Monte Cassino (Montecasino), wzgórze we Włoszech (Apeniny Środkowe), nad doliną rzeki Liri, między Rzymem i Neapolem.
Wysokość 519 m n.p.m. U podnóża góry znajduje się miasto Cassino. Na szczycie wznosi się opactwo benedyktyńskie z 529 roku. W czasie II wojny światowej miały tu miejsce walki pomiędzy wojskami alianckimi a niemieckimi.
W roku 529 Benedykt z Nursji założył na wzgórzu opactwo – siedzibę zakonu benedyktynów. Klasztor wzniesiono w miejscu dawnej świątyni Apollina. Benedykt zniszczył budowlę i poświęcił miejsce Janowi Chrzcicielowi. Napisał reguły zakonu, który od tej pory nieprzerwanie znajduje się w tym samym miejscu.
Strategiczne położenie budowli, niedaleko ważnej drogi łączącej Rzym z Neapolem, sprawiało, że wielokrotnie klasztor stawał się celem ataku. W 584 r. Longobardowie zdobyli wzgórze i wygnali mnichów do Rzymu.
Mnisi powrócili do swojej siedziby w 718 r., ale w 883 r. wzgórze zdobyli Saraceni, niszcząc doszczętnie klasztor, któryodbudowano w XI w., pod przewodnictwem opata Dezyderego (przyszły papież Wiktor III). W okresie średniowiecza opactwo stało się swoistym centrum kulturalnym: założono bibliotekę, a mnisi stali się znani ze swoich manuskryptów.
Kościół został konsekrowany przez papieża Aleksandra II w 1071 r. W 1321 r. papież Jan XXII podniósł kościół do rangi katedry i zakończył niezależność zakonu od władzy papieża.
W 1349 r. opactwo nawiedziło trzęsienie ziemi, niszcząc część zabudowań.
W 1799 r. wzgórze zdobyły wojska Napoleona. Od 1866 r. klasztor jest pomnikiem narodowym.
II wojna światowa Wzgórze Monte Cassino było świetnym miejscem na bazę w tworzonej przez Niemców "Linii Gustawa", ale marszałek polny, Albert Kesselring (bawarski katolik), nie zezwolił na ufortyfikowanie tego miejsca, ponieważ byłoby to równoznaczne z wystawieniem na zniszczenie klasztoru. Dziś znany jest fakt, że alianci, przede wszystkim Amerykanie, wiedzieli, że na górze i w klasztorze nie stacjonowały niemieckie wojska. Publiczne ogłoszenie przez aliantów godziny bombardowania (15 lutego 1944r.), pozwoliło więc Niemcom na zorganizowanie transportu i przewiezienie bezcennych skarbów kultury europejskiej, znajdujących się w klasztorze, do Watykanu. W wyniku nalotów klasztor doszczętnie zniszczono (ocalały jedynie krypty św. Benedykta i św. Scholastyki). Kiedy skończyło się trwające trzy dni bombardowanie i niczego już nie można było ocalić, Wehrmacht zajął górę i ufortyfikował się w rumowisku, które stało się doskonałym miejscem obrony - jego zdobycie kosztowało życie 30 tysięcy żołnierzy. Źródło: Vittorio Messori, "Czarne karty Kościoła".
Klasztor był świadkiem bitwy pod Monte Cassino, w której uczestniczył II Korpus polski pod wodzą generała Władysława Andersa. Po II wojnie światowej rząd włoski odbudował klasztor, a papież Paweł VI rekonsekrował go w 1964 r.
Obecnie turyści podziwiają pieczołowicie odbudowane opactwo i ekscytują karkołomnym wjazdem na szczyt wzgórza. Droga wije się serpentynami po stromym zboczu, dostarczając również pięknych widoków na okolicę.
Opat | Od | Do | |
1 | Benedykt z Nursji | 529 | 21 marca 547 |
2 | Costantino | 547 | 560? |
3 | Simplicio | 560? | 576? |
4 | Vitale | 576? | 580? |
5 | Bonito | 580? | 584 |
Pierwsze zniszczenie Montecassino | 584 | ||
6 | Petronace da Brescia | 717? | 6 maja 750 |
7 | Optato | 750 | 4 stycznia 760 |
8 | Ermeri | 760 | 18 lipca 760 |
9 | Graziano | 760 | 22 sierpnia 764 |
10 | Tomichi | sierpień 764 | 25 stycznia 771 |
11 | Potone | luty 771 | 777 |
12 | Teodemaro | 777/778 | 796 |
13 | Gisolfo | 796 | 24 grudnia 817 |
14 | Apollinare | 817 | 27 listopada 828 |
15 | Deusdedit | 828 | 9 października 834 |
16 | Ilderico | 834 | 834 |
17 | Autperto | 834 | 20 lutego 837 |
18 | Bassacio | 837 | 17 marca 856 |
19 | Bertario | kwiecień 856 | 22 października 883 |
Drugie zniszczenie Montecassino | 883 | ||
Opaci w Teano | |||
20 | Angelario I | 883 | 5 grudnia 889 |
21 | Ragembrando | marzec 890 | 6 listopada 899 |
22 | Leone | 899 | 17 sierpnia 914 |
Opaci w Kapua | |||
23 | Giovanni I | wrzesień 914 | 31 marca 934 |
24 | Adelperto | 6 kwietnia 934 | 27 grudnia 943? |
25 | Baldovino | 943? | kwiecień? 946 |
26 | Maielpoto | 943/944 | 24? października 948 |
Opaci w Montecassino | |||
27 | Aligerno | 25 października 948 | 23 listopada 985 |
28 | Mansone | 14 listopada 986 | 8 marca 996 |
29 | Giovanni II | 996 | 997 |
30 | Giovanni III | październik 997 | 18 marca 1010 |
Giovanni IV di Gaeta] | 1010 | 1011 | |
31 | Atenolfo | 1011 | 30 marca 1022 |
32 | Teobaldo | 29? czerwca 1022 | 3 czerwca 1035 |
33 | Basilio | czerwiec 1036 | czerwiec? 1038 |
34 | Richerio | czerwiec 1038 | 11 grudnia 1055 |
35 | Pietro I | 1055 | 22 maja 1057 |
36 | Fryderyk z Lotaryngii, kardynał | 23 maja 1057 | 29 marca 1058 |
37 | Desiderio, kardynał | czerwiec? 1058 | 16 września 1087 |
38 | Oderisio de Marsi, kardynał | wrzesień 1087 | 2 grudnia 1105 |
39 | Ottone | grudzień 1105 | 1 października 1107 |
40 | Bruno, kardynał | listopad 1107 | wrzesień 1111 |
41 | Gerardo | październik 1111 | 17 stycznia 1123 |
42 | Oderisio di Sangro, kardynał | styczeń 1123 | maj 1126 |
43 | Nicola I | maj 1126 | lipiec 1127 |
44 | Senioretto | 12 lipca 1127 | 4 lutego 1137 |
45 | Rainaldo Tuscus | 10 lutego 1137 | 18 września 1137 |
46 | Guibaldo | 19 września 1137 | 2 listopada 1137 |
47 | Rainaldo di Collemezzo, kardynał | 13 listopada 1137 | 28 października 1166 |
48 | Teodino de Scarpa | październik? 1166 | 14 września 1167 |
49 | Egidio | 1168 | 1168 |
Pietro, dziekan Montecassino, administrator apostolski | 1168 | 1171 | |
50 | Domenico de Sambucina | 1171 | 25 kwietnia 1174 |
51 | Pietro dell'Isola | kwiecień 1174 | 8 lipca 1186 |
52 | Roffredo dell'Isola, kardynał | 9 lipca 1188 | 30 maja 1210 |
53 | Pietro Campano | 24 czerwca 1210 | 28 stycznia 1211 |
54 | Adenolfo | marzec 1211 | sierpień 1215 |
55 | Stefano I | 13 września 1215 | 21 lipca 1227 |
56 | Landolfo Sinibaldo | grudzień 1227 | 28 lipca 1236 |
Pandolfo, administrator | 8 stycznia 1237 | czerwiec 1238 | |
57 | Stefano II | czerwiec 1238 | 21 stycznia 1248 |
58 | Nicola II | 11 marca 1251 | 1251 |
59 | Riccardo, kardynał | grudzień (?) 1251 | 1 marca 1262 |
60 | Teodino II | 1 marca 1262 | 29 marca 1263 |
61 | Bernard Ayglier | 29 marca 1263 | 4 kwietnia 1282 |
62 | Tommaso I | 28 września 1285 | 18 września 1288 |
63 | Ponzio | 19 marca 1292 | 30 września 1292 |
64 | Guglielmo | czerwiec 1293 | 1294? |
65 | Angelario II | październik 1294 | kwiecień 1295 |
66 | Beraudo | 18 kwietnia 1295 | grudzień 1295 |
Bernardo, biskup Trypolisu, administrator | 14 grudnia 1295 | sierpień 1296 | |
67 | Galardo | 8 sierpnia 1296 | 20 marca 1301 |
68 | Tommaso II | 1304 | ? |
69 | Marino | 1306 | 19 grudnia 1313 |
70 | Isnardo | 1314? | 1323? |
Oddone, patriarcha Aleksandrii, administrator | 1323 | 3 lipca 1326 | |
Biskupi Montecassino | |||
71 | Raimondo | 9 kwietnia 1326 | 26 lipca 1340 |
72 | Guido | 6 listopada 1340 | 2 sierpnia 1341 |
73 | Richerio II | 10 października 1341 | 27 lutego 1343 |
74 | Stefano III | 14 marca 1343 | 13 lutego 1345 |
75 | Guglielmo | 7 kwietnia 1345 | 20 czerwca 1353 |
Trzecie zniszczenie Montecassino | 1349 | ||
76 | Francesco d'Atti | 15 lipca 1353 | marzec 1355 |
77 | Angelo I Acciaiuoli | 18 marca 1355 | 4 października 1357 |
78 | Angelo II della Posta | 1357 | 11 kwietnia 1362 |
79 | Angelo III Orsini | 26 sierpnia 1362 | 1365 |
Papież Urban V | 1366 | 1369 | |
Opaci | |||
80 | Bartolomeo da Siena | 31 sierpnia 1369 | 1369 |
81 | Andrea da Faenza | 5 grudnia 1369 | 18 września 1373 |
82 | Pietro IV de Tartaris | 7 lutego 1374 | 4 czerwca 1395 |
83 | Enrico Tomacelli | 22 czerwca 1396 | czerwiec 1413 |
84 | Pirro Tomacelli | 7 kwietnia 1414 | 1442 |
85 | Antonio Carafa | 26 maja 1446 | 1 lutego 1454 |
Opaci komedatoryjni | |||
86 | Lodovico Trevisan, kardynał | 18 maja 1454 | 26 marca 1465 |
87 | Papież Paweł II | 29 marca 1465 | 27 lipca 1471 |
88 | Giovanni d'Aragona, kardynał | 30 sierpnia 1471 | 19 października 1485 |
89 | Giovanni de' Medici, kardynał | 14 marca 1486 | 15 listopada 1504 |
Opaci kongregacji | |||
90 | Eusebio Fontana | 11 stycznia 1505 | 15 listopada 1506 |
91 | Zaccaria Castagnola | maj 1506 | maj 1509 |
92 | Graziano II da Milan | maj 1509 | 22 sierpnia 1510 |
93 | Ignazio Squarcialupi | październik 1510 | grudzień 1516 |
94 | Vincenzo de Riso | styczeń 1517 | grudzień 1518 |
95 | Teofilo Piacentini | styczeń 1519 | maj 1520 |
96 | Ignazio Squarcialupi (ponownie) | maj 1520 | grudzień 1521 |
97 | Ludovico II Trivulzio | styczeń 1522 | maj 1522 |
98 | Giustino Harbes | maj 1522 | grudzień 1523 |
99 | Ignazio Squarcialupi (po raz trzeci) | styczeń 1524 | grudzień 1526 |
100 | Crisostomo de Alessandro | styczeń 1527 | maj 1531 |
101 | Agostino Bonfili | maj 1531 | maj 1533 |
102 | Crisostomo de Alessandro (po raz drugi) | maj 1533 | maj 1538 |
103 | Girolamo I da Monterosso | maj 1538 | maj 1539 |
104 | Ignazio II da Genova] | maj 1539 | maj 1541 |
105 | Girolamo II Scloccheto | maj 1541 | maj 1546 |
106 | Lorenzo Zambelli | maj 1546 | maj 1549 |
107 | Girolamo II Scloccheto (po raz drugi) | maj 1549 | maj 1551 |
108 | Innocenzo Nicolai | maj 1551 | maj 1554 |
109 | Girolamo III Calcini | maj 1554 | maj 1555 |
110 | Isidoro Mantegazzi | maj 1555 | maj 1556 |
111 | Ignazio III Vicani | maj 1556 | maj 1559 |
112 | Angelo IV de Faggis | maj 1559 | maj 1564 |
113 | Ignazio III Vicani (po raz drugi) | maj 1564 | maj 1565 |
114 | Angelo IV de Faggis (po raz drugi) | maj 1565 | maj 1568 |
115 | Bernardo III de Adamo | maj 1568 | maj 1570 |
116 | Mattia Mattaleia da Lignasco | maj 1570 | maj 1572 |
117 | Angelo IV de Faggis (po raz trzeci) | maj 1572 | maj 1575 |
118 | Girolamo IV Gersale | maj 1575 | sierpień 1577 |
119 | Bernardo IV Ferrajolo | 15 sierpnia 1577 | maj 1580 |
120 | Desiderio II da Brescia | maj 1580 | maj 1585 |
121 | Bernardo IV Ferrajolo (po raz drugi) | maj 1585 | styczeń 1587 |
122 | Egidio II Sernicoli | maj 1587 | maj 1589 |
123 | Andrea II da Sessa | maj 1589 | maj 1590 |
124 | Girolamo V Brugia | maj 1590 | maj 1595 |
125 | Basilio II da Brescia | maj 1595 | wrzesień 1596 |
126 | Vittorino de Manso | styczeń 1597 | maj 1598 |
127 | Zaccaria II Tarasco | maj 1598 | maj 1599 |
128 | Ambrogio Rastellini | maj 1599 | grudzień 1602 |
129 | Desiderio III da Monreale | styczeń 1603 | grudzień 1604 |
130 | Gregorio II Casamata | styczeń 1605 | 2 sierpnia 1608 |
131 | Paolo da Cosenza | 14 października 1608 | 21 października 1609 |
132 | Onorato Scalisi | 22 października 1609 | 19 kwietnia 1614 |
133 | Isidoro II Agresti | 20 kwietnia 1614 | 22 kwietnia 1617 |
134 | Paolo II Scotti | 23 kwietnia 1617 | maj 1621 |
135 | Bernardino Saivedra | maj 1621 | grudzień 1624 |
136 | Simplicio II Caffarelli da Tito | styczeń 1625 | grudzień 1628 |
137 | Paolo II Scotti (po raz drugi) | styczeń 1629 | grudzień 1630 |
138 | Angelo V Grassi | styczeń 1631 | 18 grudnia 1631 |
139 | Paolo Camillo Casati | styczeń 1632 | grudzień 1634 |
140 | Desiderio IV Petronio | styczeń 1635 | grudzień 1639 |
141 | Severino Fusco | styczeń 1640 | maj 1645 |
142 | Andrea III Arcioni | maj 1645 | grudzień 1647 |
143 | Desiderio IV Petronio (po raz drugi) | styczeń 1648 | 15 lipca 1649 |
144 | Domenico II Quesada | styczeń 1650 | grudzień 1653 |
145 | Carlo de Mauro | styczeń 1654 | marzec 1657 |
146 | Angelo VI della Noce | marzec 1657 | maj 1661 |
147 | Anastasio Perrone | maj 1661 | kwiecień 1665 |
148 | Angelo VI della Noce (po raz drugi) | maj 1665 | kwiecień 1669 |
149 | Mauro Cesarini | maj 1669 | kwiecień 1675 |
150 | Severino II Pepe | maj 1675 | maj 1680 |
151 | Andrea IV Deodati | maj 1680 | maj 1681 |
152 | Sebastiano I Biancardi | maj 1681 | kwiecień 1687 |
153 | Andrea IV Deodati (po raz drugi) | maj 1687 | kwiecień 1692 |
154 | Severino II Pepe (po raz drugi) | maj 1692 | 27 sierpnia 1697 |
155 | Ippolito della Penna | 20 listopada 1697 | kwiecień 1704 |
156 | Gregorio III Galisio | maj 1704 | kwiecień 1717 |
157 | Nicola II Ruggi | maj 1717 | 16 sierpnia 1722 |
158 | Arcangelo Brancaccio | 17 września | 24 kwietnia 1725 |
159 | Sebastiano II Gadaleta | czerwiec 1725 | kwiecień 1731 |
160 | Stefano IV de Stefano | kwiecień 1731 | 3 lutego 1737 |
161 | Ildefonso I del Verme | maj 1737 | maj 1739 |
162 | Sebastiano II Gadaleta (po raz drugi) | maj 1739 | maj 1735 |
163 | Antonio II Capece | maj 1745 | maj 1751 |
164 | Giovanni Ragosa | maj 1751 | 3 grudnia 1753 |
165 | Marino II Migliarese | 1754 | kwiecień 1760 |
166 | Domenico III Favilla | maj 1760 | kwiecień 1766 |
167 | Aurelio Parisio | kwiecień 1766 | maj 1772 |
168 | Rinaldo Santomagno | maj 1772 | maj 1778 |
169 | Domenico III Favilla (po raz drugi) | maj 1778 | 1780 |
170 | Prospero de Rosa | maj 1781 | 1787 |
171 | Tommaso III Capomazza | 21 marca 1788 | kwiecień 1793 |
172 | Prospero de Rosa (po raz drugi) | maj 1793 | 1797 |
173 | Marino III Lucarelli | 4 października 1797 | kwiecień 1804 |
174 | Aurelio II Visconti | kwiecień 1804 | 1816 |
175 | Giuseppe del Balzo | 1817 | 30 czerwca 1821 |
176 | Luigi III Bovio | 26 listopada 1821 | maj 1828 |
177 | Giacomo Diez | 12 czerwca 1828 | maj 1834 |
178 | Celestino Gonzaga | maj 1834 | maj 1840 |
179 | Matteo Morso | maj 1840 | 11 listopada 1840 |
180 | Giuseppe II Frisari | 1841 | 1849 |
181 | Michelangelo Celesia | 1850 | kwiecień 1858 |
182 | Simplicio III Pappalettere | kwiecień 1858 | 1863 |
183 | Carlo II de Vera | 1863 | 1871 |
184 | Nicola IV d'Orgemont | 1872 | 23 czerwca 1896 |
185 | Giuseppe III Quandel | 1896 | 27 lutego 1897 |
186 | Bonifacio Krug | 1897 | 4 lipca 1909 |
187 | Gregorio IV Diamare | 24 lipca 1909 | 6 września 1945 |
Czwarte zniszczenie Montecassino | 1944 | ||
188 | Ildefonso Rea | 21 listopada 1945 | 17 kwietnia 1971 |
189 | Martino Matronola | 24 maja 1971 | 25 kwietnia 1983 |
190 | Bernardo D'Onorio | 25 kwietnia 1983 | 20 września 2007 |
191 | Pietro Vittorelli | 17 listopada 2007 |