Rosh HaAyin (hebr. ראש העין; arab. رأس العين; pol. Głowa Fontanny) - miasto położone w Dystrykcie Centralnym w Izraelu.
Leży we wschodniej części równiny Szaron na granicy z Szefelą, w otoczeniu miast Petach Tikwa i Kafar Qasem, miasteczka Elkana, moszawów Kfar Sirkin, Neve Jaraq i Hagor, oraz kibuców Einat, Giv'at HaShelosha i Nahshonim. Na zachód od miasta znajduje się baza sił powietrznych izraelskiej armii Kfar Sirkin. Na wschód od miasta przebiega mur bezpieczeństwa oddzielający Izrael od Autonomii Palestyńskiej. Po stronie palestyńskiej znajdują się arabskie wioski al-Zawiya, Rafat i Deir Ballut.
Pierwsze wzmianki o istniejącej w tej okolicy osadzie obronnej Afek pochodzą z XXX wieku p.n.e.. Starożytne teksty egipskie z XIX wieku p.n.e. wspominają o tym mieście, tak jak lista topograficzna faraona Totmesa III z XV wieku p.n.e..
Kananejczycy wybudowali tutaj monumentalny pałac. Izraelici pod wodzą Jozuego zdobyli miasto, które jednak później przeszło pod kontrolę Filistynów. Król Dawid przyłączył miasto do Królestwa Izraela. Następne wzmianki o mieście i twierdzy Afek pochodzą z VII wieku p.n.e..
Król Herod Wielki, który rządził regionem w imieniu Cesarstwa Rzymskiego, przemianował miasto na Antipatris, na część swojego ojca Antypatra. Miasto było położone przy ważnej strategicznie drodze z Cezarei Nadmorskiej do Jerozolimy. Miasto zostało zniszczone podczas wojny żydowsko-rzymskiej (66-70). Afek zostało częściowo odbudowane, jednak w 363 zostało ponownie zniszczone przez trzęsienie ziemi.
W 1099 ziemie te przeszły pod panowanie Krzyżowców, którzy w 1152 wybudowali tutaj twierdzę Mirabel. W 1166 część tutejszych ziem nadano Kościołowi Św. Jana Chrzciciela w Nablusie.
W lipcu 1187 muzułmanie zdobyli, ale nie zniszczyli twierdzę Mirabel. Arabski kronikarz Baha al-Din odnotował, że w latach 1191-92 Saladyn wykorzystywał twierdzę do wyprowadzania ataków przeciwko Krzyżowcom. W owym czasie Saladyn przebywał w tutejszej twierdzy. W 1226 Mirabel przeszła pod panowanie Mameluków. Arabski geograf Yaqut al-Hamawi wspomniał o twierdzy, która nazywał się wówczas Majdal Yafa. Przy twierdzy znajdowała się niewielka arabska wioska. Pod koniec XIII wieku twierdza została opuszczona.
Gdy w 1517 Palestyna przeszła pod panowanie tureckie, wieś Majdal Yaba weszła w skład Sanjak Nablus (dystrykt). Wioska płaciła podatek w postaci pszenicy, jęczmienia, miodu i kóz.
W XIX wieku zmieniono nazwę wioski na Majdal al-Sadiq, na cześć beduińskiego szejka Muhammada al-Sadiq al-Jamma'ini, którego plemię wyemigrowało w XVII wieku z terenów dzisiejszej Jordanii do Palestyny.
Gdy w 1852 amerykański podróżnik Edward Robinson odwiedził wioskę, napisał, że tutejsza twierdza jest odbudowana. Została ona odbudowana pomiędzy 1843 a 1852. Nazwano ją Twierdza Rajjan, od nazwy beduińskiego plemienia, które kontrolowało około 25 wiosek w Sanjak Nablus. Wioska Majdal Yaba była główną siedzibą klanu, z obronną twierdzą i rodzinną rezydencją. W tym czasie jednak klan Rajjan wplątał się w wojnę z klanem Qasim, który kontrolował obszar Dżaninu. Do 1860 klan Rajjan został pokonany i utracił wszystkie swoje ziemie. Członkowie klanu mogli nadal zamieszkiwać w Majdal Yaba, musieli jednak płacić daninę zwycięskiemu klanowi. Wioska była wówczas bardzo zaniedbana i doprowadzono na krawędź ruiny.
W 1922 wioska weszła w skład brytyjskiego Mandatu Palestyny. Brytyjczycy utworzyli w jej pobliżu bazę wojskową. W 1920 otworzono szkołę, a w 1935 wybudowano meczet. Tutejsze rolnictwo opierało się na uprawach pszenicy, jęczmienia, warzyw i sezamu. Gdy 29 listopada 1947 roku Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęła Rezolucję nr 181, wioska Majdal Yaba znalazła się na terenach przyznanych państwu arabskiemu.
Podczas Wojny o Niepodległość w 1948 wieś i opuszczoną brytyjską bazę wojskową zajęły irackie wojska. Następnie 13 lipca 1948 wieś odbiły izraelskie oddziały. Większość domów została wówczas wyburzono, a mieszkańcy deportowani.
W 1950 teren dawnej brytyjskiej bazy wojskowej wykorzystano do utworzenia obozów dla imigrantów przybywających do państwa Izrael. W tutejszych obozach umieszczono około 35 tys. imigrantów ewakuowanych z Jemenu (Operacja Latający Dywan). W 1954 Rosh HaAyin otrzymało status samorządu lokalnego, a w 1994 prawa miejskie.
12 sierpnia 2003 palestyński terrorysta-samobójca z Brygad Męczenników Al-Aksa wysadził się w centrum handlowym w Rosh HaAyin. Zginął 1 Izraelczyk, a 10 osób zostało rannych.
Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych w 2008 roku w mieście żyło 38,4 tys. mieszkańców, z czego 99,8% Żydów.
Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych w Rosh HaAyin w 2000 było 10 972 zatrudnionych pracowników i 1 033 pracujących na własny rachunek. Pracownicy otrzymujący stałe pensje zarabiali w 2000 średnio 6 595 NIS, i otrzymali w ciągu roku podwyżki średnio o 11,2%. Przy czym mężczyźni zarabiali średnio 8 408 NIS (podwyżka o 7,8%), a kobiety zarabiały średnio 4 857 NIS (podwyżka o 13,1%). W przypadku osób pracujących na własny rachunek średnie dochody wyniosły 6 853 NIS. W 2000 roku w Rosh HaAyin było 628 osób otrzymujących zasiłek dla bezrobotnych i 1 057 osób otrzymujących świadczenia gwarantowane.
Populacja miasta pod względem wieku:
Wiek (w latach) | Procent populacji w % |
---|---|
0-4 | 9,0% |
5-9 | 10,5% |
10-14 | 10,4% |
15-19 | 8,5% |
20-29 | 13,3% |
30-44 | 22,2% |
45-59 | 17,2% |
ponad 60 | 8,9% |
<timeline> ImageSize = width:500 height:220 PlotArea =
left:70 right:40 top:20 bottom:20 TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify Colors = id:gray1 value:gray(0.9) DateFormat =
yyyy Period = from:0 till:38400 ScaleMajor = unit:year
increment:10000 start:0 gridcolor:gray1 PlotData = bar:1955
color:gray1 width:1 from:0 till:8100 width:15 text:8100
textcolor:red fontsize:8px bar:1961 color:gray1 width:1 from:0
till:9300 width:15 text:9300 textcolor:red fontsize:8px bar:1972
color:gray1 width:1 from:0 till:12000 width:15 text:12000
textcolor:red fontsize:8px bar:1983 color:gray1 width:1 from:0
till:11400 width:15 text:11400 textcolor:red fontsize:8px bar:1995
color:gray1 width:1 from:0 till:29900 width:15 text:29900
textcolor:red fontsize:8px bar:2005 color:gray1 width:1 from:0
till:36900 width:15 text:36900 textcolor:red fontsize:8px bar:2008
color:gray1 width:1 from:0 till:38400 width:15 text:38400
textcolor:red fontsize:8px </timeline>
Źródło danych: Central Bureau of
Statistics.
W Rosh HaAyin znajduje się 15 szkół podstawowych i 11 szkół średnich, w których uczy się 7,1 tys. uczniów. Wśród szkół znajdują się między innymi: HaTora, Beit Jakov, Atid, Ohel Sara, Ma'ayanot, Begin, HaYovel, Neot Ilana, Rambam, Eshkol, Tsurim, Tal, Afek, Gvanim, Neve Dalia, Nofim i Inbalim. Są tu także college Rosh HaAyin i Afek Rosh HaAyin.
W mieście znajdują się liczne ośrodki kultury i biblioteki. Z obiektów sportowych jest boisko do piłki nożnej, korty tenisowe oraz basen pływacki.
Na północ od miasta znajduje się strefa przemysłowa Afeq (Afeq Industrial Park), w którym ulokowały się przedsiębiorstwa telekomunikacyjne i informatyczne. Swoją główną siedzibę ma tutaj korporacja telekomunikacyjna TTI Telecom.
W odległości 3 km na południowy-wschód od miasta wznosi się wzgórze Migdal Afek, na którym znajdują się ruiny twierdzy Krzyżowców, Mirabel.
Na zachód od miasta znajduje się Park Narodowy Jarkon zajmujący powierzchnię 1 315 hektarów wokół rzeki Jarkon. Największymi tutejszymi atrakcjami są wzgórze Tel Afek z ruinami dawnego miasta Antipatris i otomańskiej twierdzy Binar Bashi (pochodzi z 1571) oraz obszar źródeł rzeki Jarkon. Pomimo, że większa część wody jest pobierana przez krajowy system wodny, to rzeka nigdy nie wysycha i jej brzegi rozkwitają bogactwem fauny i flory.
Wzdłuż południowej i zachodniej granicy miasta przebiega droga nr 444 , którą jadąc na północ dojeżdża się do węzła drogowego autostrady nr 5 (Tel Awiw-Ariel) z autostradą nr 6 (Beit Kama-Eliakim), natomiast jadąc na południe dojeżdża się do kibuców Einat i Nahshonim. Lokalna droga prowadzi na północ do autostrady nr 5, strefy przemysłowej Afeq i miasta Kafar Qasem. Droga nr 483 prowadzi na zachód do kibucu Giv'at HaShelosha i miasta Petach Tikwa.
W północno-zachodniej części miasta, przy strefie przemysłowej Afeq, znajduje się stacja kolejowa Rosh HaAyin. Pociągi z Rosh HaAyin jadą do Lod, Tel Awiwu, Bnei Brak, Petah Tikwa, Kfar Saby i Riszon Le-Cijon.