Twierdza Pietropawłowska (ros.Pietropawłowskaja kriepost) - twierdza w Petersburgu, najstarsza budowla w mieście, założona przez Piotra I w roku 1703 na Wyspie Zajęczej, miała służyć do obrony przed Szwedami. Twierdza składała się z 6 bastionów, dwóch rawelinów oraz baszty.
W murach znajdują się dwie bramy: Brama Piotrowska oraz Brama Newska. Wewnątrz budowli znajduje się sobór Pietropawłowski (wybudowany w latach 1712-1733), który wieńczy 122-metrowa iglica. W soborze znajdują się krypty rosyjskich monarchów, m.in. Św. Aleksandra II oraz Mikołaja II (pochowany w 1998 roku).
Twierdza Pietropawłowska pełniła rolę więzienia politycznego do 1917 roku. Więziono tu Tadeusza Kościuszkę (w Domu Komendanta), Seweryna Krzyżanowskiego, Fiodora Dostojewskiego, Maksyma Gorkiego, Piotra Kropotkina, Lwa Trockiego oraz Aleksandra Uljanowa, brata Włodzimierza Lenina.