Narodowe Muzeum Archeologiczne w Sofii

Narodowe Muzeum Archeologiczne w Sofii właśc. Narodowy Instytut Archeologiczny z Muzeum przy Bułgarskiej Akademii Nauk (bułg. Национален археологически институт с музей при БАН) – instytut naukowy Wydziału Nauk Humanistycznych Bułgarskiej Akademii Nauk (bułg. Българска академия на науките, w skrócie БАН) z muzeum archeologicznym w Sofii.

Muzeum, z siedzibą w dawnym, największym meczecie Sofii, zostało założone w 1892 roku jako Muzeum Narodowe, a w 1905 roku otwarto je dla zwiedzających. W 1909 roku Muzeum Narodowe przemianowano na Narodowe Muzeum Archeologiczne, które stało się głównym ośrodkiem badań archeologicznych w Bułgarii. W 1949 roku utworzono Narodowy Instytut Archeologiczny z Muzeum.

Zbiory muzeum obejmują przedmioty z okresu prehistorii, starożytności i średniowiecza.

Historia

Początki kolekcji muzealnej sięgają 1869 roku, kiedy w statusie Bułgarskiego Towarzystwa Literackiego zapisano utworzenie Gabinetu Starożytności. Po wyzwoleniu spod panowania osmańskiego, po wojnie rosyjsko-tureckiej (1877–1878) w czasach Tymczasowego Rządu Rosyjskiego, założono Bibliotekę Narodową, która zapoczątkowała zbiory archeologiczne. Wkrótce utworzono departament muzealny, do którego nauczyciele z całego kraju przesyłali znaleziska o wartości historycznej. W 1892 roku departament wydzielono i powołano do życia samodzielne Muzeum Narodowe, którego utworzenie zostało uprawomocnione edyktem księcia Ferdynanda.

Zbiory przyrodnicze przekazano uniwersytetowi, a trzy kolekcje – starożytności, numizmatyczna i etnograficzna – zapoczątkowały zbiory Muzeum Narodowego. Pierwszym dyrektorem placówki został czeski archeolog Václav Dobruský (1858–1916). W 1888 i 1890 roku ustanowiono prawa regulujące prace archeologiczne na terenie Bułgarii oraz wywóz i zbiory artefaktów. Przyczyniło się to powiększenia zbiorów Muzeum Narodowego, które miało wiodącą rolę w pracach wykopaliskowych i ocenie znalezisk. Na początku XX w. Dobruský prowadził prace wykopaliskowe na terenie dwóch rzymskich miast – Nicopolis ad Istrum i Oescus oraz na terenie sanktuarium trackiego w regionie Lukowitu. Jednym z głównych zadań muzeum było sporządzenie mapy wszystkich stanowiska archeologicznych w Bułgarii.

Muzeum zostało uroczyście otwarte dla zwiedzających 18 maja 1905 roku w obecności księcia Ferdynanda, ministrów oraz osobistości życia kulturalnego Bułgarii. W pierwszych latach działalności, instytucja ta skupiła się na współpracy z organami administracji lokalnej, wojskowej oraz szkolnej w celu zbierania i skupowania eksponatów z terenów całej Bułgarii. W 1906 roku kolekcja etnograficzna była już tak duża, że utworzono samodzielne Muzeum Etnograficzne. W 1909 roku Muzeum Narodowe przemianowano na Narodowe Muzeum Archeologiczne z czterema sekcjami: starożytności, średniowiecza, numizmatyki i sztuki. Muzeum zaczęło prowadzić prace konserwatorskie oraz prace badawcze. W 1911 roku utworzono przy muzeum Urząd Konserwacji i Ochrony Obiektów Starożytnych, którym kierował dyrektor muzeum.

Drugi dyrektor muzeum, bułgarski archeolog Bogdan Fiłow (1883–1945) przekształcił placówkę w centrum badań archeologicznych i nawiązał współpracę z podobnymi ośrodkami zagranicą. Muzeum ściśle współpracowało z powstałym w 1901 roku Bułgarskim Towarzystwem Archeologicznym. W 1910 i 1911 roku Fiłow prowadził prace wykopaliskowe wokół wczesnochrześcijańskiej bazyliki Sw. Zofii w Sofii. W 1912 roku Fiłow odkrył bogato dekorowane mauzoleum rzymskie w południowej Bułgarii. Osiem lat później, z rekomendacji Towarzystwa, utworzono samodzielny Bułgarski Instytut Archeologiczny, którego pierwszym dyrektorem został Bogdan Fiłow.

W 1921 roku dyrektorem muzeum został Andrej Proticz (1875–1959), który sprawował tę funkcję do 1928 roku. Za jego czasów, muzeum zaczęło organizować we współpracy z Bułgarskim Towarzystwem Archeologicznym specjalistyczne kursy z archeologii i muzeologii.

W 1928 roku kolejnym dyrektorem muzeum został bułgarski filolog i archeolog Gawrił Kazarow (1874–1958), który zapoczątkował organizowanie tematycznych wystaw czasowych. Kazarow prowadził wykopaliska na stanowiskach typu tell w regionie Starej Zagory.

W latach 1929–1938 muzeum kierował bułgarski historyk i archeolog Rafaił Popow (1876–1940), który rozwinął studia nad prehistorią Bułgarii. Przez wiele lat Popow brał udział w pracach wykopaliskowych w Madarze i spopularyzował tamtejsze znaleziska.

W latach 1938–1944 dyrektorem muzeum był bułgarski archeolog Iwan Wełkow (1881–1958), który zapoczątkował szeroko zakrojone prace konserwatorskie.

Podczas II wojny światowej większa część dokumentacji muzeum przepadła w pożarze, a pod koniec 1944 roku ustały prace badawcze i publikacje naukowe. W tym samym roku kolejnym dyrektorem placówki został Nikoła Mawrodinow (1904–1958), za czasów którego (w 1949 roku) powstała nowa instytucja – Narodowy Instytut Archeologiczny z Muzeum, który stał się częścią Bułgarskiej Akademii Nauk (bułg. Българска академия на науките, w skrócie БАН).

W 1948 roku wyodrębniono zbiory sztuki i przekazano do nowo-utworzonej Galerii Sztuki.

Gmach muzeum

Siedziba muzeum znajduje się w gmachu dawnego meczetu – największego i najstarszego meczetu z okresu Imperium Osmańskiego w Sofii – meczetu Wielkiego Mahmuda Paszy (1420–1474), wezyra sułtana Mehmeda II Zdobywcy (1432–1481). Budowa obiektu rozpoczęła się z inicjatywy wielkiego wezyra w 1451 roku, a zakończyła w 1495 roku, dwadzieścia lat po jego śmierci. Wokół meczetu wzniesiono szereg innych budynków w duchu tradycji osmańskiej.

Meczet powstał na planie kwadratu o boku 36,6 m orientowanego na cztery strony świata. Cztery filary z pilastrami dzielą tę powierzchnię na dziewięć równych kwadratów, przy czym każdy zwieńczony jest kopułą. Wszystkie kopuły mają taką samą średnicę, ale kopuły środkowe są wyższe.

Ściany meczetu wzniesiono z niewielkich bloków z ciosanego kamienia otoczonych cegłami. Początkowo meczet miał prawdopodobnie arkadowy przedsionek z pięcioma kopułami w fasadzie północnej, który został zniszczony podczas trzęsień ziemi w 1818 i 1858 roku, a następnie zastąpiony portalem. Z prawej strony meczetu stał minaret, który również się nie zachował. Początkowo kopuła środkowa nie miała okien – zostały one najprawdopodobniej dodane podczas rekonstrukcji w 1938 roku.

Podczas wojny rosyjsko-tureckiej (1877–1878) opuszczony meczet służył jako szpital.

W 1879 roku na mocy decyzji Ministerstwa Edukacji Narodowej gmach meczetu został przyznany muzeum archeologicznemu, którego wystawa miała dzielić przestrzeń z Biblioteką Narodową. Zniszczony budynek został poddany wstępnej renowacji. Biblioteka została otwarta w marcu 1880 roku i funkcjonowała w gmachu meczetu do 1885 roku – wilgoć w budynku źle wpływała na zbiory biblioteczne. Do 1887 roku w kompleksie meczetu znajdowała się również drukarnia państwowa.

Muzeum powstało w 1892 roku, jednak wilgoć i brak naturalnego światła zagrażały jego zbiorom. W 1892 i 1894 roku przeznaczono znaczne kwoty z budżetu państwa na remont placówki. Wzniesiono trzy nowe skrzydła i w latach 1900–1905 wszystkie zbiory muzeum zostały przeniesione do wyremontowanego gmachu. Uporządkowano również teren wokół meczetu – książę Ferdynand ufundował ogrodzenie, posadzono drzewa a na dziedzińcu wystawiono kolekcję rzeźb i inskrypcji. Wzniesiono kolejne budynki i zaadaptowano piętro na potrzeby wystawy numizmatycznej, pomimo tego kompleks z jego ograniczoną powierzchnią nie zaspokajał potrzeb muzeum. Rozpatrywano budowę nowej siedziby, jednak po przeniesieniu Narodowego Banku w latach 30. XX w. do nowego gmachu, muzeum otrzymało dwa nowe budynki. W latach 1938–1940 ukończono renowację meczetu, m.in. ołowianymi blachami zabezpieczono kopuły przed przenikaniem wody deszczowej.

Gmach muzeum został znacznie zniszczony podczas nalotów bombowych 30 marca 1944 roku podczas II wojny światowej. Budynek odbudowano pod koniec 1946 roku, a muzeum otwarto ponownie dla zwiedzających dwa lata później. Kolejną większą renowację przeprowadzono w latach 1993–1994 z funduszy rządu włoskiego. W latach 2003–2005 nastąpiły kolejne prace remontowe.

Na terenie meczetu dwukrotnie prowadzono prace badawcze w 1939 i 1998 roku. W 1939 roku odkryto pod południową kopułą meczetu ściany narożne, wzniesione z otoczaków rzecznych z pasami z pięciu warstw cegieł. Znaleziono wówczas posąg Artemidy. W 1998 roku na obszarze ogrodu przed meczetem i budynku administracji muzeum odkryto wiele warstw – najstarsza zawierała pozostałości po prehistorycznej osadzie datowanej na wczesną epokę żelaza (VIII–VII w. p.n.e.).

Zbiory

Wystawa stała muzeum obejmuje przedmioty z okresu prehistorii, starożytności i średniowiecza. W skarbcu muzeum prezentowane są szczególnie cenne eksponaty, m.in. przedmioty wykonane ze złota i srebra pochodzące ze znalezionego w 1924 roku „skarbu” w Wyłczytrynie (bułg. Вълчитрън) datowanego na 1300 r. p.n.e. oraz ze znalezionego w 1953 roku „skarbu” koło Łukowitu (bułg. Луковит) datowanego na IV w. p.n.e..

Wymienione w następujących kategoriach:
Zostaw komentarz
Wskazówki i porady
Zorganizowane przez:
Stanislav Dimitrov
23 may 2015
Must see place if you want to get familiar with the history of the ancient people who lived in this lands!
Adamos Christodoulou
27 kwiecień 2019
Interesting exhibits from the period of mammoth to the Neolithic era and up to the 13th century.Orthodox Iconography at 1st floor not easily explained as the explanations are far away from the pieces.
Phil Watson
27 august 2016
The prehistory wing is the must-see here. Typical archaeological museum, with little explanation of the artifacts, though the collection is respectable.
Dan Millard
5 november 2016
One really amazing pieces of history here, displayed in an old mosque that is really beautiful...
Roman
15 august 2019
Don't miss out, spend some time inside it's very interesting
Emmanuel ANGLES
20 august 2014
Aller directement à la salle du trésor en haut à gauche | tout le reste est un peu mélangé
Pokaż więcej komentarzy
foursquare.com
7.6/10
Viq Kh, Владимир Парушев oraz 5 558 więcej osób zostały tutaj
Mapa
ul. "Saborna" 2, 1000 Sofia Center, Sofia, Bułgaria Wskazówki
Sat 11:00 AM–Midnight
Sun 10:00 AM–5:00 PM
Mon 8:00 AM–6:00 PM
Tue 8:00 AM–7:00 PM
Wed 8:00 AM–6:00 PM
Thu 8:00 AM–9:00 AM

National Museum of Archaeology na Foursquare

Narodowe Muzeum Archeologiczne w Sofii na Facebook

Sofia Hotel Balkan a Luxury Collection Hotel Sofia

rozpoczynając $147

H2O Hostel

rozpoczynając $10

Silver House Hotel Sofia

rozpoczynając $46

Arte Hotel

rozpoczynając $73

Rila Hotel Sofia

rozpoczynając $66

Santa Sofia

rozpoczynając $45

Polecamy zabytki w pobliżu

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Kościół św. Jerzego w Sofii

Kościół św. Jerzego w Sofii (buł. Ротонда „Свети Георги“) - wczesno

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Prince Alexander of Battenberg Square

Prince Alexander of Battenberg Square (Bulgarian: площад „Княз

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
City Garden (Sofia)

The City Garden (Bulgarian: Градска градина, Gradska gradina) is S

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Largo, Sofia

The Largo (Bulgarian: Ларго, definite form Ларгото, Largoto) is

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
National Art Gallery (Bulgaria)

The National Art Gallery (български. Национална художествена галер

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Church of St Petka of the Saddlers

The Church of St Petka of the Saddlers (Bulgarian: Църква „Свет

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Cerkiew "Sweta Nedelja" w Sofii

Cerkiew 'Sweta Nedelja' (bułg. Света Неделя) – prawosławna c

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Amphitheatre of Serdica

The Amphitheatre of Serdica was an amphitheater in the Roman city of

Podobne atrakcje turystyczne

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Zeugma Mosaic Museum

Zeugma Mosaic Museum, in the town of Gaziantep, Turkey, is the biggest

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Şanlıurfa Museum

Şanlıurfa Museum (Turkish: Şanlıurfa Müzesi) is an archaeological muse

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
EYE Film Institute Netherlands

EYE Film Institute Netherlands is a Dutch archive and museum in

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Şanlıurfa Archaeology and Mosaic Museum

Şanlıurfa Archaeology and Mosaic Museum is a museum in Şanlıurfa (al

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Charles H. Wright Museum of African American History

The Charles H. Wright Museum of African American History is located in

Zobacz wszystkie podobne miejsca