Kościół św. Mikołaja w Lipsku

Kościół św. Mikołaja w Lipsku (niem. St. Nikolai Evangelisch-Lutherische Stadt- und Pfarrkirche lub Nikolaikirche Leipzig) – kościół położony w Lipsku (kraj związkowy Saksonia) przy ul. Nikolaikirchhof 3.

Kościół św. Mikołaja należy obok kościoła św. Tomasza do najbardziej znanych kościołów Lipska. Był on centralnym punktem wydarzeń, które na jesieni 1989 zapoczątkowały pokojową rewolucję (niem. friedliche Revolution) na terenie byłej NRD doprowadzając ostatecznie w nocy z czwartku 9 listopada na piątek 10 listopada 1989 do upadku Muru Berlińskiego i zjednoczenia Niemiec 3 października 1990.

Wnętrze kościoła stanowi znaczące dzieło architektury klasycystycznej.

Historia

Pierwszy kościół w Lipsku powstał po 1165, gdy dotychczasowa osada otrzymała prawa miejskie i przywilej targowy. Fara została poświęcona patronowi kupców, św. Mikołajowi i stała się główną świątynią Nowego Miasta. Pierwsza udokumentowana budowla w tym miejscu była kamienną, romańską bazyliką, zbudowaną na terenie starego cmentarza. Miała ona dwuwieżową fasadę zachodnią. W związku z rozwojem miasta bazylikę powiększono poprzez dobudowanie od wschodu gotyckiej apsydy a potem kaplicy północnej, zachowanej do dziś.

W 1452 w kościele zawieszono pierwszy dzwon, Osanna, który służył nie tylko potrzebom religijnym ale też ostrzegał w wypadku zagrożenia pożarem. Dzwon został ozdobiony wizerunkami ukrzyżowanego Chrystusa, czterech ewangelistów, św. Marcina oraz patrona kościoła, św. Mikołaja. Wysoka na 75 m wieża kościelna pełniła aż do 1916 rolę wieży strażackiej.

W 1507 podjęto przebudowę kościoła pozostawiając jedynie wschodnią część prezbiterium i fragment zachodni. W efekcie prac prowadzonych w latach 1513–1526 pod kierunkiem B. Eisenberga powstał późnogotycki kościół halowy. W 1525 biskup Merseburga, któremu podlegała parafia Lipsku, poświęcił kościół. Był to wówczas czas reformacji. W 1519 w kościele św. Mikołaja odbyła się dyskusja Marcina Lutra z konserwatywnym teologiem i obrońcą tradycyjnego katolicyzmu Janem Mayerem von Eckiem. W efekcie tej i następnych dyskusji cały region Lipska opowiedział się za nauką Lutra.

Od 25 maja 1539, dzięki kazaniom wygłoszonym przez Justusa Jonasa i Marcina Lutra, w Lipsku zapanowała reformacja a w kościele zaczęto odprawiać nabożeństwa w nowym obrządku. Kościół stał się z tego powodu siedzibą pierwszego superintendenta miasta, Johanna Pfeffingera.

W kościele św. Mikołaja zadebiutował w roli organisty Johann Sebastian Bach. W Wielki Piątek, 7 kwietnia 1724 poprowadził on tu prawykonanie jednego ze swych dzieł, Pasji według św. Jana.

W latach późniejszych dokonano przebudowy świątyni. Wyburzono romański portal, który groził zawaleniem. W 1731 zwieńczono wieżę barokowym hełmem a w latach 1784–1797 kompletnie przebudowano wnętrze kościoła w stylu klasycystycznym. Prace budowlane prowadził architekt miejski Johann Carl Friedrich Dauthe we współpracy z nadwornym malarzem książąt saskich Adamem Friedrichem Oeserem. Ośmiokątne gotyckie filary Dauthe przebudował na kolumny pokryte liśćmi palmowymi. Po przebudowie wnętrze stało się jasne i odznaczało się prostymi liniami. Z dzieł późnogotyckich zachowała się tylko ambona (1521) i drewniany ołtarz. Zbudowano nową ambonę, mensę ołtarzową i chrzcielnicę. Dziełem Oesera była dekoracja przestrzeni wokół ołtarza i wejścia do kościoła.

W poł. XIX w. kościół św. Mikołaja wzbogacił się o jedne z największych w Niemczech organy, mające 6314 piszczałek.

Na początku XX w. kościół otrzymał nową dekorację fasady. Od tamtego czasu dokonywano w nim jedynie drobnych remontów, natomiast położona w okresie klasycyzmu farba pozostała nienaruszona.

W 2000 podczas renowacji południowej strony dachu zamontowano kolektory słoneczne.

Działalność opozycyjna na terenie kościoła

Kościół ewangelicki w dużym stopniu przyczynił się do powstania opozycji w NRD, udzielając poparcia jej działaczom i umożliwiając im organizowanie spotkań. Szczególnie aktywny był pod tym względem kościół św. Mikołaja w Lipsku. Od 1982 w każdy poniedziałek odprawiano w kościele nabożeństwa (tzw. Montagsgebeten) w intencji pokoju. Nabożeństwa te zaczęły się przekształcać w demonstracje a 9 października 1989 demonstranci wyszli na ulice domagając się demokracji, wolnych wyborów, wolności podróżowania, zjednoczenia Niemiec i zapoczątkowując w ten sposób upadek reżimu komunistycznego w NRD.

Шаблон:Cytat

W 1999 dla upamiętnienia wydarzeń z 1989 na przykościelnym dziedzińcu ustawiono pamiątkową kolumnę w kształcie palmy projektu lipskiego rzeźbiarza Andreasa Stötznera, wzorowaną na kolumnach wewnątrz kościoła.

Chociaż kościół św. Mikołaja należy wyłącznie do wspólnoty ewangelicko-luterańskiej, jest on również wykorzystywany przez parafię katolicką Propsteigemeinde do sprawowania niedzielnych nabożeństw oraz innych uroczystości kościelnych.

Wyposażenie wnętrza

Pomiędzy 1784 a 1797 wnętrze kościoła gruntownie przebudowano w stylu klasycystycznym według projektu architekta miejskiego w Lipsku Johanna Carla Friedricha Dauthego. Malowidła w tym samym stylu wykonał dyrektor Akademii Lipskiej Adam Friedrich Oeser. Projektując nowy wystrój wnętrz pozostawał Dauthe pod wpływem teorii architektonicznych Marc-Antoine’a Laugiera. Całościowa koncepcja wystroju nawiązuje do wymogów stawianych przez francuskiego teoretyka w rozdziale "De la difficulté de décorer les églises gothques" w dziele "Observations sur l'architecture" (wyd. Haga, 1765). Laugier wypowiadał się pozytywnie nt. sakralnych budowli gotyku, chciał je jednak korygować w formie klasycznej a średniowieczne elementy wyposażenia usuwać.

Dauthe zgodnie z założeniami Laugiera nadal nową interpretację plastyczną filarom gotyckiego kościoła halowego opracowując je na nowo poprzez pokrycie ich kanelurów stiukiem w czerwonawym kolorze. Filary zostały zwieńczone kapitelami w kształcie jasnozielonych liści palmowych, "wyrastających" na gotyckie sklepienie krzyżowe. Płaszczyzny sklepienne zostały wypełnione kasetonami z ornamentem roślinnym. Wnętrze jest więc utrzymane w tonacji biało-czerwonawo-jasnozielonej. Podwójne kolumny w porządku korynckim, wspierające empory, powstały z kolei według wskazówek Langiera zawartych w jego rozprawie "Essai sur l'architecture" (wyd. Paryż, 1753, 2. wyd. 1755). W prezbiterium średniowieczne sklepienie zostało zasłonięte drewnianym sklepieniem kolebkowym.

Organy

Organy w kościele św. Mikołaja zbudował w 1862 Friedrich Ladegast. Były to wówczas największe kościelne organy na terenie Saksonii. Ich konstrukcja odzwierciedlała romantyczne podejście do interpretacji organowych dzieł Johanna Sebastiana Bacha, jakie panowało w II poł. XIX w.

W latach 1902/1903 instrument został przebudowany i powiększony przez zakład organmistrzowski Wilhelma Sauera z Frankfurtu nad Odrą.

W latach 1986–1988 zakład organmistrzowski VEB Orgelbau Sauer z Frankfurtu nad Odrą odrestaurował organy. Otrzymały one wówczas elektryczną trakturę. W latach 2002/2003 zakład organmistrzowski Hermann Eule Orgelbau Bautzen z Budziszyna przebudował organy nawiązując do tradycji organów Ladegasta, zachowując przy tym w dużej mierze dotychczasową historyczną substancję instrumentu. Zaprojektowaniem stołu gry zajęła się firma Porsche. Używanie lub pokaz organów są płatne.

Organy mają 102 głosy podzielone na 5 manuałów i pedał i następującą dyspozycję:

I Hauptwerk C–a3 II Oberwerk C– a3 III Brustwerk
(możliwość wzmocnienia) C– a3
IV Schwellwerk C– a3 V Echowerk
(możliwość wzmocnienia) C– a3
Pedal C– f1

Bordun (wyłącznik c0)32'
Principal 16′
Bordun 16′
Principal 8′
Doppelgedackt 8′
Flaut major 8′
Gambe 8′
Gemshorn 8′
Rohrquinte 51/3′
Oktave 4′
Spitzflöte 4′
Rohrflöte 4′
Terzflöte 31/5′
Quinte 22/3′
Septime 22/7′
Oktave 2′
Terz 13/5′
Mixtur IV 2′
Cymbel III 2′
Cornett III-V 22/3′
Trombone 16′
Trompete 8′
Trompete 4′

Principal (wyłącznik c0) 16′
Quintatön 16′
Principal 8′
Bordunalflöte 8′
Fugara 8′
Quintatön 8′
Rohrflöte 8′
Oktave 4′
Gedackt 4′
Gedackt 4′
Hohlflöte 4′
Spitzquinte 22/3′
Oktave 2′
Waldflöte 2′
Terz 13/5′
Quinte 11/3′
Flageolett 1′
Cymbel IV 2′
Cornett III 51/3′
Basson 16′
Trompete 8′
Tremulant

Lieblich Gedackt 16′
Geigenprincipal 8′
Flauto traverso 8′
Doppelflöte 8′
Harmonica 8′
Octave 4′
Octavflöte 4′
Piffaro 4′
Rohrquinte 22/3′
Piccolo 2′
Scharf III 11/3′
Fagott 16′
Oboe 8′
Cor anglais 8′
Tremulant

Stillgedackt 16′
Diapason 8′
Flute traversiere 8′
Viola di Gamba 8′
Aeoline 8′
Voix celeste 8′
Flute octaviante 4′
Octavin 2′
Plein jeu IV-V 22/3′
Bombarde 16′
Trompette harm. 8′
Basson-Hautbois 8′
Clairon harm. 4′
Tremulant

Viola 16′
Viola d'amour 8′
Lieblich Gedackt 8′
Salicional 8′
Unda maris II 8′
Sanftflöte 8′
Viola 4′
Zartflöte 4′
Nassat 22/3′
Violino 2′
Harmonia aetheria III22/3′
Aeoline 16′
Vox humana 8′
Tremulant

Principalbaß 32′
Untersatz 32′
Principalbaß 16′
Violonbaß 16′
Salicet 16′
Subbaß 16′
Terz 124/5′
Nassat 102/3′
Octavbaß 8′
Baßflöte 8′
Violoncello 8′
Nassat 51/3′
Octavbaß 4′
Cornett V 22/3′
Posaunenbaß 32′
Posaunenbaß 16′
Dulcian 16′
Trompete 8′
Clarine 4′

Adnotacje:

  • Połączenia:
normalne: II/I, III/I, IV/, III/II, IV/II, IV/III, V/VI, I/P, II/P III/P, IV/P, V/P superoktawa: III/P suboktawa: III/I
  • Wspomaganie gry:
setzer: 4000-kombinacji, walec crescendo, wyłącznik

Ciekawostki

  • W oparciu o wydarzenia z lat 1987–1989 Erich Loest napisał powieść Nikolaikirche (wyd. Leipzig 1995, ISBN 3-423-12448-2). Na podstawie książki w 1995 nakręcono film.
  • Do tych samych wydarzeń nawiązał Martin Jankowski wydając powieść Rabet oder Das Verschwinden einer Himmelsrichtung (wyd. München 1999, ISBN 3-933902-03-7).
Wymienione w następujących kategoriach:
Zostaw komentarz
Wskazówki i porady
Zorganizowane przez:
Göran Nitsche
26 february 2015
The coloured #stones in front of the #church of St. Nicholas, Nikolaikirche.The stones are there as part of the remembrance to days around the fall of the #Berlin #Wall in 1989.
John 忠威 suɐɥ Dyke????
This historical church was the focus of the DDR demonstrations. It is worth a visit inside.
Kai-Uwe Kirch
30 march 2019
Historisch, auch wegen der friedlichen Revolution. Im Laden in der Kirche gute Literatur und nette Menschen, die man fragen kann nach Gott und der Welt.
Göran Nitsche
25 kwiecień 2015
Tausende Jubiläen zur selben Zeit in #Leipzig...Neben "1000 Jahre Leipzig" gibt es auch eine Festwoche zum 850. #Jubiläum der #Nikolaikirche.Einige bekannte Namen, unter anderem Kurt Biedenkopf!
Carly N.L
13 november 2016
L'intérieur est vraiment magnifique !
Marc G.
13 january 2014
Eine der schönsten Kirchen, die ich je gesehen habe. Unbedingt hineingehen, die Ruhe genießen und Kraft tanken.
Pokaż więcej komentarzy
foursquare.com
8.4/10
Cornell Paasche, Anna Bogdanova oraz 8 385 więcej osób zostały tutaj
Mapa
Nikolaikirche Leipzig, Nikolaikirchhof 3, 04109 Leipzig, Niemcy Wskazówki
Mon-Sat 10:00 AM–6:00 PM

Nikolaikirche na Foursquare

Kościół św. Mikołaja w Lipsku na Facebook

Apartmenthotel Quartier M

rozpoczynając $151

Steigenberger Grandhotel Handelshof Leipzig

rozpoczynając $354

arcona LIVING BACH14

rozpoczynając $282

INNSIDE by Melia Leipzig

rozpoczynając $157

Lodge-Leipzig

rozpoczynając $109

Five Elements Hostel Leipzig

rozpoczynając $17

Polecamy zabytki w pobliżu

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Leipzig Opera

The Leipzig Opera (in German: Шаблон:Lang) is an opera house and opera

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Piwnica Auerbacha

Piwnica Auerbacha, niem. Auerbachs Keller - najbardziej znana i druga

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Muzeum Sztuk Pięknych w Lipsku

Muzeum Sztuk Pięknych w Lipsku (niem. Museum der bildenden

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Gewandhaus

Gewandhaus is a concert hall in Leipzig, Germany. Today's hall is the

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Zum Arabischen Coffe Baum

«Цум арабишен кофе баум» (нем. Zum Arabischen Coffe Baum — «У арабско

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Kościół św. Tomasza w Lipsku

Kościół św. Tomasza w Lipsku (niem. Thomaskirche (Leipzig)) – kości

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Grassi Museum

The Grassi Museum is a building complex in Leipzig, Germany, home to

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Leipzig Museum of Applied Arts

The Museum of Applied Arts (Deutsch. Museum für Angewandte Kunst) is

Podobne atrakcje turystyczne

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Kościół św. Wawrzyńca w Norymberdze

Kościół Świętego Wawrzyńca (niem. St. Lorenz-Kirche) – jeden z najważn

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Kościół Temppeliaukio

Kościół Temppeliaukio, Skalny Kościół (fiń. Temppeliaukion kirkko

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Evangelicko-luteránská katedrála sv. Petra a Pavla v Moskvě

Petrus- en Pauluskatedraal

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Kościół św. Tomasza w Lipsku

Kościół św. Tomasza w Lipsku (niem. Thomaskirche (Leipzig)) – kości

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Sankt-Annen-Kirche (Sankt Petersburg)

Це́рковь Свято́й А́нны (Deutsch. Annenkirche - Анненкирхе) — лютер

Zobacz wszystkie podobne miejsca