Lotnisko Chopina w Warszawie

Lotnisko jest położone na osiedlu Okęcie, w odległości około 8 km na południowy zachód od centrum miasta.

Vkontakte User @ Vkontakte

Historia

Po 1918 zapadła decyzja o likwidacji Lotniska Mokotowskiego na Polu Mokotowskim i budowie zamiast niego trzech nowych lotnisk: wojskowego na Okęciu, cywilnego na Gocławiu oraz sportowego na Bielanach. Lotnisko Mokotowskie pełniło w tamtym czasie zarówno funkcję lotniska wojskowego, jak i cywilnego.

Embraer 170, SP-LDI, Polish Airlines LOT — transport131 @ Flickr

W planie regulacyjnym Warszawy z 1926 na nowe lotnisko wojskowe przeznaczono tereny na Okęciu i Paluchu o powierzchni 285 ha. Projekt budowlany był oparty na nowoczesnych rozwiązaniach francuskich, zgodnie z którymi optymalnym kształtem lotniska było koło-elipsa lub wielobok, z centralnie położonym polem wzlotów i otaczającą go infrastrukturą (hangary, budynki administracyjne i magazyny). Od 1931 na budowane na Okęciu lotnisko wojskowe zaczęto przenosić z Lotniska Mokotowskiego 1 Pułk Lotniczy.

W kwietniu 1934 na Okęciu uroczyście uruchomiono nowy terminal, który przejął ruch pasażerski z Lotniska Mokotowskiego. Powodem były plany budowy na Polu Mokotowskim dzielnicy reprezentacyjnej im. marsz. Józefa Piłsudskiego. Okęcie miało być dla lotniska cywilnego lokalizacją tymczasową do czasu wybudowania lotniska na Gocławiu. W uroczystości wzięli udział m.in. prezydent Ignacy Mościcki, premier Janusz Jędrzejewicz, korpus dyplomatyczny i dyrektorzy siedmiu europejskich linii lotniczych.

Bombardier CRJ-900ER, ES-ACC, Polish Airlines LOT — transport131 @ Flickr

Był to największy cywilno-wojskowy port lotniczy w II RP. Wokół lotniska powstał klaster firm i instytucji związanych z lotnictwem m.in. należąca do Państwowych Zakładów Lotniczych Wytwórnia Płatowców, Polskie Zakłady Skody (późniejsza Wytwórnia Silników PZL), Doświadczalne Warsztaty Lotnicze i Instytut Techniczny Lotnictwa. Latem 1934 oddano do użytku szeroką ul. Żwirki i Wigury, łączącą port lotniczy z ul. Wawelską i centrum miasta, obsadzoną zachowanymi do dzisiaj lipami.

Vkontakte User @ Vkontakte

Podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 od pierwszych godzin wojny lotnisko było celem ataków Luftwaffe. Zbombardowano m.in. pas startowy, hangary i składy paliwa, przerwane zostały sieci: wodociągowa i elektryczna. 8 września 1939 lotnisko zostało zajęte przez wojska niemieckie. Zostało ono prowizorycznie naprawione, uporządkowano także zalegające polskie samoloty w celu umożliwienia wykonywania operacji lotniczych przez Luftwaffe. 5 października 1939 na Okęciu wylądował samolot z Adolfem Hitlerem, który przyleciał do Warszawy w celu przyjęcia defilady zwycięstwa w Alejach Ujazdowskich.

W okresie okupacji niemieckiej lotnisko było wykorzystywane jako lotnisko transportowe. Zbudowano m.in. betonową drogę startową na kierunku 300 stopni wraz z pomocniczymi drogami kołowania. Stacjonowała tam część 1. Dywizji Lotniczej 6. Floty Powietrznej Roberta von Greima wyposażona w bombowce Junkers Ju 87 B. W 1944, przed wybuchem powstania warszawskiego, na lotnisku znajdowało się 56 dział przeciwlotniczych. W przejętych zakładach przemysłowych ma Okęciu pracowali jeńcy wojenni i Żydzi.

Vkontakte User @ Vkontakte

1 sierpnia 1944, w godzinę „W”, lotnisko zostało zaatakowane przez żołnierzy 7 Pułku Piechoty AK „Garłuch” do których nie dotarła informacja o odwołaniu tego rozkazu. Atak zakończył się niepowodzeniem. Poległo ponad 120 powstańców, w tym wszyscy dowódcy.

Vkontakte User @ Vkontakte

W październiku 1944 Niemcy rozpoczęli stopniowe niszczenie infrastruktury lotniska. Przed wycofaniem się z Warszawy uszkodzili pas startowy i drogi kołowania.

Cywilną komunikację lotniczą z Okęcia wznowiono w marcu 1945.

Vkontakte User @ Vkontakte

Po wojnie zrezygnowano z planów budowy lotniska pasażerskiego na Gocławiu (do lat 70. działało tam lotnisko sportowe, na którego miejscu zbudowano osiedle mieszkaniowe Gocław-Lotnisko). W 1962 podjęto decyzję o rozbudowie Centralnego Portu Lotniczego Warszawa-Okęcie. Prace, podzielone na trzy etapy, zakończono w 1969.

2018-04-08_07-56-53 — MadPole @ Flickr

Nazwa

Od momentu swojego otwarcia w 1934 lotnisko nosiło nazwy: Port Lotniczy Warszawa-Okęcie i Centralny Port Lotniczy Warszawa-Okęcie.

W 2001 lotnisku nadano imię Fryderyka Chopina. W styczniu 2010 zarejestrowano w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego nową, obowiązującą obecnie formalnie nazwę, Lotnisko Chopina. Zmiana ta jest przedmiotem kontrowersji, i jak wskazuje wiele doniesień medialnych, nie zmieniła dominującej wśród mieszkańców miasta konwencji nazywania lotniska „Okęciem”. Zmianę nazwy lotniska uzasadniano m.in. tym, iż nazwa Okęcie „jest nazwą zwyczajową znaną głównie Polakom, która z niczym szczególnym się nie kojarzy. Natomiast Lotnisko Chopina jest marką niosącą określone wartości, na bazie której znacznie łatwiej budować pozycję i rozpoznawalność portu w Polsce i na świecie”. Wśród wspomnianych wartości władze lotniska wymieniały „klasę”, „wysoką kulturę”, „romantyzm” i „polskość”. Władze lotniska zadeklarowały jednocześnie, że nie jest ich zamiarem „zmiana normy językowej i całkowite wytępienie nazwy Okęcie z języka polskiego“.

Airbus A320-232, G-AUYI, British Airways — transport131 @ Flickr

Tradycyjna nazwa „Okecie” (bez polskiego „ę”) jest także wciąż używana jako identyfikator lotniska w systemach radiowej i elektronicznej łączności lotniczej. Nazwę „Warszawa-Okęcie“ nosi także Placówka Straży Granicznej na lotnisku, obsługiwane przez nią przejście graniczne oraz zlokalizowany na lotnisku Wojskowy Port Lotniczy.

Airbus A319 — magro_kr @ Flickr

Roszczenia do gruntów zajmowanych przez lotnisko

Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze”, właściciel Lotniska Chopina, toczy spór sądowy ze spadkobiercami rodziny Branickich, którzy domagają się odszkodowania w wysokości co najmniej 235 mln z tytułu bezumownego korzystania z ok. 30 ha gruntów, przejętych po wojnie przez Skarb Państwa na podstawie dekretu o reformie rolnej.

Kalendarium

• 1933 – Kosztem ponad 10 mln złotych ukończono budowę lotniska obejmującego trzy hangary, warsztaty, garaże, kotłownię oraz budynek dworca lotniczego wraz z betonową płytą postojową dla samolotów.
• 1934 – 29 kwietnia – uroczyste otwarcie lotniska przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego. Przenosiny lotów z Lotniska Mokotowskiego. W pierwszym roku działalności lotnisko obsłużyło 10750 pasażerów.
• 1937 – Zainstalowano wyposażenie radionawigacyjne w postaci radiolatarni Lorentz – do lądowania w trudniejszych warunkach atmosferycznych.
• 1939 – Do września z lotniska utrzymywane były regularne połączenia lotnicze z 6 krajowymi oraz 17 zagranicznymi lotniskami.
• 1939–1945 – W czasie okupacji niemieckiej na terenie lotniska znajdowały się dwie szkoły lotnicze oraz zakład naprawczy Luftwaffe. Lotniskiem zarządzała firma Junkers utrzymując na nim swój ośrodek badawczy. W okresie tym wybudowano na lotnisku pierwszą betonową drogę startową.
• 1945 – styczeń – Zniszczenie lotniska przez wycofujące się wojska niemieckie.
• 1969 – 27 kwietnia – Uroczyste oddanie do użytku Międzynarodowego Dworca Lotniczego (MDL, użytkowany do 1992).
• 1975 – Oddanie do użytku Krajowego Dworca Lotniczego (KDL) przy ul. 17 Stycznia (obecnie Terminal General Aviation).
• 1979 – Oddanie do użytku nowej hali przylotów MDL (użytkowanej do 1992, po przebudowie zamieniona na terminal „Etiuda”).
• 1992 – 1 lipca – Oddanie do użytku Terminalu 1 (obecnie stara część Terminalu A, architektonicznie i funkcjonalnie zintegrowana z nową częścią w latach 2012–2015).
• 2004 – Otwarcie terminalu „Etiuda” dla tanich linii lotniczych.
• 2005 – Otwarcie Terminalu VIP Aviation (obecnie pod nazwą Terminal General Aviation) w zmodernizowanym budynku d. Krajowego Dworca Lotniczego przy ul. 17 Stycznia.
• 2006 – 1 grudnia – Oddanie do użytku części przylotowej Terminalu 2.
• 2008 – 7 marca – Oddanie do użytku części odlotowej Terminalu 2.
• 2008 – 30 marca – Wprowadzenie przepisów Schengen.
• 2009 – Zamknięcie terminalu „Etiuda”.
• 2010 – Przemianowanie terminali 1 i 2 w Terminal A.
• 2011 – 8 sierpnia – Oddanie do użytku pirsu centralnego i południowego Terminalu A.
• 2012 – 1 czerwca – Uruchomienie stacji kolejowej Warszawa Lotnisko Chopina.
• 2012 – 13 września – Rozpoczęcie modernizacji starej części Terminala A.
• 2014 – Wybudowanie nowej płyty postojowej dla samolotów cargo i dwóch dróg odlodzeniowych oraz dwóch nowych dróg kołowania.
• 2015 – 22 maja – Otwarcie zmodernizowanej części Terminala A w tym. m.in. bezpośredniego połączenia hali przylotów ze stacją kolejową Warszawa Lotnisko Chopina. Na dachu zmodernizowanej części terminala umieszczono elektrownię słoneczną. Modernizacja terminala kosztowała ok. 400 mln zł netto i była częściowo finansowana ze środków UE (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007–2013).

Ruch pasażerski i cargo

Tabela ruchu pasażerskiego

W 2016 Lotnisko Chopina obsłużyło 37,6% pasażerów w ruchu lotniczym w Polsce. Jest główną bazą Polskich Linii Lotniczych LOT.

2017-04-19_05-02-52 — MadPole @ Flickr

Przesyłki cargo

• 2013 – 48 219,1 ton
• 2014 – 53 474,6 ton
• 2015 – 58 282,4 ton
• 2016 – 72 186,4 ton

Terminale

W 2010 roku w celu ujednolicenia nazewnictwa budynków zlokalizowanych w Porcie Lotniczym im Fryderyka Chopina w Warszawie zarządzono, że dotychczasowe budynki „Terminal 1” i „Terminal 2” otrzymają wspólną nazwę Terminal A. Druga zmiana dotyczyła przemianowania byłego Terminala VIP Aviation na Terminal General Aviation.

• Terminal A przy ul. Żwirki i Wigury:
  • d. Terminal 1 – starsza część pasażerskiego Terminalu A lotniska im. Fryderyka Chopina została oddana do użytku 1 lipca 1992. Jego początkowa przepustowość to około 3,5 mln pasażerów rocznie, powiększona w wyniku przebudowy dworca do ok. 5,5 mln pasażerów. Liczba stanowisk odprawy w tej części terminalu wynosiła 46 (numeracja nr 101-146), a pierwotna liczba bramek – 12. Była nazywana, ze względu na kolor dachu, filarów i ścian, „buraczkową”. We wrześniu 2012 rozpoczęła się przebudowa terminala, której celem było architektoniczne i funkcjonalne zintegrowanie budynku z nową częścią oraz wybudowanie przejścia podziemnego łączącego bezpośrednio halę przylotów z nową stacją kolejową. Zmodernizowana część terminala, oddana do użytku w maju 2015, ma siedem kondygnacji o powierzchni 60 tys. m², 48 stanowisk odprawy biletowo-bagażowej i 6 stanowisk samoobsługowych. Na dachu umieszczono także elektrownię słoneczną. Panele z ogniwami fotowoltaicznymi pokrywają 80% powierzchni dachu (7 tys. m²), co ma pozwolić na wyprodukowanie ok. 575 MWh energii elektrycznej rocznie (ok. 20% dziennego zapotrzebowania terminala przy idealnych warunkach pogodowych).
  • d. Terminal 2 – nowsza część Terminalu A przystosowana jest do obsługi 6,5 mln pasażerów rocznie. Liczba stanowisk odprawy biletowo-bagażowej wynosi 70 (nr 201-282). Hala przylotów została oddana do użytku 1 grudnia 2006. Strefa odlotów w ówczesnym Terminalu 2 dostała pozwolenie na użytkowanie 7 marca 2008. 12 marca 2008 otworzono terminal i rozpoczęto odprawy pasażerów lotów czarterowych, a 18 marca pozostałych lotów rozkładowych;
  • pirs centralny i południowy – w ramach dalszej rozbudowy Terminalu A do istniejącego pirsu północnego dobudowano pirs centralny oraz dokończono prace przy pirsie południowym (otwarcie 8 sierpnia 2011); dzięki dokończeniu inwestycji pasażerowie oczekujący na wejście do samolotu mają do dyspozycji jednolitą, przestronną halę, której długość wynosi 725 m.; linie lotnicze i pasażerowie zyskały 11 nowych rękawów, zlokalizowanych w pirsie południowym i centralnym; łączna liczba bramek wynosi 45, a rękawów – 27.

Od sierpnia 2014 roku wszystkie osoby znajdujące się w Terminalu A mogą korzystać z bezpłatnego i nielimitowanego dostępu do Internetu.

Boeing 737-86X, 0110, Polish Air Force — transport131 @ Flickr

Na terenie terminala znajdują się dwie kaplice: w części ogólnodostępnej w hali odlotów oraz otwarta w 2015 kaplica w strefie tranzytowej w pobliżu wyjścia nr 37 wraz z osobnym pokojem modlitwy dla pasażerów różnych religii.

• Terminal General Aviation (d. Terminal VIP Aviation) przy ul. 17 stycznia. Został otwarty 8 lipca 2005. Służy odprawie pasażerów korzystających z prywatnych lub korporacyjnych samolotów lotnictwa ogólnego (ang. general aviation). Zlokalizowany jest w zmodernizowanym budynku byłego krajowego dworca lotniczego z 1975.

Na terenie lotniska wdrożono zintegrowany system ratowania życia w przypadkach nagłego zatrzymania krążenia, na który w 2016 składało się m.in. 49 defibrylatorów.

Nieczynne terminale

• Terminal Etiuda – dawny terminal tanich linii lotniczych, działający w latach 2004–2009. W latach 1979–1992 była to hala przylotów, zwana „fińską”, do której przeniesiono całość odpraw podróżnych do Warszawy. Obecnie siedziba Welcome Airport Services;
• Krajowy Dworzec Lotniczy przy ul. Żwirki i Wigury – od 8 maja 2008 przestał pełnić swoją funkcję ze względu na budowę pirsu centralnego i południowego.

Specjalistyczne dworce lotnicze

• Dworzec Towarowy CARGO – zlokalizowany w południowej części lotniska przy ul. Wirażowej.
• Wojskowy Port Lotniczy Warszawa-Okęcie – zlokalizowany przy ul. Żwirki i Wigury przed wjazdem do cywilnego portu lotniczego. Port był obsługiwany przez flotę samolotów 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego (rozformowany w sierpniu 2011). Terminal Wojskowego Portu Lotniczego (Terminal WPL) obsługiwany przez 1 Bazę Lotniczą służy w szczególności do obsługi transportu członków najwyższych władz państwowych, przyjmowania rządowych delegacji zagranicznych i innych zadań związanych z obsługą administracji państwowej.

Obsługa lotniska

WP_20150322_11_12_14_Raw.jpg — Melirius @ Flickr

Boeing 787-9 Dreamliner, SP-LSA, Polish Airlines LOT — transport131 @ Flickr

De Havilland Canada DHC-8-402Q Dash 8, SP-EQB, Polish Airlines LOT — transport131 @ Flickr

Albert Tong @ Foursquare

File Upload Bot (Magnus Manske) @ WikiCommons

Embraer ERJ-175LR, SP-LIL, Polish Airlines LOT — transport131 @ Flickr

File Upload Bot (Magnus Manske) @ WikiCommons

Panek @ WikiCommons

Boeing 737-89P, SP-LWA, Polish Airlines LOT — transport131 @ Flickr