Church (Armenian: Սուրբ Խաչ [suɾpʰ χɑtʃʰ], Russian: Церк

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Katedra ormiańska we Lwowie

Katedra ormiańska we Lwowie - jeden z najstarszych i najcenniejszych

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Gandzasar

Klasztor Gandzasar (orm. Գանձասարի վանք) - ormiański klasztor poło

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Amaras Monastery

Amaras Monastery (Հայերեն. Ամարաս վանք) is one of the oldest Christian

Zobacz wszystkie podobne miejsca