Stonehenge

Stonehenge – jedna z najsłynniejszych, europejskich budowli megalitycznych, pochodząca z epoki neolitu oraz brązu. Megalit położony jest w odległości 13 km od miasta Salisbury w hrabstwie Wiltshire w południowej Anglii. Najprawdopodobniej związany był z kultem księżyca i słońca. Księżyc mógł symbolizować tutaj kobietę (biorąc pod uwagę jej comiesięczną menstruację), słońce - mężczyznę. Składa się z wałów ziemnych otaczających duży zespół stojących kamieni. Obiekt od 1986 jest wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO oraz znajduje się pod nadzorem angielskiego Scheduled Ancient Monument. Należy do English Heritage, a otaczające go tereny do National Trust.

Etymologia

Nazwa pochodzi z języka staroangielskiego, od słów stān - kamień (ang. stone) i hencg (otaczać - ang. hinge) lub hen(c)en (szubienica). Ze słowa henge powstało słowo henges - kręgi - którym teraz są nazywane tego typu obiekty.

Historia

W rozwoju budowli wyróżnia się cztery okresy chronologiczne:

  • Stonehenge 1: około 2950-2900 p.n.e.
  • Stonehenge 2: około 2900-2400 p.n.e.
  • Stonehenge 3a: od około 2600 p.n.e.
  • Stonehenge 3b: 2440-2100 p.n.e.
  • Stonehenge 3c:
  • Stonehenge 3d: 2270-1930 p.n.e.
  • Stonehenge 3e:
  • Stonehenge 3f: do około 1600 p.n.e.

Miejsce, w którym powstała budowla Stonehenge, zyskało znaczenie kulturowe przed rokiem 2950 p.n.e. Świadczą o tym znajdujące się na zewnątrz megalitu groby datowane nawet na ok. 3100 rok p.n.e. oraz usypany z ziemi pierścień datowany również na ten okres.

Budowa

Samo Stonehenge zbudowane jest z kręgów — zewnętrzny o średnicy 100 m, wewnętrzny o trzydziestometrowej średnicy — i ustawionych wewnątrz, na planie podkowy pięciu trylitów o wysokości 9 m. Przed trylitami ustawionych jest 19 głazów o mniejszych wymiarach. Na krąg wewnętrzny składa się 30 bloków kamiennych o wysokości 4,2 m. Bloki połączone były na czopy i wręby z poziomo ułożonymi płytami tworząc zamknięty krąg. Krąg zewnętrzny to rów i wał ziemny.

Oś podkowy wyznacza kierunek, z którego wschodzi słońce w najdłuższym dniu w roku. Sanktuarium wzniesione jest z dwóch rodzajów kamienia. Największe, granitowe bloki pochodzą z okolic Marlborough Downs (około 30 km na północ od Stonehenge) oraz mniejsze, błękitne skały z Pembrokeshire w Walii, czyli około 250 km od budowli. Leżący wewnątrz podkowy kamień, nazywany obecnie kamieniem ofiarnym, pierwotnie najprawdopodobniej stał u symbolicznego wejścia.

Dotychczas nie wiadomo, jak ludność żyjąca w tamtej epoce mogła zbudować tak wielką budowlę.

Archeoastronomia

Stonehenge jest ukierunkowane północnowschodnio-południowozachodnio (NE-SW). Wielka debata na temat znaczenia Stonehenge wytworzyła się po publikacji w 1963 roku Stonehenge Decoded przez angielskiego astronoma Geralda Hawkinsa, który twierdził, że odnalazł wiele powiązań między ustawieniem głazów a pozycją obiektów niebieskich i słońca. Uważał, iż Stonehenge mogło być używane do przewidywania zaćmień. Jego badania zostały szeroko uznane w środowisku naukowym, jako że do ich przeprowadzania używał obliczeń komputerowych (wtedy należących do rzadkości). Następcami w badaniach byli C. A. Newham wraz z Sir Fredem Hoyle'em oraz inżynier Alexander Thom, który poświęcił na badania nad Stonehenge 20 lat. Ich teorie były ostro krytykowane przez Richarda Atkinsona i innych.

Replika

Istnieje pełnych rozmiarów replika Stonehenge w Maryhill w Waszyngtonie wybudowana przez Sama Hilla jako pomnik wojenny. Stonehenge Aotearoa w regionie Wairarapa w Nowej Zelandii jest nowoczesną adaptacją ukierunkowaną w powiązaniu z Antypodami, zostało wybudowane przez Phoenix Astronomical Society z drewna i malowanego betonu. University of Missouri w Rolla ma własną kopię o połowę mniejszą od oryginalnego Stonehenge. Także East Stroudsburg University ma małą replikę. Carhenge zostało wybudowane z samochodów przez artystę Jima Reynolds'a w 1987 i znajduje się w Alliance, Nebraska. Tankhenge istniało przy granicy Berlina Wschodniego i Zachodniego po upadku muru berlińskiego i zostało skonstruowane z trzech sowieckich pojazdów.

Zobacz też

  • kromlech - kamienne kręgi
  • dysk z Nebry
  • podstawowe zagadnienia z zakresu astronomii

Шаблон:Commons Шаблон:Wikinews

Bibliografia

  • K. Kęciek, "Starożytność wyklęta. Archeolodzy i łowcy sensacji", Wydawnictwo Attyka, Warszawa 2008.

Linki zewnętrzne

Zostaw komentarz
Wskazówki i porady
Zorganizowane przez:
James Brothers
16 september 2016
You don't HAVE to pay. There is a footpath that takes you along the side of the fenced area. Not quite as close as the ticketed walk & doesn't include the audio guide but still...
Helen Whitten
11 october 2014
You can walk to the henge for free. If the entrance fee prevents you from visiting, the henge is 1.4 miles from the visitor centre. The view is more restricted then paying visitors but still worth it.
Vivian Li
11 october 2012
Don't bottleneck at the beginning. Once you move in a little people disperse so you won't have to wait forever to take a picture. However the best (or closest) views are in the first 1/4 or 1/3
Andrew C
4 september 2018
Really amazing site... incredible sight to see and hear theories about all aspects of it, as you walk around it on guided path + come early or late for less crowds!!!
Mark Gouldsmith
11 november 2016
To get the most of it, go into the museum and also listen to the audio tour. The official app includes it. Don't try to sneak in or you will kindly get escorted out, saw it happen!
Olly Stedall
9 july 2016
Either (A) Don't pay & walk from visitor's centre to view it from behind the fence, or (B) Pay 4 full tour that gets you inside circle & tells you the full history. Waste of money to pay & skip tour.
Pokaż więcej komentarzy
foursquare.com
Stonehenge Cottages

rozpoczynając $189

Fairlawn House

rozpoczynając $124

Holiday Inn Salisbury-Stonehenge

rozpoczynając $131

Rollestone Manor

rozpoczynając $116

Stonehenge Inn & Carvery

rozpoczynając $76

The Stones Hotel

rozpoczynając $166

Polecamy zabytki w pobliżu

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Bluestonehenge

'Bluestonehenge' or 'Bluehenge' is a prehistoric henge and stone

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Old Sarum

Old Sarum is the site of the earliest settlement of Salisbury, in

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Katedra w Salisbury

Katedra w Salisbury (ang. Salisbury Cathedral) – gotycka świątynia zna

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Longford Castle

Longford Castle is located on the banks of the River Avon south of

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Adam's Grave

Adam's Grave is a Neolithic long barrow that was located in Wiltshire,

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Hill figure

A hill figure is a large visual representation created by cutting into

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Devizes Castle

Devizes Castle was in the town of Devizes, Wiltshire, England (grid

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Fonthill Abbey

Fonthill Abbey — also known as Beckford's Folly — was a large Got

Podobne atrakcje turystyczne

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Park Narodowy Mesa Verde

Park Narodowy Mesa Verde (ang. Mesa Verde National Park) - park

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Park Narodowy Jaskini Mamuciej

Park Narodowy Jaskini Mamuciej (ang. Mammoth Cave National Park) – o

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Studley Royal Park

Studley Royal Park is a park containing, and developed around, the

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Opactwo św. Augustyna w Canterbury

Opactwo św. Augustyna w Canterbury – dawny klasztor benedyktynów w Can

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Cahokia

Cahokia (pełna oficjalna nazwa Cahokia Mounds State Historic Site) -

Zobacz wszystkie podobne miejsca