Piąta Aleja

Piąta Aleja (ang. Fifth Avenue) – główna ulica centrum nowojorskiego Manhattanu, jedna z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych ulic handlowych świata.

Piąta Aleja jest wyróżniana jako symbol zamożnej części Nowego Jorku i jedna z najdroższych ulic świata. Lista "najdroższych ulic" zmienia się każdego roku i zależy od aktualnych wahań i warunków lokalnej gospodarki. Przez kilka lat, począwszy od połowy lat 90., obszar między 49. a 57. ulicą posiadał najdroższą przestrzeń handlową, licząc według kosztu metra kwadratowego.

W 2008 magazyn Forbes uznał Piątą Aleję za najdroższą ulicę świata.

Piąta Aleja ma swoje początki w parku Washington Square w Greenwich Village. Przebiega następnie przez Midtown, wzdłuż wschodniego boku Central Parku, gdzie graniczy z Upper East Side, a kończy się w Harlemie.

Historia

Początkowo najbardziej popularny wśród zamożnych mieszkańców Manhattanu był dolny odcinek Piątej Alei, poczynając od Washington Square w górę.

W XX wieku zamożni mieszkańcy Nowego Jorku zaczęli przeprowadzać się w okolice Piątej Alei, ale w jej górną część, głównie na ulice od 59. do 96., skąd widok obejmuje Central Park.

Kamieniem milowym dla Piątej Alei okazał się rok 1916, kiedy została wyburzona ogromna posiadłość na rogu 72. ulicy. W jej miejscu wybudowano apartamentowiec 907 Fifth Avenue, pierwszy budynek tego typu na świecie.

W styczniu 1922 władze miasta zareagowały na zażalenia mieszkańców dotyczące wyburzania kolejnych domów na Piątej Alei i zaostrzyły przepisy dotyczące wysokości, ustanawiając maksymalną wielkość do 75 stóp, czyli około 5-piętrowych obiektów. Architekt J.E.R. Carpenter wniósł do sądu pozew przeciw tej decyzji i wygrał, przez co ponownie zmieniono przepisy. Carpenter argumentował następująco: "standard alei zostałby bardzo podniesiony, gdyby luksusowe apartamentowce zastąpiły stare posiadłości."

Komercjalizacja

Przez długi okres Piąta Aleja była przede wszystkim enklawą mieszkalną bogatych nowojorczyków. Pierwszy budynek o przeznaczeniu typowo handlowym - B. Altman And Company - wybudowany został w pierwszych latach XX w. na rogu Piątej Alei i 39. ulicy. Zapoczątkowało to proces, w efekcie którego środkowy odcinek Piątej Alei stał się dystryktem ekskluzywnych butików. Swoje sklepy mają tu Bulgari, Louis Vuitton, Tiffany, Ermenegildo Zegna, Gucci, Prada, Fendi, Versace, Cartier, Emilio Pucci.

Na Piątej Alei mieszczą się także luksusowe domy towarowe Barney's, Bergdorf Goodman, Lord's & Taylor, Saks Fifth Avenue.

Obecnie swoje sklepy mają tam również popularne marki, takie, jak H&M, Zara, Abecrombie & Fitch, Nine West.

Wiele linii lotniczych utworzyło wzdłuż Piątej Alei swoje biura sprzedaży biletów. Jednak część z nich nie zdołała wytrzymać konkurencji i albo zakończyła biznes, albo przeniosła się w inne, tańsze obszary Manhattanu (np. Air France, Finnair oraz KLM).

Panorama

Panorama Piątej Alei.

Ruch

Na Piątej Alei panuje ruch jednokierunkowy na południe od 135. ulicy do Washington Square. Zmiana z ruchu dwukierunkowego nastąpiła 14 stycznia 1966, kiedy Madison Avenue przeobrażono w jednokierunkową ulicę (ruch na północ). Ruch dwukierunkowy na Piątej Alei dozwolony jest wyłącznie na 135. ulicy. Od 124. do 120. Aleję przecina Marcus Garvey Park, dlatego obowiązuje ruch okrężny, przez Mount Morris Park West.

Piąta Aleja jest jedną z głównych ulic na Manhattanie, na której nie kursowały tramwaje. Głównym środkiem transportu są: metro, autobusy i taksówki.

Parady

Piąta Aleja jest miejscem wielu dorocznych parad, m.in. polskiej Parady Pułaskiego czy irlandzkiej z okazji Dnia św. Patryka. Ruch na Alei zamykany jest nie tylko z okazji tego typu wydarzeń, ale również w trakcie gorących niedziel.

Akcja książki Empire of Dreams autorstwa Gianniny Braschi rozgrywa się m.in. podczas portorykańskiej parady na Piątej Alei.

Droga rowerowa

Droga rowerowa obejmuje zarówno bezpieczne obszary Piątej Alei przy np. 23. ulicy, która posiada wyznaczone trasy, jak i niebezpieczne części, w regionie Midtown w godzinach szczytu.

Linki zewnętrzne

Wymienione w następujących kategoriach:
Zostaw komentarz
Wskazówki i porady
Zorganizowane przez:
New York Habitat
29 february 2012
One of the most famous streets in NYC, this prestigious street is home to some of the world’s best shopping. This is a great ave to walk and explore but it’s especially beautiful during the holidays!
Zaphiria Zallas
13 december 2014
Manhattan is known for street food and anyone can tell you, not all of them are good but, I must recommend Jimmy's Halal Stand on the corner of 30th St. Their falafel is the bomb!!
Jeffrey Zeldman
28 july 2012
Start at the Plaza and walk up to 110th: Central Park to your left, an unbroken masonry line of fine buildings to your right. Or walk down from 57th to Madison Square Park. Two great NYC experiences!
ℳ????????♍
14 kwiecień 2019
5th Avenue stretches over 6miles full of debonair top notch shops. Cartier, Gucci, Louis Vuitton, etc. So bring your Visa, MasterCard and heck even your Black Platinum American Express card will do!
ℳ????????♍
14 kwiecień 2019
Nobody does retail luxe business like chic 5th Avenue because, there's only one. With tall buildings and shops galore, windows everywhere and spectacular designer brands. Oh so pretty and tempting too
Delene 하늘
1 january 2015
Once in NYC, walking through 5th avenue is an experience one should take! All the stores along the streets and the pretty decorations will leave you in awe :) just bit crowded though haha
Pokaż więcej komentarzy
foursquare.com
Lenox Ave Unit 1 by Luxury Living Suites

rozpoczynając $397

Upper West Brownstone Unit 1 by Luxury Living Suites

rozpoczynając $345

Lenox Ave Unit 2 by Luxury Living Suites

rozpoczynając $0

Lenox Unit 3 by Luxury Living Suites

rozpoczynając $0

Lenox Ave Unit 4 by Luxury Living Suites

rozpoczynając $371

Lenox Ave Garden Unit by Luxury Living Suites

rozpoczynając $345

Polecamy zabytki w pobliżu

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Whitney Museum of American Art

Whitney Museum of American Art – muzeum sztuk pięknych założone prze

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Frick Collection

Frick Collection – muzeum sztuki mieszczące się na Manhattanie w Now

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Bethesda Terrace

Bethesda Terrace overlooks The Lake in New York City's Central Park.

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Metropolitan Museum of Art

The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku – najstarsze i n

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Belvedere Castle

Belvedere Castle is a castle in Central Park in Manhattan, New York

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Strawberry Fields (memorial)

Strawberry Fields is a 2.5-acre (1.0 ha) landscaped section in New

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Neue Galerie New York

Neue Galerie New York – galeria sztuki znajdująca się w Nowym Jor

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Central Park Zoo

The Central Park Zoo is located in Central Park in New York City and

Podobne atrakcje turystyczne

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Christmas Steps, Bristol

Christmas Steps is a historic street in the city centre of Bristol,

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
İstiklal Caddesi

İstiklal Caddesi (pol. Aleja Niepodległości) – ulica w euro

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Newski Prospekt

Newski Prospekt (ros. Не́вский проспе́кт) – główna ulica Peter

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Chreszczatyk

250px|right|thumb|Chreszczatyk współcześnie - widok w kierunku Ma

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Stone Stairway Street

Stone Stairway Street jest atrakcją turystyczną, jeden z Słynne ul

Zobacz wszystkie podobne miejsca