Lidzbark Warmiński (niem. Heilsberg, prus. Lēcbargs) – miasto i gmina w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego. Aktualnie stolica powiatu, gminy miejskiej i gminy wiejskiej.
Lidzbark Warmiński od 1350 r. do XIX wieku był stolicą Warmii i dawniej jej największym miastem. Miasto było ważnym centrum wiary i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, często dlatego też nazywano je Perłą Warmii. Przez długi czas było pod panowaniem biskupów warmińskich. Był to też znaczny ośrodek gospodarczy ustępujący swym znaczeniem na Warmii tylko Braniewu. W mieście znajduje się zamek biskupów warmińskich, który za dużą wartość artystyczną i historyczną w skali światowej, uznany został za pomnik historii, dawniej zaliczany do zabytków klasy "0" (wg nieaktualnej od 1973 r. klasyfikacji zabytków).
W mieście znajduje się jeden z ważniejszych w kraju zakład mleczarski Polmlek, główna siedziba grupy mleczarskiej Warmia.
W Lidzbarku Warmińskim co roku na przełomie sierpnia i września odbywają się Lidzbarskie Wieczory Humoru i Satyry. W listopadzie zaczynają się Lidzbarskie Starcia Kabaretowe (eLeSKi), odbywają się one co 3 miesiące aż do maja. Lidzbark Warmiński jest miasteczkiem, które w ostatnich latach coraz szybciej się rozwija. Wielość zabytków i imprez kulturalnych oraz sportowych o europejskim zasięgu przyciąga do miasta coraz więcej turystów.
Po wielu latach spadku liczby mieszkańców od roku 2007 sytuacja uległa zmianie. Według danych z 19 października 2007, miasto miało 16 597 mieszkańców.
Lidzbark Warmiński położony jest w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego. Leży w historycznej Warmii, w widłach rzek Łyny i jej dopływu Symsarny oraz na styku trzech mezoregionów: Niziny Sępopolskiej, Pojezierza Olsztyńskiego i Wzniesień Górowskich.
Na obszarze samego miasta zaznaczają się wyraźnie następujące jednostki geomorfologiczne:
Terenami podmiejskimi są wsie: Koniewo, Pilnik, Wielochowo wraz z jeziorem Wielochowskim.
Lidzbark Warmiński leży 30 km od granicy z Rosją i ok. 100 km od Kaliningradu. Odległości w linii prostej:
Dominują tu wpływy morza. Objawia się to dużym zachmurzeniem w okresie zimowym i jesiennym. Lato rozpoczyna się dosyć późno, przy czym jest chłodne i krótkie. Zima jest długa i bardzo zimna. Średnie roczne opady wynoszą 620 mm.
Według danych z 2006 roku gmina miejska Lidzbark Warmiński zajmuje 1435 ha, kwalifikując się pod tym względem na dziesiątym miejscu wśród miast województwa warmińsko-mazurskiego. 31 proc. gminy miejskiej zajmują użytki rolne, a 5 proc. użytki leśne. Miasto stanowi 1,55 proc. powierzchni powiatu.
Rok | Ludność |
---|---|
1996 | 17 897 |
1997 | 17 883 |
1998 | 17 760 |
1999 | 16 802 |
2000 | 16 681 |
2001 | 16 794 |
Rok | Ludność |
---|---|
2002 | 16 714 |
2003 | 16 649 |
2004 | 16 545 |
2005 | 16 505 |
2006 | 16 297 |
2007 | 16 597 |
Lidzbark Warmiński liczy ponad 16 tysięcy mieszkańców, plasuje się pod tym względem na piętnastym miejscu wśród miast województwa warmińsko-mazurskiego. W ostatnich latach ludności zaczęło ubywać. Wpływ na tendencję spadkową mają procesy migracji z miasta do większych miast i za granicę, spowodowane głównie dużym bezrobociem i brakiem wyższych uczelni. Według danych z 19 października 2007, miasto miało 16 597 mieszkańców, czyli po wielu latach spadku liczby mieszkańców w Lidzbarku Warmińskim zaczyna przybywać ludności.
Dane z początku 2007:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 16 390 | 100 | 8546 | 52,2 | 7844 | 47,8 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
1136 | 593 | 533 |
W Lidzbarku na 100 mężczyzn przypada 109 kobiet. W przedziale wiekowym do 34 lat mężczyzn jest więcej niż kobiet, jednak w wyższych przedziałach wiekowych zauważalna jest coraz większa przewaga kobiet, największa w wieku 70 lat i więcej.
<timeline> ImageSize = width:700 height:330 PlotArea = left:70 right:15 top:30 bottom:50 TimeAxis = orientation:horizontal AlignBars = justify Colors = id:gray1 value:gray(0.9) id:blue1 value:rgb(0.5,0.5,1) legend:mężczyźni id:red1 value:rgb(1,0.5,0.5) legend:kobiety id:green1 value:rgb(0,1,0) Legend = orientation:horizontal top:330 left:195 TextData = pos:(30,20) textcolor:black fontsize:S text:Lidzbark Warmiński - struktura płci i wieku wg GUS (2006 r.)
DateFormat = yyyy Period = from:-1150 till:1150 ScaleMajor = unit:year increment:100 start:-1150 gridcolor:gray1 PlotData = bar:70+ color:blue1 width:1 from:-531 till:0 width:12 text:531 textcolor:black fontsize:8px bar:70+ color:red1 width:1 from:1 till:1047 width:12 text:1047 textcolor:black fontsize:8px
bar:65-69 color:blue1 width:1 from:-259 till:0 width:12 text:259 textcolor:black fontsize:8px bar:65-69 color:red1 width:1 from:1 till:368 width:12 text:368 textcolor:black fontsize:8px
bar:60-64 color:blue1 width:1 from:-281 till:0 width:12 text:281 textcolor:black fontsize:8px bar:60-64 color:red1 width:1 from:1 till:376 width:12 text:376 textcolor:black fontsize:8px
bar:55-59 color:blue1 width:1 from:-549 till:0 width:12 text:549 textcolor:black fontsize:8px bar:55-59 color:red1 width:1 from:1 till:596 width:12 text:596 textcolor:black fontsize:8px
bar:50-54 color:blue1 width:1 from:-614 till:0 width:12 text:614 textcolor:black fontsize:8px bar:50-54 color:red1 width:1 from:1 till:736 width:12 text:736 textcolor:black fontsize:8px
bar:45-49 color:blue1 width:1 from:-604 till:0 width:12 text:604 textcolor:black fontsize:8px bar:45-49 color:red1 width:1 from:1 till:710 width:12 text:710 textcolor:black fontsize:8px
bar:40-44 color:blue1 width:1 from:-602 till:0 width:12 text:602 textcolor:black fontsize:8px bar:40-44 color:red1 width:1 from:1 till:623 width:12 text:623 textcolor:black fontsize:8px
bar:35-39 color:blue1 width:1 from:-495 till:0 width:12 text:495 textcolor:black fontsize:8px bar:35-39 color:red1 width:1 from:1 till:520 width:12 text:520 textcolor:black fontsize:8px
bar:30-34 color:blue1 width:1 from:-546 till:0 width:12 text:546 textcolor:black fontsize:8px bar:30-34 color:red1 width:1 from:1 till:504 width:12 text:504 textcolor:black fontsize:8px
bar:25-29 color:blue1 width:1 from:-614 till:0 width:12 text:614 textcolor:black fontsize:8px bar:25-29 color:red1 width:1 from:1 till:598 width:12 text:598 textcolor:black fontsize:8px
bar:20-24 color:blue1 width:1 from:-710 till:0 width:12 text:710 textcolor:black fontsize:8px bar:20-24 color:red1 width:1 from:1 till:634 width:12 text:634 textcolor:black fontsize:8px
bar:15-19 color:blue1 width:1 from:-654 till:0 width:12 text:654 textcolor:black fontsize:8px bar:15-19 color:red1 width:1 from:1 till:636 width:12 text:636 textcolor:black fontsize:8px
bar:10-14 color:blue1 width:1 from:-547 till:0 width:12 text:547 textcolor:black fontsize:8px bar:10-14 color:red1 width:1 from:1 till:474 width:12 text:474 textcolor:black fontsize:8px
bar:5-9 color:blue1 width:1 from:-402 till:0 width:12 text:402 textcolor:black fontsize:8px bar:5-9 color:red1 width:1 from:1 till:397 width:12 text:397 textcolor:black fontsize:8px
bar:0-4 color:blue1 width:1 from:-347 till:0 width:12 text:347 textcolor:black fontsize:8px bar:0-4 color:red1 width:1 from:1 till:323 width:12 text:323 textcolor:black fontsize:8px
</timeline>
Według danych z roku 2005, średni dochód na mieszkańca wynosił 1599,76 zł, co stanowi 91,90% średniej wojewódzkiej i 91,50% krajowej.
W 2006 r. liczba pracujących osób wyniosła 3 850, a zarejestrowanych bezrobotnych 1 708. Bezrobocie wyniosło 30,73%. <timeline> ImageSize = width:600 height:270 PlotArea = left:50 right:50 top:20 bottom:40 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify Colors = id:gray1 value:gray(0.9) DateFormat = yyyy Period = from:0 till:20000 ScaleMajor = unit:year increment:5000 start:0 gridcolor:gray1 TextData = pos:(250,20) textcolor:black fontsize:S text:Ludność na przestrzeni dziejów PlotData = bar:1772 color:gray1 width:1 from:0 till:3049 width:15 text:3049 textcolor:red fontsize:8px bar:1864 color:gray1 width:1 from:0 till:5827 width:15 text:5827 textcolor:red fontsize:8px bar:1875 color:gray1 width:1 from:0 till:5763 width:15 text:5763 textcolor:red fontsize:8px bar:1890 color:gray1 width:1 from:0 till:5501 width:15 text:5501 textcolor:red fontsize:8px bar:1910 color:gray1 width:1 from:0 till:6082 width:15 text:6082 textcolor:red fontsize:8px bar:1914 color:gray1 width:1 from:0 till:6986 width:15 text:6986 textcolor:red fontsize:8px bar:1939 color:gray1 width:1 from:0 till:10630 width:15 text:10630 textcolor:red fontsize:8px bar:1996 color:gray1 width:1 from:0 till:17897 width:15 text:17897 textcolor:red fontsize:8px bar:2007 color:gray1 width:1 from:0 till:16597 width:15 text:16597 textcolor:red fontsize:8px </timeline>
wykształcenie dane z Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku |
|||||||
brak | podstawowe | zawodowe | średnie | policealne | wyższe | razem | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
osób | 551 | 4 138 | 2 743 | 4 795 | 612 | 1 446 | 14285 |
kobiet | 325 | 2 267 | 1 042 | 2 647 | 423 | 784 | 7488 |
mężczyzn | 226 | 1 871 | 1 701 | 2 148 | 189 | 662 | 6797 |
Staropruska osada nosiła nazwę Lecbarg, skąd po polsku Licbarg albo Licbark, także Lidzbark. Przez długi czas Lidzbark nosił też nazwę niemiecką Heilsberg, nadaną mu pierwszy raz w dokumencie z 1260 r. Przypuszczalne pochodzenie nazwy:
Później Lidzbark zaczął być nazywany Warmińskim, dla odróżnienia od Lidzbarka Welskiego.
Niemiecki:
Staropruska osada leżąca na pograniczu ziem Warmów i Bartów – Lecbarg – już w 1240 r. została podbita przez Krzyżaków. W tym roku pojawiła się pierwsza wzmianka o Lidzbarku. Rok później mieścił się tu już drewniany zamek. Już w 1242 r. wybuchło powstanie (1242-1249) uciemiężonych Prusów przeciwko krzyżackiemu najeźdźcy. Lecbarg został odbity z rąk zakonników i doszczętnie zniszczony. W następnym roku gród wrócił do Krzyżaków. Zamek przekazany został w 1251 r. pierwszemu biskupowi diecezji warmińskiej Anzelmowi.
W 1260 r. wybuchło kolejne, II powstanie pruskie, w tym także roku bp Anzelm wydał dekret erekcji kapituły warmińskiej. Po uciążliwym oblężeniu w 1261 r. dowodzonym przez wodzów pruskich, Warmijczyka Glappo oraz Auktumo z Pomezanii, Lecbarg wrócił do pierwszych właścicieli. W 1274 r. osada powróciła do rąk Krzyżaków.
Trzeci rezydujący tu biskup warmiński, Eberhard z Nysy na Górnym Śląsku, nadał 12 sierpnia 1308 r. prawo miejskie lokacji chełmińskiej. Fakt, iż założyciel miasta pochodził ze Śląska wpłynął na wygląd miasta. Do nowo powstałego miasta napływali osadnicy niemieccy i polscy ze Śląska właśnie.
Budowę zamku rozpoczęto w widłach Łyny i wpadającej do niej Symsarny, a miasta na przeciwległym ciasnym półkolu Łyny. Jeszcze w XIV w. wybudowano ratusz, kościół i szpital. Pierwszy drewniany kościół wyświęcono w 1315 r. W drugiej połowie XIV w. zaczęto otaczać miasto murami z basztami i bramami.
Już ok. 1390 r. pomyślano o budowie wodociągu, który działał do 1904 r. Wszystko to miasto zawdzięczało Janowi z Miśni, który w 1350 r. wybrał miasto jako siedzibę dla biskupów warmińskich. W tym także roku rozpoczął on budowę murowanego zamku. Tutaj skupiła się centralna administracja biskupstwa, stanowiono prawa, odbywano sądy; tutaj kwitło życie kulturalne i dyplomatyczne, funkcjonowała szkoła.
W 1410 r. Lidzbark wystawił swoją armię w bitwie pod Grunwaldem; chorągiew biskupa Henryka Vogelsanga została rozbita. Miasto musiało na krótko uznać władzę króla polskiego. Rok później lidzbarski zamek wybrał na swą siedzibę wielki mistrz Henryk von Plauen i rezydował w nim dwa lata. W 1414 r. Lidzbark Warmiński został spalony przez oblegające miasto wojska polskie. W czerwcu 1440 r. Lidzbark na zjeździe w Elblągu przystąpił do Związku Pruskiego i uznał władzę króla polskiego. Biskupstwo warmińskie obdarzone zostało fotelem senatorskim w 1497 r.
W 1672 r. Lidzbark bronił się przed najazdem wojsk szwedzkich. W latach 1703-1709 Lidzbark okupowali Szwedzi, a w 1703 r. król Szwecji Karol XII spędzał tu zimę. W Lidzbarku zapadła decyzja, aby królem Polski został Stanisław Leszczyński. W latach 1767 – 1795 biskupem warmińskim był Ignacy Krasicki. Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 r. Warmia trafiła do państwa pruskiego. Biskupi i kapituła stracili swą władzę, kraj podzielono na powiaty, a na zamku usytuowano garnizon. Po drugim rozbiorze Ignacy Krasicki opuścił Warmię, a po jego śmierci rezydencja biskupów została przeniesiona do Olsztyna.
10 czerwca 1807 r. miała miejsce bitwa pod Lidzbarkiem Warmińskim. Lidzbark Warmiński z racji swojego położenia stał się głównym ośrodkiem dowodzenia Rosjan i Prusaków przeciw Francuzom. W 1816 i 1818 r. rozebrano bramy: Kościelną, Młyńską i Zamkową, gdyż utrudniały one komunikację. W latach 1821-1823 powstał pierwszy na ziemi warmińskiej kościół ewangelicki. Podczas I wojny światowej w 1914 r. przez pięć dni Lidzbark był okupowany przez wojska rosyjskie. W latach 1914-1919 w pobliżu Lidzbarka Warmińskiego działał duży obóz jeniecki.
W 1937 miała miejsce tzw. "wojna różańcowa" – napad policji na młodzieżowe poczty sztandarowe podczas procesji Bożego Ciała. Po "wyzwoleniu" przez Armię Czerwoną w 1945 r. miasto było zrujnowane w 80%.
Po 1945 roku miasto zostało zaludnione i jako tako przystosowane do życia przez ludność napływową z Polski centralnej oraz Kresów, a także w części przez ludność niemiecką (pogranicze obecnego obw. kaliningradzkiego i Litwy) uciekającą przed armią sowiecką (reszta autochtonów – Niemcy i Warmiacy – w większości uciekli wraz z armią hitlerowską albo wyemigrowali z Lidzbarka do Republiki Federalnej Niemiec po 1956 roku).
W 1958 roku podjęto decyzję o nieodbudowaniu z ruin Starego i Nowego Miasta, a w następnych dziesięcioleciach na pozostałościach lidzbarskiej Starówki wzniesiono betonowe blokowiska. Wyburzono również wiele cennych zabytkowych budynków, między innymi osiemnastowieczne domy w rejonie Placu Młyńskiego i ulicy Klasztornej i dziewiętnastowieczną pierzeję ulicy Wysokiej Bramy.
Wszystkie lidzbarskie, warmińskie i mazurskie legendy spisywała artystka Irena Kwinto. Tworzyła ona również szereg własnych regionalnych bajek. Oto najbardziej znane legendy o Lidzbarku i okolicach:
Wpisane w rejestr zabytków:
W Lidzbarku Warmińskim działa wiele klubów zajmujących się różnymi dziedzinami sportu. Największe osiągnięcia odnosili zawodnicy klubów:
Inne kluby działające w mieście: grupy taneczne, capoeira, zapasy, tancerze ognia, klub kolarski, Karate Kyokushin, Survival Combat System.
W mieście funkcjonują dwie hale widowiskowo-sportowe i dwie małe sale sportowe przy szkołach. Stadion w najbliższym czasie będzie remontowany. Na ulicy Słonecznej znajduje sie oświetlone boisko ze sztuczną murawą. Już za rok odbędzie się otwarcie kompleksu boisk miejskich przy ZSZ. W Lidzbarku znajduje się jeden z najlepszych torów motocrossowych w Europie, czego potwierdzeniem są organizowane tu coroczne Mistrzostwa Polski oraz rozgrywki o Puchar PZM. W roku 2008 odbyły się tu Mistrzostwa Europy. Na południowo-wschodnim stoku Góry Krzyżowej znajduje się Ośrodek Sportów Zimowych "Krzyżowa Góra", w którego skład wchodzi m.in. tor saneczkowy o długości 450 m oraz 2 wyciągi narciarskie z 4 trasami zjazdowymi. W sezonie letnim zbocza wzgórza pozwalają na uprawianie crossu kolarskiego. Duże znaczenie mają dwie ligi amatorskie, cieszące się wielkim zainteresowaniem mieszkańców:
Lidzbarski zamek leży na Szlaku Zamków Gotyckich, obejmującym zamki gotyckie Warmii, Mazur, Powiśla i Kaszub.
Informacji turystycznej udziela Centrum Informacji Turystycznej przy Wysokiej Bramie.
Przez miasto przebiega 8 szlaków turystycznych. Są to szlaki piesze, rowerowe, samochodowe i kajakowe. Do najbardziej znanych należą Szlak Kopernikowski i Szlak Zamków Gotyckich.
W pobliskich wioskach (Suryty, Blanki, Ignalin, Kierwiny, Gajlity, Koniewo, Wielochowo) i w samym Lidzbarku Warmińskim znajduje się 16 gospodarstw agroturystycznych. W pobliskiej wiosce Kłębowo mieści się schronisko młodzieżowe. W mieście są również oferowane pokoje gościnne. 1,5 km od miasta w lesie znajduje się ośrodek wypoczynkowy. W mieście są ponadto 2 zajazdy, hotelik, 2 hotele i jeden hotel na przedzamczu w budowie.
Miasto | Kraj | Data podpisania umowy |
---|---|---|
Milanówek | Polska | 25 października 2001 |
Oud-Beijerland | Holandia | 26 czerwca 1992 |
Sowieck | Rosja | 3 maja 2001 |
Werlte | Niemcy | 8 września 2005 |
Umowa z Oud-Beijerland została podpisana 26 czerwca 1992 r. Współpraca dotyczy:
Umowa z Sowieckiem została podpisana 3 maja 2001 r. Kierunki współpracy:
Umowa z Milanówkiem została podpisana 25 października 2001 r. Kierunki współpracy:
Umowa z Werlte została podpisana 8 września 2005 r. Kierunki współpracy:
Na terenie miasta w 2006 r. było zarejestrowanych 1 619 podmiotów gospodarczych. W Lidzbarku Warmińskim najbardziej rozpowszechnioną formą działalności gospodarczej jest handel i usługi oraz działalność produkcyjna oparta na bazie surowców lokalnych. Należy do nich drewno, które jest wykorzystywane do stolarki budowlanej i produkcji mebli. W mieście funkcjonują zakłady przetwórstwa mlecznego, mięsnego i zbożowego wykorzystujące produkcję roślinną i zwierzęcą powiatu. Coraz szybciej rozwijającym się sektorem jest agroturystyka.
Głównym ośrodkiem przemysłu w mieście jest zakład mleczarski Polmlek. Zakład zatrudnia 400 osób i jest jednym z największych zakładów tego typu w kraju. 40% produkcji jest produktem eksportowym. W mieście działa ponadto Warmińska Spółdzielnia Inwalidów produkująca odzież medyczną jednorazową.
Lidzbark Warmiński jest siedzibą Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. W 1999 r. powstała Warmińsko-Mazurska Izba Przemysłowo-Handlowa w Lidzbarku Warmińskim zrzeszająca podmioty prowadzące działalność gospodarczą na terenie powiatu lidzbarskiego. W sektorze publicznym działają 172 podmioty gospodarki narodowej, 58 państwowych i samorządowych jednostek prawa budżetowego i 3 gospodarstwa pomocnicze, 1 przedsiębiorstwo państwowe i 5 spółek handlowych. W sektorze prywatnym działają 1 447 podmioty gospodarki narodowej, 1 143 osób fizycznych prowadzi działalność gospodarczą, jest 50 spółek handlowych i 10 z udziałem kapitału zagranicznego, 8 spółdzielni, 3 fundacje, 32 stowarzyszenia i organizacji społecznych. W mieście funkcjonują 2 supermarkety i wiele zakładów usługowych.
Lidzbark Warmiński leży na trasie drogi krajowej 51, gdzie krzyżuje się ona z wojewódzkimi drogami 511 i 513. Miasto leży na trasie między Warszawą a przejściem granicznym w Bezledach, dlatego występuje tu wzmożony ruch samochodów dostawczych z Rosji i polskich film eksportowych. W Lidzbarku nie istnieje komunikacja miejska. Przez miasto aktualnie już nie kursują pociągi, w najlepszym okresie funkcjonowania stacji wychodziły stąd tory prowadzące do: Bartoszyc, Czerwonki, Korniewa (RUS), Ornety, Sątopów-Samulewa. PKS Lidzbark Warmiński jest placówką PKS Bartoszyce i realizuje połączenia bezpośrednie do Gdańska, Warszawy i Olsztyna oraz do wielu mniejszych miejscowości. Z miasta kursuje wielu prywatnych przewoźników. Dworzec autobusowy i kolejowy znajdują się w południowej części miasta.
Dawne trasy torów to:
Główne drogi przebiegające przez miasto:
Przystanki autobusowe:
Pierwsza szkoła w Lidzbarku funkcjonowała już w XIV wieku, była to tzw. "Preussenschule", przygotowująca do stanu duchownego. Pierwszą działającą po wojnie było Państwowe Koedukacyjne Gimnazjum Ogólnokształcące w Lidzbarku Warmińskim, rozpoczęło ono działalność już we wrześniu 1945 roku. Szkoła funkcjonowała w gmachu przy ul. Orła Białego 5, gdzie dzisiaj znajduje się Zespół Szkół Zawodowych. Po 1947 roku gimnazjum zostało przeniesione do innego budynku, a w rok później przemianowane na Szkołę Ogólnokształcącą Stopnia Podstawowego i Licealnego w Lidzbarku Warmińskim. Dzisiaj szkoła nosi nazwę Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Kazimierza Jagiellończyka.
W 1946 powstało również Gimnazjum i Liceum Gospodarstwa Wiejskiego, dzisiaj jest to Zespół Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego. W gmachu przy ul. Orła Białego powstał Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica, z liceum ekonomicznym i pedagogicznym. W Lidzbarku Warmińskim uczą się uczniowie z miasta oraz okolicznych wiosek. W 2003 roku powstała Wszechnica Warmińska, pierwsza Wyższa Szkoła Zawodowa w Lidzbarku Warmińskim.
Szkoły wyższe
Szkoły średnie
Gimnazja i szkoły podstawowe
Szkoły muzyczne
Przedszkola
Inne placówki oświatowe
W 1950 roku powstał w Lidzbarku Warmińskim Dom Harcerza. Była to jedna z pierwszych placówek tego rodzaju w Polsce. Już w roku 1957 przemianowano go na Dom Kultury Dzieci i Młodzieży. W mieście funkcjonuje ponadto Lidzbarski Dom Kultury, szereg bibliotek i Klub Garnizonowy. Sala widowiskowa Lidzbarskiego Domu Kultury służy również do pokazów filmowych Kina Ignacy. W instytucjach tych odbywają się zajęcia tańca, teatralne, muzyczne, plastyczne i wiele innych.
W Lidzbarku Warmińskim odbywają się imprezy kulturalne o zasięgu regionalnym, krajowym, a także międzynarodowym. Najbardziej znane to: Lidzbarskie Wieczory Humoru i Satyry transmitowane przez TVP 1, Lidzbarskie Starcia Kabaretowe (eLeSKa) i rekonstrukcja bitwy pod Lidzbarkiem. Z miasta pochodzą kabarety "Snobów" i "Bez Szans".
W Lidzbarku działa galeria "W oknie" i galeria przy LDK-u. Kapela "Znad Łyny" osiąga liczne sukcesy, Lidzbark ma również Orkiestrę Dętą PSP i LDK. Poza tym w mieście działa wiele kabaretów, grup teatralnych i zespołów muzycznych.
Domy Kultury
Biblioteki
Muzea Największą lidzbarską placówką muzealną jest oddział Muzeum Warmii i Mazur - Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim, którego siedziba mieści się w Zamku Biskupów Warmińskich. Sam zamek jest jednym z najważniejszych zabytków w Polsce i zarazem świetnie zachowanym. W jego zbiorach znajdują się m.in. pamiątki, dokumenty, ikonografie, obrazy i rzeźby pochodzące z regionu. W Muzeum znajduje się dokument II pokoju toruńskiego, dzięki któremu Lidzbark został włączony do Polski. W zamku mieści się wystawa poświęcona jego wielkim mieszkańcom, z wielkim akcentem na Ignacego Krasickiego. Znajduje się tu również ekspozycja portretów jego rodziny. W refektarzu umieszczono ekspozycję malarstwa i sztuki średniowiecznej Warmii i Prus Krzyżackich. Najwyższe piętra zajmuje wystawa malarstwa polskiego XX wieku.
Galerie
Kościoły katolickie
Kościół unicki
Kościoły prawosławne
Kościoły protestanckie
Inne
|
|
|