Port lotniczy Denver (IATA: DEN, ICAO: KDEN) – międzynarodowy port lotniczy położony na północny wschód od Denver, w Kolorado. W 2005 obsłużył ponad 43 mln pasażerów, natomiast w 2007 prawie 50 mln.
Lotnisko znajduje się w północno-wschodniej części Denver, w stanie
Kolorado, i jest obsługiwany przez miasto i hrabstwo Denver. Denver
International Airport jest największym i najbardziej ruchliwym
portem lotniczym w Stanach Zjednoczonych bez lotów bezpośrednich do
i z Azji, choć lotnisko aktywnie poszukuje takich połączeń. DIA
został wybrany najlepszym lotniskiem w Ameryce Północnej przez
czytelników Business Traveler Magazine przez pięć lat z
rzędu (2005-2009) i został nazwany "America's Best Run Airport"
przez Time w 2002 roku.
Denver International Airport jest głównym węzłem taniego
przewoźnika Frontier Airlines i podmiejskigo Great Lakes Airlines.
Jest również drugim co do wielkości węzłem United Airlines (po
Chicago
O'Hare International Airport). Po fuzji United z Continental
Airlines, lotnisko będzie czwartym co do wielkości węzłem
United po Houston, Chicago i Newark. Lotnisko jest także
miastem-fokus dla Southwest Airlines. Od rozpoczęcia działalności w
Denver w styczniu 2006 r. Southwest otworzył 40 połączeń, co czyni
Denver jego najszybciej rozwijającym się rynkiem.
Denver International Airport jako jedyne lotnisko w Stanach
Zjednoczonych, został zaprojektowany i wdrożony certyfikat ISO
14001 system zarządzania środowiskowego, który obejmuje cały port
lotniczy.
Geografia
Lotnisko znajduje się 25 mil (40 km) od centrum Denver, który
jest 19 mil (31 km) dalej niż Stapleton International Airport.
Odległe położenie zostało wybrane w celu uniknięcia oddziaływania
hałasu na obszarach zurbanizowanych, aby pomieścić rozbudowany
układ pasów, które nie byłyby zagrożone przez zimowe sztormy i
pozwolić na dalszy rozwój. 33 457 akrów (52,277 m²; 135,40 km²)
powierzchni lotniska sprawia, że jest prawie dwa razy większy od
Manhattanu. Obszar został przeniesiony z hrabstwa Adams do Denver
po głosowaniu w 1989, zwiększając wielkości miasta o 50 procent.
Jednakże znaczna część miasta Aurora jest w rzeczywistości bliżej
lotniska niż przyłączone części Denver, a cały ruch autostrady do
lotniska od centrum Denver przechodzi przez Aurora.
Historia
We wrześniu 1989 r., pod przewodnictwem burmistrza Denver
Federico Peña, federalni urzędnicy zarezerwowali pierwsze 60 mln
USD na budowę DIA. Dwa lata później, burmistrz Wellington Webb
zaplanował otwarcie lotniska na 29 października 1993 roku.
Opóźnienia spowodowane przez złe planowanie i powtarzającą się
zmianę projektu ze względu na zmieniające się wymagania ze strony
United Airlines spowaodowały przesunięcie terminu najpierw na
grudzień 1993 r, a następnie na marzec 1994 roku. Do września 1993
r., opóźnienia spowodowane strajkiem i innymi wydarzeniami
oznaczało przesunięcie terminu otwarcia na 15 maja 1994 roku.
W kwietniu 1994 r. miasto zaprosiło reporterów na pokaz
pierwszego testu nowego systemu automatycznego bagażu.
DIA ostatecznie otwarto 28 lutego 1995 r. z 16-miesięcznym
opóźnieniem i kosztem 4,8 mld USD prawie 2 mld USD więcej, niż
zakładał budżet. Przy budowie zatrudnionych było 11000
pracowników.
Po wybudowaniu wszystkich pasów startowych, ale przed ich
otwarciem, lotnisko stosowało następujące kody (IATA: DVX, ICAO:
KDVX). DIA później przejął (IATA: DEN, ICAO: KDEN) kody z
Stapleton, gdy lotnisko zostało zamknięte.
11 czerwca 2013 United Airlines uruchomiło bezpośrednie
połączenie z Denver do Tokio, co jest pierwszym bezpośrednim
połączeniem do azjatyckiego miasta dla tego lotniska.
Linie lotnicze i
połączenia
Hall A
- Aeroméxico (Meksyk) [sezonowo]
- Air Canada (Montréal, Toronto-Pearson)
- AirTran Airways (Atlanta, Milwaukee)
- Alaska Airlines (Anchorage [sezonowo], Seattle/Tacoma)
- American Airlines (Chicago-O'Hare, Dallas/Fort Worth,
Miami)
- American Eagle Airlines (Chicago-O'Hare, Los Angeles)
- British Airways (Londyn-Heathrow)
- Frontier Airlines (Akron/Canton, Anchorage [sezonowo], Atlanta,
Austin, Boise [sezonowo], Cancún, Chicago-Midway, Cozumel
[sezonowo], Dallas/Fort Worth, Dayton, Detroit, Fairbanks
[sezonowo], Fort Lauderdale, Fort Myers, Houston-Hobby,
Indianapolis, Jackson Hole [sezonowo], Kansas City, Knoxville (TN)
[od 6 czerwca], Las Vegas, Liberia (CR), Long Beach, Los Angeles,
Louisville, Madison, Mazatlán [sezonowo], Milwaukee,
Minneapolis/St. Paul, Nashville, Nowy Orlean, Nowy Jork-LaGuardia,
Newport News/Williamsburg, Orange County, Orlando, Filadelfia,
Phoenix, Portland (OR), Puerto Vallarta, Sacramento, St. Louis,
Salt Lake City, San Diego, San Francisco, San José del Cabo, San
José de Costa Rica [sezonowo], Seattle/Tacoma, Spokane, Tampa,
Tucson, Waszyngton-National)
- Frontier Airlines obsługiwane przez Lynx Aviation (Aspen,
Colorado Springs, Durango)
- Frontier Airlines obsługiwane przez Republic Airlines
(Albuquerque, Aspen, Billings, Branson (MO), Bozeman, Colorado
Springs, Dallas/Fort Worth, Des Moines, Durango, Grand Rapids,
Green Bay [sezonowo], Hayden/Steamboat Springs [sezonowo],
Ixtapa/Zihuatanejo [sezonowo] Kansas City, Long Beach, Los Angeles,
Milwaukee, Minneapolis/St. Paul, Oklahoma City, Omaha, Phoenix,
Provo (UT) [od 20 czerwca], Salt Lake City, San Antonio, San Diego,
Santa Barbara, Sioux Falls [od 4 lipca], Wichita)
- Great Lakes Airlines (Alamosa, Alliance, Billings, Chadron,
Cheyenne, Cortez, Dickinson, Dodge City, Ely, Farmington, Garden
City, Gillette, Glendive, Glasgow (MT), Grand Island, Great Bend,
Havre, Hays, Huron, Kearney, Laramie, Lewistown, Liberal, McCook,
Miles City, Moab, North Platte, Page, Pierre, Prescott, Pueblo,
Riverton, Rock Springs, Scottsbluff, Sheridan, Sidney, Telluride,
Vernal, Williston, Wolf Point, Worland)
- Icelandair (Reykjavik-Keflavik)
- JetBlue Airways (Boston, Nowy Jork-JFK)
- Lufthansa (Frankfurt)
Hall B
-
Continental
Airlines (Anchorage [od 9 czerwca], Chicago-O'Hare [od 9
czerwca], Cleveland, Fort Lauderdale [od 29 sierpnia],
Houston-Intercontinental, Las Vegas, Newark)
- United Airlines (Albuquerque, Austin, Baltimore, Billings,
Boise, Boston, Bozeman [sezonowo], Calgary [sezonowo], Cancún,
Chicago-O'Hare, Cleveland, Columbus (OH), Dallas/Fort Worth, Des
Moines, Eagle/Vail [sezonowo], Grand Rapids [od 9 czerwca],
Honolulu, Houston-Intercontinental, Jackson Hole [sezonowo],
Kahului, Kansas City, Kona, Las Vegas, Lihue [sezonowo], Los
Angeles, Meksyk [sezonowo], Miami, Minneapolis/St. Paul, Montrose
[sezonowo], Nowy Orlean, Nowy Jork-LaGuardia, Newark, Oakland,
Oklahoma City, Omaha, Ontario, Orange County, Orlando, Filadelfia,
Phoenix, Pittsburgh, Portland (OR), Puerto Vallarta, Reno/Tahoe,
Sacramento, Salt Lake City, San Antonio, San Diego, San Francisco,
San Jose (CA), San José del Cabo, Seattle/Tacoma, Sioux Falls,
Spokane, Tampa, Tokio-Narita, Tulsa, Vancouver, Waszyngton-Dulles,
Waszyngton-National, Wichita)
- United Express obsługiwane przez ExpressJet Airlines
(Albuquerque, Amarillo [od 3 czerwca], Billings, Bismarck, Cedar
Rapids/Iowa City, Cincinnati/Northern Kentucky, Dallas-Love,
Dallas/Fort Worth, Des Moines, Durango, El Paso, Fargo,
Fayetteville (AR), Grand Junction, Grand Rapids, Huntsville,
Indianapolis [od 10 czerwca], Kansas City, Knoxville, Lincoln,
Little Rock, Louisville, Lubbock, Madison, Memphis, Moline/Quad
Cities, Montrose, Nashville, Oklahoma City, Omaha, Peoria, Rapid
City, Sioux Falls, Springfield (MO), Tulsa, Wichita)
- United Express obsługiwane przez GoJet Airlines (Austin,
Cincinnati/Northern Kentucky, Detroit, Grand Rapids, Kansas City,
New Orleans, Oklahoma City, St. Louis, Toronto-Pearson)
- United Express obsługiwane przez Shuttle America (Albuquerque,
Atlanta, Austin, Cedar Rapids/Iowa City, Columbus (OH), Dallas/Fort
Worth, Des Moines, Detroit [od 9 czerwca], Edmonton, Grand Rapids,
Houston-Intercontinental, Indianapolis, Louisville, Minneapolis/St.
Paul, Omaha, Pittsburgh, Salt Lake City, San Antonio,
Toronto-Pearson)
- United Express obsługiwane przez SkyWest (Albuquerque, Aspen,
Austin, Bakersfield, Billings, Birmingham (AL), Bismarck, Boise,
Bozeman, Burbank, Calgary, Casper, Cedar Rapids/Iowa City,
Cleveland, Cody, Colorado Springs, Columbus (OH), Dallas-Love,
Dallas/Fort Worth, Dayton, Des Moines, Detroit, Durango,
Eagle/Vail, Edmonton, El Paso, Eugene, Fargo, Fayetteville (AR),
Fresno, Gillette, Grand Junction, Grand Rapids, Great Falls,
Gunnison/Crested Butte, Hayden/Steamboat Springs, Helena,
Huntsville, Idaho Falls, Indianapolis, Jackson Hole, Kalispell, Las
Vegas [do 5 czerwca], Lincoln, Little Rock, Madison, Medford,
Midland/Odessa, Milwaukee, Minneapolis/St. Paul, Minot, Missoula,
Moline/Quad Cities, Monterey, Montrose, Nashville, Nowy Orlean,
Oklahoma City, Omaha, Ontario, Orange County, Palm Springs, Pasco,
Phoenix, Pittsburgh, Portland (OR), Rapid City, Redmond/Bend,
Regina, Reno/Tahoe, Rock Springs, Sacramento, Salt Lake City, San
Antonio, San Jose (CA), Santa Barbara, Saskatoon, Seattle/Tacoma,
Sioux Falls, Spokane, Springfield (MO), St. Louis, Traverse City
[sezonowo], Tucson, Tulsa, Vancouver, Wichita, Winnipeg)
- United Express obsługiwane przez Trans States Airlines (Cedar
Rapids/Iowa City, Omaha, St. Louis)
- US Airways (Charlotte, Filadelfia, Phoenix)
Hall C
- Delta Air Lines (Atlanta, Cincinnati/Northern Kentucky,
Detroit, Minneapolis/St. Paul, Nowy Jork-JFK)
- Delta Connection obsługiwane przez Atlantic Southeast Airlines
(Memphis)
- Delta Connection obsługiwane przez Comair (Cincinnati/Northern
Kentucky)
- Delta Connection obsługiwane przez Mesaba Airlines
(Memphis)
- Delta Connection obsługiwane przez SkyWest (Salt Lake
City)
- Southwest Airlines (Albuquerque, Amarillo, Austin, Baltimore,
Boise, Boston, Burbank [od 14 sierpnia], Chicago-Midway, Columbus
(OH) [od 5 czerwca], Detroit, El Paso, Fort Lauderdale, Hartford,
Houston-Hobby, Indianapolis, Jacksonville [od 5 czerwca], Kansas
City, Las Vegas, Los Angeles, Minneapolis/St. Paul, Nashville, Nowy
Orlean, Newark [od 5 czerwca], Oakland, Oklahoma City, Omaha,
Ontario, Orange County, Orlando, Filadelfia, Phoenix, Pittsburgh
[od 5 czerwca], Portland (OR), Raleigh/Durham, Reno/Tahoe,
Sacramento, St. Louis, Salt Lake City, San Antonio, San Diego, San
Francisco, San Jose (CA), Seattle/Tacoma, Spokane, Tampa, Tucson,
Tulsa, Waszyngton-Dulles)
Transport
Regional Transportation District (RTD) obsługuje pięć
ekspresowych linii autobusowych zwanych skyRide, a także
jedną linię Express i jedą trasę Limited, między DIA
i różnymi miejscami w całej alomeracji Denver-Aurora i Boulder.
Autobusy skyRide to komfortowe autokary z dużym miejscem na
bagaż, a Express i Limited działają na zasadzie komunikacji
miejskiej i są przede wszystkim nastawione dla pracowników
lotniska.
Linia<th align=center>Trasa<th
align=center>Obsługiwane obszary |
skyRide |
AA |
Wagon Road / DIA |
Westminster, Northglenn, Thornton, Commerce
City |
AB |
Boulder / DIA |
Boulder, Louisville, Superior, Broomfield,
Westminster |
AF |
Cold Spring / Downtown / DIA |
Lakewood, Downtown Denver (Market Street Station),
Northeast Denver |
AS |
Stapleton / DIA |
Northeast Denver |
AT |
Arapahoe County / DIA |
Greenwood Village, Southeast Denver, Central
Aurora |
Limited |
169L |
Buckley / Tower / DIA |
South and East Aurora, Northeast Denver |
Express |
145X |
Brighton / DIA |
Brighton |
Do roku 2015, RTD planuje budowę podmiejskiej linii kolejowej od
Union Station w Denver poprzez Aurorę do Lotniska, jako część
programu FasTracks.