Zamek w Suchej Beskidzkiej

Zamek w Suchej Beskidzkiej (Zamek Suski) – renesansowy zamek w Suchej Beskidzkiej, magnacka rezydencja kolejnych właścicieli dóbr suskich: Castiglione-Suskich, Komorowskich, Wielopolskich, Branickich i Tarnowskich. Nazywany często "Małym Wawelem" ze względu na podobieństwo (zwłaszcza dziedzińca) do krakowskiego zamku królewskiego. Obecnie siedziba Muzeum Miejskiego Suchej Beskidzkiej.

Zamek położony jest u stóp góry Jasień, niedaleko ujścia Stryszawki do Skawy. Znajduje się kilkaset metrów na północ od centrum miasta.

Historia

Prawdopodobnie na tym samym miejscu istniał wcześniej drewniany dwór Słupskich, który uległ jednak zniszczeniu w pożarze. Właściwe początki zamku suskiego należy wiązać z osobą Kaspra Suskiego, który postawił (prawdopodobnie w latach 1554-1580) na tym samym miejscu kamienny dwór o charakterze obronnym. Jego pozostałości stanowią obecnie część rozbudowanego później południowego skrzydła zamku. Znany jest jeden z ówczesnych architektów - Gregorius Kaczorowski, który był zatrudniony przy budowie zamku w 1580.

W 1608 zamek trafił w ręce Komorowskich. Znacznej rozbudowy dokonał pierwszy właściciel z tego rodu, Piotr Komorowski. Powstał wtedy charakterystyczny trójskrzydłowy układ zamku zachowany do dzisiaj. Pewne cechy stylu architektonicznego zamku wskazują, że w jego przebudowie brał udział Paweł Baudarth, architekt Mikołaja Zebrzydowskiego z pobliskiej Kalwarii. Kolejnej rozbudowy dokonała na początku XVIII wieku Anna Wielopolska, która dobudowała dwie wieże i zmodernizowała wnętrze zamku. Wielopolscy byli najdłużej w posiadaniu zamku - byli jego właścicielami w latach 1665-1843.

W 1843 zamek kupił Aleksander Branicki. W latach 1882-87 jego syn hrabia Władysław Branicki zdecydował się przeprowadzić generalną restaurację zamku pod kierunkiem Tadeusza Stryjeńskiego. Niestety kilkanaście lat później, w 1905, zamek zniszczył dotkliwy pożar. Odbudowy podjął się ponownie ten sam architekt. Do 1843 zamek otoczony był jeszcze wysokim murem obronnym, sięgającym wysokości pierwszego piętra. Braniccy zdecydowali o jego zburzeniu i postawieniu w jego miejsce ogrodzenia z żelaznych prętów.

W 1922 zamek przeszedł w ręce Tarnowskich, w których posiadaniu był aż do wybuchu II wojny światowej. W czasie obu wojen światowych na zamku mieścił się szpital dla żołnierzy. Po II wojnie światowej, opuszczony przez dawnych właścicieli, zamek pełnił różne funkcje: stanowił siedzibę suskiego gimnazjum (przekształconego w liceum ogólnokształcące), mieściły się tutaj internat liceum, fabryka mebli czy magazyn GS. Dopiero w 1975 Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu zdecydowały o otwarciu w nim filii muzeum wawelskiego. Rozpoczęto wówczas trwającą do 1991 generalną restaurację i konserwację obiektu. W 1996 zamek został przekazany miastu Sucha Beskidzka. Obecnie na zamku mieści się miejski ośrodek kultury oraz hotel i restauracja "Kasper Suski".

Wygląd i wnętrze zamku

Zamek ma prostą, trójskrzydłową konstrukcję, z otwartym na wschód dziedzińcem. Ozdobiony jest czterema wieżami, wysuniętymi na zewnątrz. Skrzydła południowe i zachodnie są dwupiętrowe, a skrzydło północne - parterowe. Od strony dziedzińca, wyższe skrzydła ozdobione są krużgankami.

Główna sala na zamku to tzw. Sala Marszałkowska (Rycerska), w której odbywały się wielkie uroczystości dworskie. Z dawnego wyposażenia zachował się jedynie kamienny kominek.

Z innych wnętrz zamkowych na uwagę zasługuje kaplica zamkowa, znajdująca się w wieży zegarowej. Jej ściany pokrywa słabo już zachowana polichromia.

Park zamkowy

W sąsiedztwie zamku, od jego południowej strony znajduje się obszerny park o XIX-wiecznym założeniu. W parku przeważają typowe dla Polski drzewa: jesiony, dęby, lipy oraz graby. Wiele sprowadzonych do parku gatunków roślin nie przyjęło się, poza jedynie platanem klonolistnym, dębem czerwonym, sosną wejmutką i bukiem czerwonym. Środek parku zajmuje rozległa łąka, a za nią niewielki staw. Przez park przepływa kilka strumyków, nad którymi przerzucono kilka kamiennych mostków.

Niewielki ogród włoski z kwiatami i warzywami istniał już za czasów Kaspra Suskiego. Ale dopiero Anna Wielopolska poszerzyła jego obszar na początku XVIII wieku. Miał on wówczas formę ogrodu barokowego z geometrycznie formowanymi krzewami. Za jej czasów zbudowano również oranżerię, obecnie w bardzo złym stanie. Na początku XIX wieku park przekomponowali Wielopolscy, nadając mu charakter parku krajobrazowego. Ostatecznego kształtu romantycznego parku krajobrazowego nadali mu Braniccy, którzy zasadzili wiele nowych gatunków drzew i krzewów, przebudowując także oranżerię w stylu neogotyckim. Park był kilkakrotnie niszczony przez wylewy rzek, m.in. w 1784.

Na południowym krańcu parku znajduje się tzw. Domek Ogrodnika, dawne zabudowania gospodarcze zamku. Obecnie mieści się w nich Muzeum Ziemi Suskiej.

Biblioteka zamkowa

Sale parteru południowego skrzydła zamku mieściły bogate zbiory biblioteczno-muzealne Branickich, a później Tarnowskich. Aleksander Branicki i jego syn Władysław stworzyli swoje zbiory dzięki kolejnym zakupom różnych kolekcji polskich i zagranicznych. W tym okresie Braniccy gromadzili rozmaite obiekty: obrazy, rzeźby, grafikę, militaria, pamiątki masońskie, monety, medale, archiwalia, rękopisy historyczne i literackie, starodruki i współczesne im książki. Zbiory biblioteczne, liczące łącznie 55 tysięcy woluminów (wg spisu z 1932), zawierały również tak cenne obiekty jak XIII-wieczną biblię pergaminową, zdobioną iluminacjami, 22 inkunabuły oraz 666 XVI-wiecznych tomów wydanych drukiem. Zamkowa biblioteka stanowiła ważne centrum kulturalne tej części kraju. Z jej zasobów korzystali m.in. profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego czy Lwowskiego.

Podczas II wojny światowej duża część zbiorów została zniszczona, a pozostała uległa znacznemu rozproszeniu. Obecnie część księgozbioru i archiwów suskiego zamku znaleźć można w Bibliotece Jagiellońskiej. Zbiory malarstwa trafiły w dużej mierze do krakowskich muzeów, w tym do muzeum na Wawelu. Natomiast rysunki i grafiki trafiły do warszawskiej Biblioteki Narodowej.

Bibliografia

  • Barański Mirosław: Sucha Beskidzka. Wyd. Studenckie Koło Przewodników Górskich "Harnasie", Oddział Uczelniany PTTK w Gliwicach i Komisja Akademicka Zarządu Głównego PTTK, Gliwice 1982;
  • Harasimczyk J.H., 2004, Sucha Beskidzka i okolice, Sucha Beskidzka, ISBN 83-87345-73-3;
  • Szablowski Jerzy: Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny III. Powiat żywiecki. Województwo krakowskie. Wydawnictwo Państwowego Instytutu Historii Sztuki, Warszawa 1948, s. 186-200, b. ISBN.

Linki zewnętrzne

Wymienione w następujących kategoriach:
Zostaw komentarz
Wskazówki i porady
Zorganizowane przez:
Nie ma jeszcze żadnych wskazówek ani podpowiedzi dla Zamek w Suchej Beskidzkiej.Może będziesz pierwszym, który opublikuje przydatne informacje dla innych podróżników?:)
6.0/10
1 293 osoby zostały tutaj
Mapa
Zamkowa 1, 34-200 Sucha Beskidzka, Polska Wskazówki

Zamek w Suchej Beskidzkiej na Foursquare

Zamek w Suchej Beskidzkiej na Facebook

Mlyn Jacka Hotel & Spa

rozpoczynając $238

Hotel Travel

rozpoczynając $42

Hotel Tyniecki

rozpoczynając $43

Hotel Per?a

rozpoczynając $62

Hotel Bona

rozpoczynając $32

Aparthotel Vanilla

rozpoczynając $58

Polecamy zabytki w pobliżu

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Lachowicach

Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Lachowicach – drewn

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Sanktuarium pasyjno-maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej

Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej – sanktuarium pasyjno-maryjne O

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Babia Góra

Babia Góra (słow. Babia hora, węg. Babia gura, niem. Teufelspitze cz

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Kościół św. Jana Chrzciciela w Orawce

Parafia św. Jana Chrzciciela w Orawce - zabytkowy kościół par

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Lipowiec (zamek)

Lipowiec – dawny zamek biskupów krakowskich, zachowany w formie za

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Ogród Zoologiczny w Krakowie

Ogród Zoologiczny w Krakowie został założony w 1929 roku, znajduje się

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Kopiec Piłsudskiego

Kopiec Józefa Piłsudskiego (Kopiec Niepodległości, Kopiec Wol

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Port lotniczy Kraków-Balice

Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków-Balice (ang. Jo

Podobne atrakcje turystyczne

Widzieć wszystko Widzieć wszystko
Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Neuschwanstein

Neuschwanstein, Nowy Łabędzi Kamień, XIX-wieczny zamek ne

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Tower of London

Tower of London czasem nazywana Londyńska Tower oficjalna nazwa

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Zamek Gruyères

Zamek Gruyères – zamek znajdujący się w miejscowości Gruyères, w alpe

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Zamek Świętego Anioła

Mauzoleum Hadriana, Zamek św. Anioła (wł. Castel Sant'Angelo) – grob

Dodaj do listy życzeń
Byłem tu
Odwiedził
Castello Scaligero (Sirmione)

Замок Скалігерів (італ. Castello Scaligero) —

Zobacz wszystkie podobne miejsca